5-тақырып. Мұғалімнің кәсіби біліктілігі
131
біртіндеп жүзеге асырылатын рефлексия, жоспарлау, кеңес
беру тәсілдері арқылы қолдау таба алады. Алғашқы қадам
– әрбір ұстаз үшін маңызды шешімдерді талап ететін құн-
дылықтар мен мәселелерді анықтау. Келесі қадам – өзгеріс
енгізуге қатысты әріптестерінің кеңестері. Осы әрекет ба-
сымдықтарын ұғыну мен келiсу бойынша атқарылған жұ-
мыстардан соң мектептегі мәжiлiсте қаралып, мақұлдануы
мүмкін. Мақұлданған соң мұғалім өзінің мәселесі бойынша
нақты жоспар құра бастайды. Бұл жоспар жүзеге асатындай
және оның құрамына кіретін әрбір әлеуетті қатысушы оны
талқылай алатындай болу керек. Егер бұл келісу мен кеңесу
үдерісі тиімді өтсе, онда дамыту жұмысы да жоспар бойын-
ша жүзеге асырылады. Дегенмен мұндай жұмыс тәжірибелі
мұғалімдер тарапынан ұйымдастырылып, қолдау көрсетіл-
гені маңызды.
Рефлексиялық мәдениеті қалыптасқан адам өзінің тұлға-
лық және кәсіби стереотиптерін шығармашылықпен өз-
герте алады. Бұл – өзіндік сана, өзін-өзі ұйымдастыру, өзін-
өзі талдау, өзін-өзі іске қосу, өзін-өзі бағалау сияқты кәсіби
мәнді сапалармен сипатталады. Рефлексиялық қабілеті
дамыған ұстаз өз оқушыларында осы сапаны дамытуды,
дарытуды әсте есінен шығармайды. Қазіргі білімдік мақсат-
тарға сай білім алушыны рефлексия жасауға дағдыландыру
мұғалімнің басты міндеттерінің бірі болғандықтан, ол – са-
бақтың да негізгі компоненттерінің бірі болуы тиіс. Сабақ
барысында мұғалім де оқушылар да рефлексия жасауды үй-
ренеді.
