Педагогикалық аксиология туралы түсінік

• 
  білім беру мемлекеттік құндылық ретінде
  
• 
  білім беру қоғамдық құндылық ретінде
  
• 
  білім беру тұлғалық құндылық ретінде
  

• 
  Білім берудің мемлекеттік маңыздылығын түсіну оның қоғамдық маңыздылығына талдау жасауды талап етеді.
  
• 
  Қоғам мемлекет анықтаған басымдылықтарды, бағдарламаларды, жоспарлардың орындалуын қамтамасыз етуі тиіс.
  

• 
  Өзгермелі әлеуметтік және экономикалы жағдайда өмір сүруге дайын ғана емес, айналасындағы шынайы өмірге белсенді қатынасын байқатып, оны жақсартуға ықпал ете алатын, бәсекеге қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру болып табылады
  

• 
  Философиялық ілімдерді шартты түрде екі топқа бөлуге болады:
  
• 
  Консерваторлық көзқарастар;
  
• 
  Либералдық көзқарастар.
  

• 
  - қоғамымызды демократияландыру процесіне байланысты туындайтын проблемалар;
  
• 
  - авторитарлы педагогикадан ізгілікті педагогикаға ауысу жағдайында кездесетін проблемалар;
  
• 
  - білім берудің ұлттық моделін құрастыруға байланысты проблемалар;
  
• 
  - білім берудің жаңа парадигмасын анықтауға байланысты туындайтын проблемалар;
  
• 
  білім берудің әлемдік білім беру кеңістігіне интеграциялануға байланысты проблемалар;
  
• 
  Білім беруді ақпараттандыру, компьтерлендіру
  

• 
  - орта балаға бағдарланған оқытудан жекелей, тұлғалық-бағдарланған оқытуға ауысудағы проблемалар;
  
• 
  - білім беру сапасына қатысты мәселелер;
  
• 
  - білім беру мазмұнын анықтаудағы проблемалар (оқу жоспарлары, бағдарламалары, оқулықтар);
  
• 
  - білім берудің қоғамның құндылығы ретінде маңызының төмендеуі
  
• 
  - жастардың тұлғалық, азаматтық және адамгершілік қасиеттерінің жеткілікті дамымауы, өзін-өзі анықтауына мотивтерінің болмауы, өзіндік қызығушылығы мен жоспарын сезіну деңгейінің төмендігі және т.б.
  

• 
  білім беруді ізгілендіру;
  
• 
  білім беруде тұлғалық тұрғыдан келу;
  
• 
  білім беруде құзыреттілік тұрғыдан келу;
  
• 
  білім беруді ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар негізінде жүзеге асыру.
  

• 
  адамды адам ретінде тану арқылы жүзеге асады. Білім беруде адам білім алушыны басты құндылық ретінде тануды, оның құқықтары мен абыройын сақатауды талап етеді. Білім беруді ізгілендіру адамды жақсы көруді, оны құрметтеуді, адамды білім берудің орталық тұлғасы ретінде қарастыруды көздейді.
  
• 
  Білім беруді ізгілендіру - Әл-Фараби, Абай, Шәкәрім, В.А.Сухомлинский, Ш.А.Амонашвили және т.б. еңбектерінде негізделген.
  

• 
  адамның қайталанбастығын, ерекшелілігін, жекелігін мойындауға бағытталды. Білім беруде әрбір тұлғаның қажеттіліктері мен қызығушылықтарын ескеруді талап етеді. Білім беруде бұл тұрғы тұлғаның өзі-өзі тануы, өзін-өзі өзектендіруі, өзін-өзі іске асыруы, өзін-өзі дамытуына жағдайлар туғызу қажеттілігін көрсетеді.
  
• 
  Тұлғалық – бағдарлы білім беру идеясы - Е.В.Бондаревская, О.С.Газман, Э.Н.Гусинский, В.В.Сериков, Ю.И.Турчанинова, И.С.Якиманская, А.Маслоу, К.Роджерс т.б. еңбектерінде қарастырылады.
  

• 
  өзінің және қоғамның мүддесіне өзін-өзі белсенді етуге дайын, өзгермелі даму үстіндегі ортада өмір сүруге бейім, бәсекеге қабілетті және құзыретті, шығармашыл, білімді тұлғаны дамытуды және қалыптастыруды талап етеді. Ол үшін білім беруде білім алушының жеке тәжірибесін пайдалану, білім беруді диалогтандыру, білім берудің тәжірибелік бағыттылығын қамтамасыз ету сияқты шаралар жүйесін жүзеге асыру қажет.
  
• 
  Құзыреттілік тұрғыдан келу Ш. Таубаева, Қ. Жанпейсова, Жадрина және т.б. еңбектерінде көрініс тапқан
  

• 
  білім беруде сан ғасырлар бойы жинақталған ұлттық, тарихи, мәдени мұрамызды жаңғыртуды және оны жалпы адамзаттық құндылықтармен астасуын, үйлесуін қажет етеді. Білім беруде Әл-Фараби, Баласағұн, Қорқыт, Ақтамберді, Бұқар жырау, Абай, Шоқан, Ыбырай, Шәкәрім Құдайбердиев,
  
• 
  А. Байтұрсынов және т.б. тұлғалардың мұраларына сүйене отырып, білім беру мен тәрбиелеуді іске асыру.
  

• 
  түсіндіруде оның мемлекет, қоғам және тұлғалық маңыздарын ескере отырып, ХХІ ғасыр білім, ғылым мен мәдениет ғасыры екендігіне көз жеткіземіз. Білім беру еліміздің бәсекеге барынша қабілетті елу елдің қатарына енуіміздің жолы болып табылады.
  

Білім - бүгінгі күнгі жаһандану жағдайында өркениеттіліктің әрі өлшемі, әрі тетігі, құндылыгы болып табылады. Өлшем болатын себебі, кез келген мемлекеттің рухани да, әлеуметтік-экономикалық та дәрежесі онда өмір сүретін халықтың білім деңгейіне байланысты бағаланады. Жаңа типті мектептерде қалыптастырылған сапалы білім сол өркениеттіліктің тетігі болып табылады. Себебі, адамзат баласын тамсандырған таңғажайып жаналықтар қашан да білімді - құндылық деп біліп, соған бүкіл мүмкіндіктерін жұмсаған.