Педагогикалық факультеттің деканы

№ 13 дәріс.

көзқарастары.

1. ХҮ-ХІХ ғасырдағы қазақ ғұламаларының шығармаларындағы көшпелі халықтың мінез өзгешеліктерінің көрністері.

2.ХҮІІІ ғ. қазақ билерінің (Әйтеке би, Қазыбек би, Төле би) этнопсихологиялық көзқарастары.

Ежелгі ескі заманнан бастап кешегі кеңестік кезең келмеске кеткенге дейінгі ұланғайыр мерзім-мезгілдер аралығында ұлы дала төсінде небір кемел ойлы кеменгерлер ғұмыр сүріп , көшпенділнр өркениетіне өлшеусіз үлес қосқанын бүгінде ешкім де бекерге шығара алмайды.Үш мыңжылдық дәуір- дәурен сырларын қойнауына бүгіп жатқан бұл ХҮ- ХІХ ғасырларда өмір сүрген көрнекті жыраулардың бірі Шалкиіз. Оның шығармашылығы қазақ, ноғай, қарақалпақ халықтар арасына кең тараған. Шалкиіз ел билеу істеріне ертеден араласады . Ноғайлы жұрттың әміршісі Темірдің беделді билерінің бірі болады. Шалкиіздің өлең жырлаының мазмұнына қарағанда жырау бірден әскери жорықтарға қатынасып, әміршінің нөкерлерімен бірге Қырым, Терістік Кавказ ,Дон бойын аралағанға ұқсайды.Шалкиіз ер жігіттің ерлікпен аты шығатынын , нағыз баттыр туған ердің қиындық біткенге шыдап бағып, халық қамын жеуге , ел үшін белін буып , күреске шығуға керектігін айтады.