Педагогикасы казакстан республикасы
|
Otbasy pedagogikasy 2014 Zhundibaeva
| H e m i
ретшде суйене алмайды. Мектепке дейш ересектермен карым-катынас тэж1рибесше ие болмаган балалар олардыц кецшшен шыкпай калуга жэне муга- л1мнен коркады, мектеп ужымына бешмделуде киыншылыкты басы нан етк1зед1. Кейб1р жагдайларда курдастарымен кактыгыстарга T y c i n , олардыц тарапынан болатын агрессиядан корку (тебелесу, урып-согу) мектептен корку себептер1н1ц 6 i p i болып табылады. Мектеп жасына дейш п балалардыц бойындагы коркыныштыц нэтижесшде уялшактык сиякты мшез-кулык формасы туындайды. Уялшактык — бул кептеген адамдарга тэн, карым-катынас жасауда кедерп келт1рет1н ерекшелж. Отбасы жагдайында жасесп1р1м шактагы балалармен карым- катынас жасауга ерекше назар аударылуы кажет. Бул кезецге тэн та- гы басты ерекшел1к олар барлык нэрсеш ез бет1мен орындап, улкен адамдардын камкорлыгы мен акыл-кецесшен кутылгысы келед1. 98 Жасесшршдер улкендердщ озшщ есейгещцпмен, езбеттш пм ен санасуын талап етедг Ата-аналар болса оган карсы шыгады. Се- 6e6i олар оны «бала» деп санайды. Егер де осындай катынас копке созьитса, жасесшр1мдер мен ата-ана арасында тусшбеунплш туылып, бала улкендермен eperecin, не айтса да, соны орындамауга тырысады. Ата-аналар эуелп кезде оларды тэртшке шакырады, кейде жазалау эдюш пайдалануы мумюн. Осындай ею арадагы тусш беуш ш к салдарынан жасесшр1мдер мен ата-ана арасында бе- гет пайда болады, ал бегетп жою онай емес. Сонымен жогарыда сипатталган бала тулгасыныц негативт1 кырлары днскомфорттын (жайсыздыкгыц) салдарынан туындайды. Сондыктан ата-ана мен бала арасындагы терец жэне уздж аз катынас болуы кажет. Бул тэрбиелеудеп непзп талап. К^аты насты сактаудьщ n e m i - бул бала ом1ршдеп окигалардьщ барлыгына да кызыгушылык таньггу, оны туснгуге, оньщ ем1ршдеп озгер1стерге кецш болу. Балалар мен ата-аналар арасындагы эмоционалды ка тынас езара тусшютж жайлы айтканда бала мен ересек адамныц арасындагы эрекеттестж, диалог жайында ой козгалады. Зерттель H in отырган жас кезецшде эмоционалдык катынас, дыбыстык ка тынас ете мацызды болып табылады. К,арым-катынастыц белпл1 6ip кезецшде бала эмоционалдык катынастыц жетюл1кс1здтн сез1нсе, оныц жалпы дамуында артта калушылык байкалады. Бул жагдайды келеа зерттеулер де дэлел- денген: Н. М. Аксарина, Е. К. Каворина, Ф. И. Фрадкина, Н. М. Ще- лованов. Жогарыда айтылгандарды ескере отырып, ересектердщ бала- лармен карым-катынасыныц келесщей устанымдарын басшылыкка алганы жен: баланы каз калпында кабылдау; эмпатия - ересек адам бала позициясын кабылдайды, туындаган мэселеге бала кез1мен карайды; конгрэнттшж - болган окигага ересек адамныц адекватты катынасы. Сонымен жогарыдагы айтылган пшрлерд1 корыта келе, бала туыла салысымен ересектермен карым-катынаска тусетенш жэне олардыц мазмуны мен формасы e 3 r e p i n отыратынын байкауга болады. Балалардыц ез катарларымен карым-катынаска T ycyi ша- мамен уш жастан басталып, мектепке дейшп кезенде шарыктау m e r i H e жетедг Балалардыц ересектермен карым-катынасы эртурл1 эрекет барысында пайда болып, мазмуны мен формасы езгерш отырады. 99 Казак отбасындагы арнайы жазылып б ектлм еген «зандары» эке мен улдыц, шеше мен кыз баланын, эке мен кыздьщ, кыз бен жецгенщ, келш мен ененщ, келш мен атаныц, нагашы мен жиен- Hin, бажа, жезде, белелердщ арасындагы езара карым-катынастары эркайсысын эдептипкке тэрбиелеудщ ерекше кымбат ул жүктеу/скачать Достарыңызбен бөлісу:
|