Пектин кешенді алу және құрамын зерттеу
Пектиннің құрлымы мен қасиеттері
жүктеу/скачать 61,31 Kb.
|
Пектин кешенді алу және құрамын зерттеу 222
- Бұл бет үшін навигация:
- 1-сурет: Пектиннің химиялық формуласы
| Пектиннің құрлымы мен қасиеттері
Химиялық табиғаты бойынша пектиндер гетерополисахаридтер тобына жататын жоғары молекулалы қосылыстар болып табылады, олардың негізін полигалактурон қышқылының туындылары құрайды. Пектинді заттардың негізін пираноздық конфигурацияға ие және 1,4 - L - гликозидтік байланыспен қосылған D-галактурон қышқылы қалдықтарының молекулалық тізбегі құрайды. Пектиннің құрылымдық формуласы 1-суретте көрсетілген [3]. 1-сурет: Пектиннің химиялық формуласы Пектиндік заттарға ерімейтін протопектин, еритін пектикалық полисахаридтер және олармен бірге жүретін галактандар, арабиналар және арабиногалактандар жатады. Пектикалық полисахаридтер гликаногалактурондардың үлкен тобына кіреді – қышқыл өсімдік полисахаридтері, олардың негізгі көмірсу тізбегі 1,4-байланыстырылған α- D-галактопираносилурон қышқылының қалдықтарынан тұрады. Олар карбоксилде ішінара эфирленген метил биополимерлер түріндегі өсімдік жасушаларының бөлігі болып табылады, көбінесе натрий, кальций және магний тұздары түрінде. Өсімдіктер құрамында пектинді полисахаридтер радиоактивті заттардың және ауыр металдардың иондарымен әрекеттесетін осындай заттардың ең көп мөлшері бар, ал пектин молекулаларындағы бос карбоксил топтарының көптігі оларға адам мен жануарлардың денесінен ауыр металл иондарын байланыстыруға және шығаруға мүмкіндік береді [2]. Олар жасуша қабырғаларының механикалық беріктігі мен серпімділігін қамтамасыз етеді, кебуге, температураның өзгеруіне төзімділікке, сондай-ақ фитоаурулардың қоздырғыштарына қарсы қорғаныс функциясына ықпал етеді. Пектиндер метоксилдену дәрежесі сәйкесінше 50%-дан жоғары және төмен метоксилденген жоғары және төмен метоксилденген болып бөлінеді. Метоксилдену дәрежесі желенің гидролизге төзімділігіне, ерігіштігіне, гельденуіне және басқа физика-химиялық қасиеттеріне әсер етеді [4]. Полимерлену дәрежесі пектинді заттардың гельдік қабілетін де анықтайды. Пектиндердің молекулалық салмағы 50 000-нан 200 000-ға дейін олардың тиімді гельденуі болмайды. Егер пектиндердің молекулалық массасы 150 000-нан 200 000-ға дейін болса, онда олардың гельдік қабілеті жоғары[5]. Пектинді әртүрлі көздерден (мысалы, алма, цитрус жемістері және қызылша) алудың оңтайлы әдістері және оны әртүрлі өнімдерде қолдану зерттелуде. Пектинді өңдеу және өнімдерге қосу әдістері, оның гельдік қасиеттеріне температура, рН және басқа факторлардың әсері белсенді зерттеу нысаны болып табылады. Соңғы жылдары өңдеу қабығы сияқты жанама өнімдерден алынған пектинді неғұрлым тұрақты және экологиялық таза шикізат ретінде пайдалануға қызығушылық артып келеді. Осыған байланысты, организмнен зиянды заттарды шығаруға көмектесетін өсімдік пектинін пайдалану негізінде халықты детоксикациялаушы қасиеттері бар азық-түлік өнімдерімен қамтамасыз ету өте өзекті және маңызды әлеуметтік мәнге ие. Пектин көптеген өсімдік түрлерінің жасуша қабырғасының құрғақ затының шамамен үштен бірін құрайтын полисахаридтердің күрделі қоспалары ретінде анықталады. Өсімдіктердегі пектиннің қызметі жасуша қабырғасының құрылымдық тұтастығын және жасушалар арасындағы адгезияны қамтамасыз ету болып табылады. Галактурон қышқылының кейбір қалдықтары әдетте метанолмен эфирленеді. Өсімдік пектиндері суда еритін, хелаторда еритін немесе протопектиндер болуы мүмкін. Экстракция әдістері әрбір нақты өсімдік түрінің нақты құрамына байланысты өзгереді. Мысалы, протопектиндерді ыстық сұйылтылған қышқылдар ерітеді. Пектиннің жалпы құрамы өсімдіктің жетілуіне байланысты өзгереді және өсімдік түріне байланысты ерітіндіге оңай айналады. Экстракциядан кейін пектин галактурон қышқылының тегіс дақтарынан тұрады, олар әлі де бекітілген бейтарап қанттардың аз мөлшерімен. Пектинді коммерциялық өндіру негізінен цитрус қабығынан және алма помасынан алынады, бірақ қант қызылшасы мен күнбағыс бастары сияқты бірнеше басқа көздер бар [3]. жүктеу/скачать 61,31 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|