Пән атауы: Жалпы гигиена Лектор : З. А. Имангазина №2 Дәріс тақырыбы: Атмосфералық ауа гигиенасы, Судың гигиеналық маңызы

Ағзаның органдары мен ұлпаларында ұдайы зат алмасудың нәтижесінде жылу бөлініп шығады, ол жылудың артығын организм қоршап тұрған ортаға береді. Бұл жағдайда жылу шығару және оны беру бір – біріне сәйкес келуі тиіс . Жылудың берілуі жеткіліксіз болған кезде , жылу ағзада жинақталып , мұның өзі дененің қызуына алып келеді, ал жылу шамадан артық шығын болған кезде , организм суып кетеді. Төмен температура

жағдайында ұзақ уақыт болу дененің температурасының төмендеуіне , суынуына тіпті тоңуына әкеп соғуы мүмкін. Жалпы дененің және оның мүшелерінің суынуы, ағзаның қорғану қасиеттерін әлсіретеді де суық тиіп ауруға жол қояды.

Айналадағы ауаның температурасы жоғарылаған кезде, дененің жылу беруі қиындағандықтан, оның температурасы көтеріледі, тамырдың соғуы жиелейді, шаршай бастайды, адамның денесі мен ақыл – ойының жұмыс істеу қабілеті төмендейді. Мұндай жағдайда температура 40С дейін көтеріледі, адамның беті қызарып, басы ауырады, шаршап, тыныс алуы қиындап, талып қалу жағдайлары болады. Ыстық өту ауа-райы ыстық және қапырық болғанда, сыртқы атмосферада да және ыстық бөлмеде де болуы мүмкін.

Температураның адам ағзасына тигізетін гигиеналық әсері ылғалдылықтың әсерімен тығыз байланысты да, ауаның жылу өткізгіштігі мен терінің сыртқы бетінің булану қарқыны осы ылғалдылыққа тәуелді, сондықтан да жылу алмасуында оның атқаратын ролі аз емес . Ауаның температурасы төмен жағдайда ылғалдылықтың жоғары болуы жылудың берілуін күшейтеді, ал мұның ағзаның бірден суынуына әкеп соғуы мүмкін. Ауаның температурасы бірден жоғары болып, жылу шығару негізінен терлеу жолымен жүзеге асатын кезде, жоғары ылғалдылық терінің сыртқы бетіндегі тердің булануын қиындатады, ағзаның шамадан артық ысуына көмектеседі, көңіл- күйді нашарлатып, жұмыс істеу қабілетін төмендетеді.