Пән бойынша оқу бағдарламасының Нысан титул парағы пмұ Ұс н 18. 3/37
жүктеу/скачать 342 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- БЕКІТЕМІН
Павлодар Пән бойынша Нысан
оқу бағдарламаны бекіту парағы ПМҰ ҰС Н 7.18.3/38 (Syllabus)
БЕКІТЕМІНДекан ММЖжКФ __________проф. Т.Т. Тоқтағанов «___»_____________2012ж. Құрастырушы аға оқытушы, магистр ____________ Д.А. Искакова Машина жасау және стандарттау кафедрасы 5B073200 – Стандарттау, сертификаттау және метрология мамандығының күндізгі оқу нысанындағы студенттеріне арналған Метрология пәні бойынша оқыту бағдарламасы (Syllabus) Бағдарлама 2012 ж. «____»_______ бекітілген жұмыс бабындағы оқу бағдарламасының негізінде әзірленген. 2012 ж. «___ » __________ кафедра отырысында ұсынылған. Хаттама № _____ Кафедра меңгерушісі __________ Ықсан Ж. М. «___»_________2012 ж.
А.Ж.Т. Искакова Динара Алтынбекқызы Ғылыми дәрежесі, атағы, қызметі аға оқытушысы, магистр Машина жасау және стандарттау кафедрасы Б корпусында (Ак.Шөкин көш. 139 үй), 214 аудиторияда орналасқан. Байланысу телефоны 673633. 2 Пән туралы мәліметтер «Метрология» пәні 5В073200 – Стандарттау, сертификаттау және метрология мамандығының студенттеріне бесінші семестрде оқытылады. Кредиттер саны – үш, пәннің көлемі: барлығы – 135, аудиториялық – 52,5, СӨЖ – 82,5. Емтихан бесінші семестрде өткізіледі. Дәріс сабақтары – 30 сағат, тәжірибелік сабақтары – 7,5 сағат, зертханалық сабақтары – 15 сағат. 3 Пәннің еңбек сыйымдылығы
4 Пәннің мақсаты және тапсырмасы пән алғашқы арнайы пәндердің бірі болып табылады және стандарттау, метрология және сертификаттау бойынша бакалавр қызметінің пәндік саласымен таныстыруды мақсат етіп қояды. Пән тапсырмасы: - өлшемдердің бірлігін қамтамасыз ету; - өлшем нәтижесін бірдей заңды бірліктерде көрсету; - өлшемдер нәтижелерінің жіберілетін қателіктерін және олардың берілген ықтималдылықпен шығуға тыйым салынатын шектерін көрсету. 5 Білімге, икемділікке және машықтарға қойылатын талаптар: - еліміздегі және шетелдегі метрологияның тарихы және қазіргі жағдайы туралы; - өлшеулер, олардың бірлігін қамтамасыз ету әдістері мен құралдары туралы; - қажетті дәлдікке қол жеткізу тәсілдері жайлы; - дамыған елдерде метрология бойынша қызметті ұйымдастыру жайлы; - метрология бойынша халықаралық және аймақтық ұйымдар туралы; - метрология, стандарттау мен сертификаттаудың байланысы туралы түсінігі болуы керек; - метрология бойынша заңнамалық, нормативтік құқықтық актілерді, әдістемелік материалдарды; - стандарттар мен өлшеулер бірлігін ведомство аралық және ведомстволық бақылау жүйесін; - физикалық шамалар бірліктерін қайталау және олардың өлшемдерін беру теориясын; - өлшеулер нәтижелерін өңдеу әдістерін және өлшеу құралдарын, олардың метрологиялық сипаттамаларын; - өнімді сынау және қабылдау ережелерін білуі керек; - метрология бойынша жұмыстарды жоспарлау және олардың нақтылығын талдау әдістерін; - өлшеулер нәтижелерін өңдеу және олардың нақтылығын талдау әдістерін; - өнім сапасын бақылау әдістерін қолдана білуі керек; - бақылау-өлшеу және сынау техникасымен жұмыс істеу; - өлшеу, сынау және бақылау құралдарын қолдану; - метрология бойынша қолданылатын стандарттарды, техникалық шарттарды және басқа құжаттарды қайта қарау; - метрология бойынша кәсіпорындарында қолданылатын стандарттарды және басқа құжаттарды жүйелі тексеруді жүзеге асыру; - метрология саласындағы озық отандық және шетелдік тәжірибені зерделеу мен жүйелендіру дағдыларын игеруі керек; - метрологияның құқықтық және заңды саласында, метрология бойынша қызметті ұйымдастыру саласында, өлшеу құралдарын модельдеу, тексеру және калибрлеу мәселелерінде құзыретті болуы керек.
«Метрология» пәнін зерделеу алдында оқытылатын пәндерінің тізімі: математика, физика. 3 Постреквизиттер «Метрология» пәнін зерделеу алдында оқытылатын пәндерінің тізімі: философия, өлшеудің жалпы теориясы. 8 Тақырыптық жоспар
9 Пәннің қысқаша мәліметі «Метрология» өлшемдер туралы, олардың бірлігі мен талап етілетін дәлдігін қамтамасыз ететін әдістер мен құралдар туралы ғылым. Заңдылық метрология – өзара байланысты және бір-біріне әсер ететін ортақ ережелер кешенін қамтитын, сондай-ақ өлшемдердің бірлігін және өлшеу құралдырының бірлігін қамтамасыз етуге бағытталған, мемлекет тарапынан реттеу мен бақылауды қажет ететін, өзге де сұрақтарды қамтитын метрология бөлімі. Өлшемдер метрологияның негізгі объектісі ретінде физикалық шамалармен және өзге де ғылымдарға жататын) байланысты.
1 тақырып. Кіріспе. Халықаралық сауда-экономикалық және ғылыми-техникалық байланыстардағы өлшем бірлігіне қол жеткізудің ролі мен мағынасы. Метрологияның мәні мен мазмұны. Метрологияның қызметтің құқықтық негіздері. Ұсынылған әдебиет [1, 4-15 б.] 2 тақырып. Метрологиялық қызмет. Заңдылық метрологияның ережелері мен нормалары халықаралық ұйымдардың ұсыныстарымен құжаттары. Заңдылық метрология халықаралық экономикалық және сауда байланыстарының дамуына және халықаралық метрологиялық әріптестігі. Ұсынылған әдебиет [1, 17-25 б.] 3 тақырып. Қызметтердің құрылымы, міндеттері, құқықтары мен міндеттемелері. Өлшеу құралдары, метрологиялық сипаттамалары мен оларды қалыптандыру. Өлшем құралдарының түрлері. Өлшеудің техникалық құралдары. Өлшеуіш процесінің элементтері. Өлшем құралдарының қателіктері. Ұсынылған әдебиет [1, 28-35 б.] 4 тақырып. Өлшеу құралдарын тексеру, калибрлеу. Эталондар және стандартты үлгілер. Эталондар, олардың класификациясы. Эталондар дамуының болашағы. Ұсынылған әдебиет [1, 38-45 б.] 5 тақырып. Метрология – өлшемдер туралы ғылым. Метрологияның ұйымдастырушы, ғылыми және әдістемелік негіздері. Қазіргі метрологияның талаптары. Ұсынылған әдебиет [1, 45-57 б.] 6 тақырып. Өлшеу бірлігін қамтамасыз етудің құқықтық негіздері. «Өлшеу қамтамасыз ету туралы» ҚР Заңының негізгі ережелері, баптары, ескертулері. Өлшем құралын калибрлеудің құқықтық негіздері. «ГСИ. Заңды түлғаларды калибрлеу жұмыстарын жүргізу құқығына аккредиттеу тәртібі». Ұсынылған әдебиет [2, 25-38 б.] 7 тақырып. Нормативтік реттеуге жататын метрологиялық қызмет түрлері. Метрология бойынша заңдарды бұзғаны үшін жауаптылық. Халықаралық заңдылық метрология ұйымы. Метрология бойынша негізгі халықаралық нормативтік құжаттар Ұсынылған әдебиет [2, 35-49 б.] 8 тақырып. Өлшеудің жіктелуі. Негізгі кезеңдері және операциялары. Өлшеу әдістері. Өлшеудің сынау және бақылау, оның шектеулі мүмкіндіктері. Өлшеу процесінің элементтері. Ұсынылған әдебиет [2, 49-58 б.] 9 тақырып. Өлшеу құралы туралы ұғым, жіктелуі. Өлшеудің қарапайым және кешенді құралдары. Өлшеу нәтижелерін бағалау. Өлшем құралдарының қателіктері. Өлшеу нәтижелерін бағалау. Өлшеу құралдарының дәлдік кластары. Ұсынылған әдебиет [2, 59-68 б.] 10 тақырып. Өлшеу құралдарын модельдеу және есептеуіш техниканы қолдану. Калибрлеудің қазақстандық жүйесі. Салыстырып тексеру (калибрлеу) әдістері. Заттар мен материалдардың құрамы мен қасиеттерінің стандартты үлгілері. Ұсынылған әдебиет [3, 49-70 б.] 11 тақырып. Кәсіпорынның, ұйым мен мекеменің метрологиялық қызметінің құрылымы, міндеттері, құқықтары мен міндеттемелері. Өлшемдер мен салмақтардың халықаралық ұйымы. Халықаралық заңдылық метрология ұйымы. Метрология бойынша негізгі халықаралық нормативтік құжаттар. Ұсынылған әдебиет [4, 40-57 б.] 12 тақырып. Өлшеу құралдарын жөндеу және дәлдеу. Тексеру сұлбалары және жабдықтары. Үлгілі өлшем құралдары. Салыстырып тексеру сұлбалары. Ұсынылған әдебиет [4, 60-87 б.] 10.2 Тәжірибелік сабақтардың тізімі мен тақырыптары (семинарлық, зертханалық, студиялық, жеке) 1) 1 тақырып – Метрология заңдарының базасы. 2) 2 тақырып – Қателік ұғымы. Жіктелуі. 3) 3 тақырып – Өлшеулерді жіктеу. Өлшеу әдістері. 4) 4 тақырып – Өлшеу құралдарын жіктеу. Статикалық және динамикалық сипаттамалары. 5) 5 тақырып – Өлшеу құралдарының метрологиялық сипаттамаларын нормалау. 6) 6 тақырып – Заттар мен материалдардың құрамы мен қасиеттерінің стандартты үлгілері.
1 тақырып – Өлшеу құралдарын тексеру. 2 тақырып – Ұзындықтың соңғы шамалары. 3 тақырып – Өлшеу құралдарының қателігі ұғымы, оларды жіктеу. 6 тақырып – Пішіндердің және беттердің орналасу ауытқұларын анықтау. 10.4 Студенттерінің өзара жұмысының мазмұны СӨЖ түрлерінің тізімі видов СРС
СӨЖ мазмұны
Курстық жобаның тақырыптары: 1) Тура көп еселік тең және тең емес дәл өлшемдердің нәтижелерін өндеу. 2) Жанама өлшемдердің нәтижелерін өндеу. 3) Берілген бастапқы деректер кезінде өлшеу құралдарының қателіктерін анықтау. 4) Бір түрлі және әр түрлі өнім сапасының деңгейін бағалау. 5) Өнімнің сапа деңгейін аралас әдісімен бағалау. 6) Кәсіпорындарының коллективтерінің жұмыс сапасын бағалау. 7) Тетікті өндіру метрологиялық қамтамасыз ету. 5В073200 - Стандарттау, сертификаттау және метрология мамандығы бойынша күндізгі ЖОБ негізінде студенттеріне арналған «Метрология» пәнінен бақылау шараларының күнтізбелік графигі
Шартты белгілеулер: ҮТ1 – үй тапсырмасы №1, Қ – оқу үрдісіне қатысуы, З1 - №1 зертханалық жұмыс, З1Д - №1 зертханалық жұмысқа дайындалу, Е – Есеп, КТ – конспектіні тексеру, КЖ1Б – курстық жұмыстың №Условные обозначения: ДЗЛ1 – домашнее задание на бөлімі, Т – Тексеру, Т1 - №подготовку к лекциям№1; У – участие в учебном процессе; ДЗП 1 –№1 тест, МБ1 - №1 межелік бақылау. «__»_________ 2012 ж. Кафедра отырысында ұсынылған. №____ хаттама. Кафедра меңгерушісі ___________ Ықсан Ж. М. «__»_______ 2012ж. (қолы)
Бақылаудың барлық түрінде де оқудағы жетістіктер балды-рейтингті жүйесі бойынша (ББРЖ) бағаланады:
Семестрдің ортасында және соңында 100 балдық шкаламен пәннің оқылған модулі юойынша ағымдағы үлгерімнің (АҮ) бағасы анықталады. Ағымдағы үлгерімнің бағасы келесі балдардың жиынтығынан тұрады: сабақтарға дайындық, топта белсенді жұмыс жасау, бақылау шараларға қатысу; өздік және зертханалық жұмыстарды уақытында, сапалы орындау және қорғау; курстық жұмыстың/жобаның бөлімдерін уақытында, сапалы орындау; сабаққа қатысу және басқа. Әр пән бойынша СӨЖ түрлерінің тізімі, тапсырмаларды орындау және тапсыру күнтізбелігі, оқытушының талаптары, бағаларды қою ережелері және критерийлер САБ-да сипатталған. Межелік бақылаудың (МБ) бағасы да 100 балдық шкала бойынша анықталады. АҮ және МБ бағаларының қорытындысы негізінде пән бойынша студенттің рейтингі (Р1 и Р2) анықталады:
Семестрде пән бойынша студенттің жіберу рейтингінің бағасы тең: ЖРР1+Р2/2 Егер оқу жоспарында пән бойынша курстық жұмыс (жоба) және емтихан болса, онда курстық жұмысты (жобаны) қорғау бағасы жіберу рейтингі анықталғанда есептеледі. ЖРР1+Р2*0,6/2+КЖ*0,4 Әр пән бойынша (пәннің қорытынды бақылау түрі мемлекеттік емтихан болса да) студенттердің оқу жетістіктерді қорытынды бағамен (Қ) анықталады. Қорытынды баға ЖР және ҚБ (емтихан, дифференциалды сынақ немесе курстық жұмыс (жоба)) салмақтық үлестер негізінде есептеледі (СҮжр және СҮқб): ҚЖР*СҮжр+ҚБ*СҮқб Курстық жұмыс (жоба) комиссия алдында қорғалады. Баға жетекшінің пікірін ескере отырып, көрсеткен біліміне сәйкес қойылады. 2012-2013 оқу жылында жіберу рейтингтің және қорытынды бақылаудың салмақтық үлестері 0,6 және 0,4 сәйкес тең болады. Жалпы білім беру пәндер, МАБ пәндері, сондай-ақ барлық мемлекеттік емтихандар оқу үрдісінің сапа мониторингі бөлімімен орталықтандырылып, студентпен тікелей байланыссыз негізде компьютерлік тестілеу бағдарламасы қолданылады, бұл бағдарлама әр пәнінен әрбір студентке жеке нұсқа ұсынуға мүмкіндік береді. Емтихан компьютерлік тестілеу әдісімен өткен жағдайда компьютерлік сыныпта студенттермен қатар тек қана тестілеудің кезекшісіне (ОҮҰжБД маманы) болуына рұқсат етіледі. Студент емтиханның бітуімен техникалық қателіктерге (екі бірдей сұрақ, екі бірдей жауап, тест кезінде компьютер істемеуде және т.б.) аппеляцияға өтініш бланкісін толтыра алады. Пән бойынша жіберу рейтингі де, қорытынды бақылау да оң бағаланған ғана қорытынды баға есептеледі. Дәлелсіз себеппен қорытынды бақылауға келмеген жағдайда, «қанағаттанарлықсыз» деген бағаға теңеріледі. Пәнінен емтихан және аралық аттестаттау нәтижелері студенттерге сол күні айтылады, егер емтихан жазбаша түрде түстен кейін жүргізілсе, онда келесі күні айтылады. Егер де тәлімгер емтиханда немесе курстық жұмысты қорғағанда F қорытынды баға алса, сонда тізімдемесіне «қанағатсыз» деген баға қойылады.
оқытушы мен тәлімгер бір-біріне құрметпен қарау керек; 2) сабақта белсенді бол, оқытушыға сұрақтар қойыңыз;сабаққа қатысу жеткілікті емес, материалды белсенді түрде меңгеру керек, тақырып бойынша барлығын нақтырақ анықтау; 3) оқытушы тәлімгермен шығармашылық түрде жұмыс істеу керек, тәлімгер оқытушымен қарым – қатынаста болуы тиіс, одан өздік жұмыс пен зертханалық жұмыстарды орындауға консультация алуы керек; 4) сабаққа қатысу міндетті болып табылады, егер сіз үш немесе одан да көп сабақты еш себепсіз босатсаңыз(себеп құжат түрінде дәлелденуі тиіс), онда оқытушы сізден деканаттан жіберілім алуыңызды сұрауға құқылы; есіңізде болсын: сабаққа қатысу қорытынды бағаға қатысты; 5) өздік және зертханалық жұмыстар бойынша графикке қатысты өз уақытынды есеп беру қажет, бұл қорытынды бағаға әсер етеді: өздік және зертханалық жұмыстар орындау графигін бұзған кезде өз уақытында орындамау деңгейіне байланысты жоспарланған максималды балл сандары 0,8 – 0,7 коэффициентіне көбейтіледі; курстық жобаның бөлімдерінің өз уақытында орындалмауы баллдың 0,7 рет азаюына әкеп соғады; 6) әр бір дәріске, тәжірибелік жұмыстарға міндетті түрде дайындалу қажет; сіздердің дайындықтарыңыз әр дайым тесттер мен сұрақтар арқылы тексеріледі; дәріс бойынша өткен материалдардан теріс жауап берілсе , ағынды бағаны баллдарда 0,7 – 0,5 рет төмендетуге әкеп соғады; сол сияқты зертханалық жұмыстарды сапасыз орындау тәлімгердің оларды қорғау кезінде көрсетілген білім деңгейінің жетіспеушілігі, ағымдағы бағаны балдық түрде 0,7 - 0,5 рет азайтады; курстық жобаның бөлімдерін сапасыз орындау бағаның балл түрінде 0,9 – 0,5 рет төмендеуіне әкеп соғады; 7) сіздің міндетіңізге сабаққа барлық дайындықпен келу кіреді; уақытында кітапханадан әдебиеттерді алып, оларды қолдана біліңіз; 8) ішкі орналасу тәртібі орындалуы тиіс; 9) біреудің орындалған жұмысын көшіруге, әдеби материалдарды өңдемей қолдануға тиым салынады; осы ережені бұзу апталық балл санын алу түріндегі айып санкциясы қолданылады; 10) сабақ кезінде ұялы телефондар сөндірлуі тиіс; 11) әр студент рейтингтік кестелер мен барлық жұмыс түрлерінің графигімен танысып, мамандарды сапалы дайындау және жоғары үлгеріміне бағытталған барлық талаптарды орындауы қажет. 12) аудиториялық сабақтан сұранудан аулақ болыңыз; 13) емтиханда, ағымдағы жұмыстарда (ТӨЖ, курстық жоба) көшіріп алуларға тиым салынады; емтиханда көшірген тәлімгер аудиториядан шығарылады, плагиат үшін айып саекциялары қолданылады. 14) объективті баға қою мақсатында семестріне екі рет тест түрінде межелік бақылау жүргізіледі. Тест 50 сұрақтан тұрады, барлық 50 сұраққа дұрыс жауап 36-38 балға сай келеді; рейтинг ағымдағы және межелік бақылау балдарын қосқанда анықталады. 15) сынақ тест түрінде 100 сұрақ бойынша өткізіледі; 100 сұрақтың барлығына дұрыс жауап 100 балға сай келеді; қорытынды баға балл түрінде (1) формула бойынша есептеледі; егер студент сынақта F деген беға алса, онда аралық аттестация ведомостына «есептелмеді» деп жазылады. 16) Курстық жобаны қорғауға түсіндірме-есептеу жазбасы мен сызбалары кафедра нормабақылаушысының, жоба жетекшісінің және кафедра меңгерушісінің қолдарысыз жіберілмейді. Курстық жұмысты қорғауға қабылдау үшін кафедра меңгерушісінің мқұлдауымен комиссия мүшелері тағайындалады; қорғау процедурасы баяндама 5-8 минут және сұраққа жауап түрінде қабылданады; баға балмен 20 балдық бағана бойынша әр комиссия мүшесімен баяндама сапасы үшін, 50 балдық бағана бойынша курстық жұмысты орындау сапасы үшін, 30 балдық бағана бойынша сұраққа жауап үшін қойылады; комиссия мүшелерінің қойылған балдары 3 формула бойынша есептеліп, орташа мәні алынады да, қорытынды баға балл түрінде И7 формуласымен есептеліп, 10 кесте бойынша дәстүрлік баға түріне аударылады. 17) мемлекеттік грантта оқитын оқушылар сессия нәтижесінде үлгермеушіліктер болса, онда ректор бұйрығымен мемлекеттік грантынан айырылады. 12 Әдебиет тізімі Негізгі
Жанзаков М. М. Стандарттау:[Оқулық] / М. М. Жанзақов, К. А. Мырзабек. – Қызылорда : Тұмар, 2007. – 219 б. Өзара ауыстырымдылық, стандарттау, сертификаттау негiздерi және техникалық өлшеу. Сапа менеджментi / М. Самсаев [және т. б.]. – Алматы : Бастау, 2008. – 261 б. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Метрология, стандарт. Павлодар, 2007. – 300 б. Қосымша
Сертификаттану: Оқулық / Сағ∙адиев К., Смағулов А., Барағбаев Б., Қалиев Ё. – Алматы : РБК, 2000. – 211 б. Техникалық реттеу туралы: ҚР Заңы – Астана, 2004. 9 қарашадағы № 603 Қаулысы. Өлшеу бірлігін қамтамасыз ету туралы: ҚР Заңы – Алматы, 2000. жүктеу/скачать 342 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||