В060800 Экология мамандығының студенттеріне арналған

ОӘК төрайымы __________ Ю.М.Каниболоцкая «___»____ 2013 г.

Барлығы – 3 кредит

Курс: 1

Семестр: 2

Дәрістер - 22,5 сағат

Тәжірибелік/семинар сабақтар – 22,5 сағат

Зертханалық жұмыстар – қарастырылмаған

СРП – 90 сағат

соның ішінде СРСП – 22,5 сағат

Жалпы еңбек сыйымдылығы - 135 сағат
Бақылау формасы

Емтихан – 2 семестр

Курс студенттерде зоология, биология пәндері бойынша білімдердің болуын қарастырады.

Жануарлар экологиясы, Өсімдіктер, жануарлар және микроорганизмдер биоалуантүрлілігі, Экологиялық биологияны оқытудың әдістемесі

Пәнді оқытудың мақсаты - жануарлар әлемі жүйесі туралы ұғымдарды нақтылау мен жүйелеу, негізгі жануарлар топтарының тіршілігі, олардың экологиясы, жануарлардың табиғи қауымдастықтары туралы, жануарлар әлемінің адам мен табиғаттағы орны.

-биоалуантүрліліктің құрылымы мен деңгейін оқыту,

-түрлік алуантүрліліктің заңдылығын анықтау,

- биоалуантүрліліктің қазіргі жағдайының бейнесін қалыптастыру, адам өмірінде биоалуантүрліліктің маңызын анықтау,

- биоалуантүрлілік қысқарудың себептерін анықтау, экожүйелерде тепе-теңдіктің бұзылу принциптерін және себептерін айқындауды үйрену,

-мониторингтік зерттеулер әдістерін үйрену,

-ғылыми зерттеулерде биоиндикация әдістерін қолдану.
3. Білімге, біліктілікке, дағдыларға және құзырлыққа талаптар

Бұл пәнді игеру нәтижесінде студенттер міндетті:

- жануарлардың құрылысы туралы жалпы мәліметтер

- жануарлар класстары мен типтерінің белгілері.

- экологиялық факторлардың жануарлардың әртүрлі топтарына әсері.

- жануарлар әлемін зерттеудің қазіргі заманғы әдістермен жұмыс істей білуге.

- дала шарттарында жануарлармен жұмысты ұйымдастыруды істей білу.
4. Пәнді оқытудың тематикалық жоспары

Пәннің Тематикалық мазмұны
№	Пән тақырыптарының мазмұны	Сағаттар саны
		Дәріс	пр	СӨЖ
1	Жануарлар патшалығы. Біржасушалы және қарапайымдар жануарлардың патшалық асты.	1	1	5
2	Көпжасушалылар патшалық асты. Ішекполостные типі			5
3	Жалпақ құрттар типі	1		5
4	круглые құрттар типі		1	5
5	Жұмыр құрттар типі		1	5
6	Буынаяқтылар типі		1	5
7	Ұлылар типі			7
8	Балықтардың класс асты		1	10
9	Қосмекенділер класы		1	10
10	Бауыр мен жорғалаушылар класы		1	10
11	Құстар класы		1	10
12	Сүтқоректілер мен аңдар класы	1	1	10
13	Зоогеографияның жалпы сипаттамасы.	1	1	10
14	Фауна туралы түсінік. Зоогеографиялық аймақтарға бөлудің принциптері мен әдістері	1	1	10
15	Құрлықтың зоогеографиялық бөлінуі	1	1	10
	Барлығы	6	12	117

5.Дәріс сабақтарының мазмұны

1 тақырып. Жануарлар әлемі. Біржасушалылар мен қарапайымдар царство асты.

Жануарлар түрлерінің алуантүрлілігі. Жануарлардың классификациясы. Қазақстанда жануарларды зерттеу тарихы. Біржасушалы жануарлар. Қарапайымдардың алуантүрлілігі, жалпы сипаттамасы мен маңызы. Көпжасушалылар царство асты. Ішекполостные типі. Ішекполостнылардың жалпы сипаттамасы, алуантүрлілігі мен маңызы.

2 тақырып. Жалпақ құрттар типі.

Жалпақ құрттардың жалпы белгілері. Кірпік құрттар классы. Сорғыштар классы. Таспа құрттар класы.

3 тақырыбы. Сүтқоректілер мен аңдар класы.

Сүтқоректілер мен аңдардың жалпы сипаттамасы мен құрылысының ерекшелігі.

4 тақырып. Общая характеристика зоогеографии.

Основные разделы зоогеографии. Связи зоогеографии с другими науками. Цели и задачи зоогеографии.

Әлемдік мұхиттың зоогеографиялық бөлінуі. Литоральдың фаунистикалық бөлінуі. Пелагиалдың фаунистикалық бөлінуі.

Палеогей патшалығы. Арктогей патшалығы. Неогей патшалығы. Нотогей патшалығы.

Құрылысты, қозғалысты зерттеу мен инфузория

1. Споровик класы.

2. Грегарина клас асты.

3. Кокцидия клас асты.

4. Гидроидтәрізділер класы.

5. Сцифоидтәрізділер класы.

Әдебиет: [1-7]
№2 практикалық жұмыс

Тақырып. круглые құрттар типі.

Ылғалды препаратта аскарида мысалында круглые құрттар типінің құрылысын зерттеу.

1. Нематодалар класы.

Сыртқы мен ішкі құрылысын зерттеу. Жауынқұрттың тітіркенуіне жауап реакциясы мен қозғалысына бақылау жасау.

1. Многощетинковые класы.

2. Малощетинковые класы.

3. Сүліктер класы.

Әдебиет: [1-7]
№4 практикалық жұмыс

Тақырып.

Буынаяқтылар типі.

Өзен шаянының сыртқы және ішкі құрылысын зерттеу.

1. Шаянтәрізділер класы.

Балықтардың ішкі және сыртқы құрылысы мен қозғалыс ерекшеліктерін зерттеу. Ылғалды препаратта балық мүшелерінің орналасуымен танысу.

1. Шеміршекті балықтар класы.

2. Сүйекті балықтар класы.

Әдебиет: [1-7]
№6 практикалық жұмыс

Тақырып. Қосмекенділер класы.

Ылғалды препаратта кесірткенің сыртқы және ішкі құрылысын зерттеу.

1. Ұйымдастыру ерекшелік класы.

2. Систематика.

Әдебиет: [1-7]

№7 практикалық жұмыс

Тақырып. Бауыр мен жорғалаушылар класы.

Рептилияның сыртқы және ішкі құрылысын зерттеу. Бақаның ылғалды препаратында.

1. Ұйымдастыру ерекшелік класы.

2. Систематика.

Құстың сыртқы құрылысы, қауырсынның құрылысы. Құс қаңқасының құрылысы. Құс жұмыртқасының құрылысы.

1. Ұйымдастыру ерекшелік класы.

2. Систематика.

Сүтқоректілердің сыртқы және ішкі құрылысын зерттеу.

1. Ұйымдастыру ерекшелік класы.

2. Систематика.

Зоогеографияның негізгі бөлімдерін зерттеу. Зоогеографияның басқа ғылымдармен байланысы. Зоогеографияның мақсаттары мен міндеттері. Ортаның факторлары.

2. Жердегі жануарлардың тіршілік ету мен таралу шарттары. Әдебиет: [1-7]
№11 практикалық жұмыс

Тақырып. Фауна туралы түсінік. Зоогеографиялық аймақтарға бөлудің принциптері мен әдістері.

Әлемдік мұхиттың зоогеографиялық бөлуін зерттеу. Литоральдың фауналық бөлінуі. Пелагиалдың фауналық бөлінуі.

1. Фауна құрылымы.

2. Фауналардың салыстырмалы талдауы.

3. Фаунаның генезисі.

4. Аралдық фауналар.

Әдебиет: [1-7]
№12 практикалық жұмыс

Тақырып. Құрлықтың зоогеографиялық бөлінуі.

Палеогей патшалығын зерттеу. Арктогей патшалығы. Неогей патшалығы. Нотогей патшалығы.

1. Құрлықтың зоогеографиялық бөлінуі.

2. Жер шарының фаунасына антропикалық әсер ету.

Әдебиет: [1-7].

8 СӨЖМ сабақтарыныі мазмұны
СӨЖМ кеңестерінің графигі

Дәріс және тәжірибелік қатынасу (семинарлық, зертханалық, жеке, студийлық) 0-100 баллмен бағаланады.

Әрбір тапсырма 0-100 баллмен бағаланады.

Жіберілу рейтингі орташа арифметикалық барлық тапсырмаларды ағымдағы сабақтардағы орындалған түрі бойынша есептеледі (дәрістерге қатысу, үй тапсырмалары, СӨЖ тапсырмалары, тәжірибе және т.б. тапсырмалары, межелік бақылау).

Жұмыс оқу бағдарламасындағы барлық орындалған тапсырмалары бойынша (барлық зертханалық жұмыстарды орындау және тапсыру, СӨЖ бойынша тапсырмаларды орындау мен тапсыру), курстық жобаны қорғаудан оң баға алуынан және жіберілу рейтингі 50 баллдан кем болмаған студент қорытынды бақылауға (ҚБ) жіберіледі.

Студенттердің оқу жетістіктерінің деңгейі әр бір пән бойынша, соның ішінде МЕ қорытынды бақылауынан, қорытынды бағамен анықталады, ол ЖР мен ҚБ есебімен есептеледі.

Қ = ЖР*0,6 + ҚБ*0,4

Салмақтық үлесімі әр жыл сайын университеттің ғылыми кеңесімен бекітіледі және ЖР 0,6-дан, ал ҚБ 0,3-тен кем болмауы керек.

КЖ/КЖ комиссия алдында қорғалады. Бағасы көрсетілген жұмысы бойынша және жетекшісінің пікіімен қаралып есептеледі.

Қорытынды бақылау пән бойынша студенттің оң бағасымен және жіберілу рейтингісімен есептеледі.

1. 
   Тұрмыстық құрал-жабдықтардың экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі экологиялық талаптар.
   
2. 
   Қалдықтарды жоюдың және тасымалдаудың зиянсыз әдіс-тәсілдері.
   
3. 
   Қазақстанның өнеркәсіп орындары және оларға қойылатын экологиялық талаптар.
   

Рефератты орындау үшін материалдар ұсынылған әдебиеттерден алынады. Орындауға 1-2 апта уақыт беріледі. Реферат көлемі қолмен жазылса 10-15; компьютерде 10-12 бет болады. Компьютерде жазғанда текстің беттегі иллюстрациялар, таблицалар А-4 өлшемді бетте жазылуы тиіс. Тексті тергенде сол жақ 30 мм, оң-10, жоғары 20, төмен 20 мм-ден кем емес; шрифт көлемі 14, болуы керек, нөмерлеу оң жақ жоғары бүрышында нүктесіз қойылады.

Баға қою үшін рефератқа қойылатын талаптар:

1. Тақырыпты құрастыру дәрежесі

2. Ғылым әдебиетті қамту

3. Рефератты жазудың теориялық дәрежесі

4. Ғылыми негізде дұрыс қорытынды жасау

Студент дәріс сабақтарына міндетті түрде қатысуы тиіс. Сабаққа қатысу әр бір сабақта белгіленеді (сабақтың басында немесе аяғында). Егер белгілеу кезінде студент болмаса, бұл деканаттың қарастыруымен қаралып түсініктеме қағазымен беріледі. Сабақта 2 рет қана жоқ болуы жіберіледі. Сабаққа екі рет қалып келу, бұл бір рет жоқ деп есептелінеді. Егер де екі реттен жоқ болса, бұл әкімшілдік шешім сұрағымен қарастырылады. Дәрісте басқа топтың студенттеріне отыруға тыйым салынады.

Тапсырмаларды дәл уақытында тапсыру қажет. Ең соңғы кезі емтиханға дейін 3 күн қалғанда қабылданады. Осы аталған тапсырмалардың барлығы егер тапсырылмаса, студент емтиханға жіберілмейді.

Тақырыптарды қайталау және өткен материалдарды қамтуы әр кезде қаралып отыруы керек. Оқу материалдарын меңгеруі тестпен немесе коллоквиуммен қаралып бағаланады. Тестілеу кезі студенттерге айтылмай қабылдануы мүмкін.

1. Зоология мен зоогеографияның негіздері: Жоғары педагогикалық оқу орындарының студенттері үшін оқулық/ Г.М. Абдурахманов, И.К. Лопатин, Ш.И. Исмаилов. - М.: «Академия» басылым орталығы, 2001. - 496 б

2. Блинников В.И. Зоология экология негіздермен: Педагогикалық институттардың студенттері үшін оқу әдістемесі. - М.: Просвещение, 1990. - 224 б.

3. Головачева Я.А. Зоология: Дәрістер конспектілері. - М.: «Приор - издат», 2005. - 176 б.

4. Жануарлардың тіршілігі: В 7 т./ Бас редакторы В.Е. Соколов. - М., 1984-1989.

5. Константинов В.М., Наумов С.П., Шаталова С.П. Омыртқалылар зоологиясы. - М., 2001.

6. Рыков Н.А. Зоология жануарлардың экологиясы негіздермен: педагогикалық институттардың студенттері үшін оқу әдістемесі. - М.: Просвещение, 1981.- 254 б.