ПӘнінің ОҚУ-Әдістемелік кешені оқытушыға арналғАН

мамандығына арналған

Семей

Құрастырған Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Тамақ өнімдері және жеңіл өнеркәсіп бұйымдарының технологиясы» кафедрасының оқытушысы Бауыржанова Айгуль Заманбековна ___________

2.1 «Тамақ өнімдері және жеңіл өнеркәсіп бұйымдарының технологиясы» кафедрасының мәжілісінде

Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде қолдау алды және басып шығаруға ұсынылды

4 АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕНГІЗІЛДІ

1 ҚОЛДАНЫЛУ АЯСЫ

- Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты ҚР МЕСТ 23 тамыз 2013ж. №1080;

- 5В072600– «Жеңіл өнеркәсіп бұйымдарының технологиясы және құрастырылуы» мамандығының типтік оқу бағдарламасы

- СТУ 042-ГУ-4-2014 Университет стандарты "Пәннің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеу және безендіруге қойылатын жалпы талаптар";

- ДП 042-1.01-2014 Құжатталған процедура "Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны және құрылымы".

3 ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕР

3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:

Былғары шикізаты. Құрылысы және қасиеті. Топографиялық бөліктері. Былғары шикізатының сапасына табиғи факторлар, күту жағдайлары және жануарды қоректендірудің әсері. Былғары шикізатының сапасына жануардың тұқымының әсері. Былғары шикізатының сапасына жануардың жынысы, жасы, климаттың әсері.
3.2 Пәнді оқытудың мақсаты:

Былғары және үлбір өндірісінің шикізаттары туралы толық мәлімет беру. Шикізаттардың жіктелуі, олардың сапасына әсер ететін факторларды қарастыру. Былғары жартылай фабрикаттарына сипаттама беру.

Былғары және үлбір өндірісінің технологиясын жетік білу мақсатында және технологиялық үрдістердің дұрыс жүруі, сапалы былғары өнімдерін алу үшін қажетті шикізаттардың түрлерін, олардың қасиеттері мен құрылысын, топографиялық құрылымын толық меңгерту болып табылады.

3.4 Оқудың нәтижесі:

Пәнді оқудың нәтижесінде білім алушы міндетті:

• 
  былғары шикізаттарының түрлерін және олардың классификациясын білу керек;
  
• 
  былғары шикізаттарының құрылысы, химиялық құрамы, терінің негізгі топографиялық аймақтары және қасиеттері туралы білімді игеру керек;
  
• 
  былғары шикізатының сапасына табиғи факторлардың, жануарды күту және қоректендіру жағдайларының әсер етуін меңгеру керек;
  
• 
  былғары шикізатын алғашқы өңдеу және консервілеу әдістерінің негізін түсіну керек;
  
• 
  былғары шикізатының сапалық экспертизасын, яғни сапалық көрсеткіштерін анықтай алу керек.
  

3.5 Курс пререквизиттері:

Былғары және үлбір өндірісі мамандығына кіріспе
3.6 Курс постреквизиттері:

Былғары және үлбір өндірісінің химиясы және технологиясы, Илегіш және майлағыш заттардың жалпы химиялық технологиясы, Химиялық материалдардың былғарылық-технологиялық қасиеттері

1- кесте

Курс	Семестр	Кредиттер	ДС сағат	ПС сағат	БАОӨЖ сағат	БАӨЖ сағат	Барлық сағат	Қорыт. бақылау түрі
2	4	4	30	30	30	90	180	тест

4 ОҚУ ПӘНІНІҢ (МОДУЛЬ БОЙЫНША) МАЗМҰНЫ

2 - кесте

5.2 Терінің қасиеті. Ауданы

5.3 Терінің салмағы

5.4 Терінің тығыздығы

5.5 Терінің химиялық құрамы. Минералды заттар.

5.6 Терінің химиялық құрамы. Майлағыш заттар.

5.7 Терінің химиялық құрамы. Су.

5.8 Терінің химиялық құрамы. Ақуыздар.

5.9 Терінің химиялық құрамы. Коллаген.

5.10 Былғары шикізатының негізгі түрлері

5.11 Ұсақ былғары шикізаттары

5.12 Ірі былғары шикізаттары

5.13 Ірі қара мал терілерінің түрлері

5.14 Ірі қара мал терілерінің ұсақ тобы

5.15 Ірі қара мал терілерінің ірі тобы

5.16 Ауыр салмақты былғары шикізатының түрлері

5.17 Жылқы терісінің түрлері

5.18 Шошқа терісі

5.19 Қой терісі

5.20 Ешкі терісі

5.21 Жануар тұқымының былғары шикізатының сапасына әсері

5.22 Жануар жынысының былғары шикізатының сапасына әсері

5.23 Жануар жасының былғары шикізатының сапасына әсері

5.24 Климаттың былғары шикізатының сапасына әсері

5.25 Жануарды бағу жағдайының былғары шикізатының сапасына әсері

5.26 Жануарды азықтандырудың былғары шикізатының сапасына әсері

5.27 Малды сою

5.28 Малдың терісін сыпыру

5.29 Теріні алғашқы өңдеу. Артық жерлерін кесу.

5.30 Теріні алғашқы өңдеу. Жуу.

5.31 Теріні алғашқы өңдеу. Шелдеу.

5.32 Теріні алғашқы өңдеу. Контурлау.

5.33 Автолиз және шіру.

5.34 Сойылғаннан, сыпырылғаннан кейінгі терінің жағдайы

5.35 Консервілеудің әдістері (механикалық, биологиялық, химиялық, физикалық)

5.36 Консервілеуге әсер ететін факторлар

5.37 Былғары және үлбір шикізаттарын консервілеу әдістері. Ылғалды тұздау.

5.38 Былғары және үлбір шикізаттарын консервілеу әдістері. Тұзсыз - құрғақ кептіру.

5.39 Былғары және үлбір шикізаттарын консервілеу әдістері. Ас тұзы ерітіндісімен (тұздықпен) өңдеу

5.40 Былғары және үлбір шикізаттарын консервілеу әдістері. Құрғатып тұздау.

5.41 Былғары және үлбір шикізаттарын консервілеу әдістері. Пикелдік өңдеу (қышқылдық-тұздық әдіс).

5.42 Былғары және үлбір шикізаттарын консервілеу әдістері. Мұздату.

5.43 Былғары және үлбір шикізаттарын консервілеу әдістері. Сульфиттік-тұздық әдіс.

5.44 Консервілеу принциптері.

5.45 Консервіленген теріні сақтау.

5.46 Тері сапасының көрсеткіштері.

5.47 Ветеринарлық-санитарлық бақылау, былғары шикізатын қабылдау және сорттау

5.48 Былғары шикізатын таңбалау.

5.49 Былғары шикізатын буып-түю.

5.50 Былғары шикізатын сақтау

3-кесте

Оқулық,оқу-әдістемелік құралдардың атауы	Дана саны	Білім алушылар саны	Қамтамасыз ету пайызы
1	2	3	4
Әсенова Б.Қ. Былғары және мех технологиясы: оқу құралы / А.Н.Нұрымхан, А.Н.Нұрғазезова.- Семей, 2008.	23	23	100
Мәдиев Ө.Қ. Былғары және тері технологиясы: оқулық / Айтөленова Қ.Т. - Алматы, 2010.	23	23	100
Линь В.В. Обработка кожи и меха. - Москва: Аделант, 2006.	25	23	100
Шепелев А.Ф. Товароведение и экспертиза пушно-меховых и кожевенно- обувных товаров. - Ростов-на-Дону: Феникс, 2002.	25	23	100
Страхов И.П. Химия технология кожи и меха: учебник для вузов. - М., Легпромбытиздат, 2003.	25	23	100
Павлов С.А. Химия и физика высокомолекулярных соединений в производстве искусственной кожи, кожи и меха. Изд.2-е, пер и доп. Учебник для студентов вузов легкой промышленности / Шестакова И.С, Касьянова А.А. - М., "Легкая индустрия", 2009.	25	23	100

7 ӘДЕБИЕТТЕР

7.1 Негізгі әдебиеттер

7.1.1 Әсенова Б.Қ. Былғары және мех технологиясы: оқу құралы / А.Н.Нұрымхан, А.Н.Нұрғазезова.- Семей, 2008.

7.1.2 Мәдиев Ө.Қ. Былғары және тері технологиясы: оқулық / Айтөленова Қ.Т. - Алматы, 2010.

7.1.3 Линь В.В. Обработка кожи и меха. - Москва: Аделант, 2006.

7.1.4 Шепелев А.Ф. Товароведение и экспертиза пушно-меховых и кожевенно- обувных товаров. - Ростов-на-Дону: Феникс, 2002.

7.1.5 Беседин А.Н. Товароведение и экспертиза меховых товаров. Москва, 2007;

7.2 Қосымша әдебиеттер

7.2.1 Ғайдар Л.П. Технология кожи: учебник для студентов вузов легкой промышленности. - М., "Легкая иидустрия", 2010.

7.2.2 Н.В.Булгаков. Меховое производство. - Екатеринбург: Каменный пояс, 2007.

7.2.3 Данилкович А.Г., Чурсин В.И. Практикум по химии и технологии кожи и меха.Учебное пособие для вузов - М.: ЦНИИКП, 2002.

7.2.4 Павлов С.А. Химия и физика высокомолекулярных соединений в производстве искусственной кожи, кожи и меха. Изд.2-е, пер и доп. Учебник для студентов вузов легкой промышленности / Шестакова И.С, Касьянова А.А. - М., "Легкая индустрия", 2009.