Пән:Құқықтық сауаттылық және сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет негіздері Тақырыбы:&10 Сыбайлас жемқорлық тәртіптің психологиялық тетіктері

Пән:Құқықтық сауаттылық және сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет негіздері Тақырыбы:&10 Сыбайлас жемқорлық тәртіптің психологиялық тетіктері

Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университеті

Алматы 2021

Кіріспе

Кіріспе

Сыбайлас жемқорлық проблемасын психологиялық тілде сипаттау үшін бірқатар негізгі ұғымдар мен олардың анықтамаларын енгізу қажет:

сыбайлас жемқорлық әрекет-лауазымды адамға бұл жеке пайда табу үшін билік өкілеттіктерін асыра пайдалану немесе одан бас тарту арасында талдау жасауға әкелетін ықпал етудің әлеуметтік және психологиялық факторлары жиынтығы;

сыбайлас жемқорлыққа қарсы орнықтылық-бұл сыбайлас жемқорлық қысымына қарсы тұру және қылмыс пен заңға мойынсұнатын әрекет арасында соңғысының пайдасына таңдау жасауды жүзеге асыру қабілетімен көрінетін тұлғалық жүйелік қасиет;

сыбайлас жемқорлыққа бейімделу-сыбайлас жемқорлық қысым жағдайында сыбайлас жемқорлық әрекетін тандауға жеке бейімділік.

Сыбайлас жемқорлыққа деген тұлғаның психологиялық портреті

Сыбайлас жемқорлық әрекетінің күрделі психологиялық тетігін және оның әрбір элементі қажетті өзара байланыспен өзара тәуелдікте қаншалықты болғанын түсіну үшін қазіргі заманғы сыбайлас жемқордың бейінімен оның психологиялық портретін қарастыру керек.Сыбайлас жемқорлық үшін сотталған адамдар арасында жүргізілген психологиялық зерттеу психологиялық бейімді және олардың аз ғана адамдар тобымен араласуға ұмтылысы,жақын қарым-қатынастар орнату кезінде абай болу,сыбайлас жемқорлық құрбандарына қатысты аяушылықтың жоқтығы сиақты бірқатар қасиеттерді айқындап берді.

Серпінді білім және тіршілік иесінің танып-білу процессі

Қиял мен әрекетті ұйымдастыратын және бағыттайтын белсенділігінің бастапқы нысаны қажеттілік болып табылады.Егер қажеттілік адамның дамуының қозғаушы күшінің негізі болып табылады,осының арқасында өмір мақсаттылыққа ие болады және не қажеттілікті қанағаттандыруға қол жеткізіледі не қоршаған ортамен кезеңсіз кезігу орын алады.Қажеттіліктер өзгеріссіз қалғанымен адамның жалпы мәдениетінің,оның нақтылық және өзіне қатысты білімінің өсуіне қарай жетіліп отырады.К.Левин берген анықтама қызығушылық тудырады: “Серпінді жағдай ретіндегі қажеттілік-бұл белгілі бір ахуалда пайда болатын қандай да бір шиеленісті жағдай,ол адам әрекетін қамтамасыз етеді және қанағаттанушылыққа ұмтылдырады.”

Сыбайлас жемқорлық әрекетінің сипаты мен мазмұны

Әзірленген тетікті егжей-тегжейлі талдау өзінің күрделі ой пайымымен ерекшеленетін сыбайлас жемқор тұлғасы деструктивті тұлға екенін ұғынуға мүмкіндік берді,оның әрекеті кез келген мемлекет үшін бүлдіргіш сипатта болады.Әр замандағыдай сыбайлас жемқорлықтың түпкі мақсаты бұрынғыдай қала береді,ол-адамның заңсыз жолмен алатын жеке пайдасы немесе өзге сыйақы.

Қорытынды

Осы кезеңде сыбайлас жемқорлық әрекетінің сипаты мен мазмұны өзгереді.Сыбайлас жемқорлық әрекеті эмоционалдық салада оқшауланатын құбылыс болып,зияткерлік функцияны да қамтитын тұтастай қолайлы жай күйге дейін кеңейеді.Нәтижесінде “Жеңіл табыс табу” мүмкіндігі әрекет стильіне айналады.

Мұндай тұлға сана-сезімге тиісті таптаурынды ой қалыптастыра отырып,сыбайлас жемқорлықтың дұрыстығымен перспективалығы жөнінде келешек ұрпаққа нұсқама беруімен қауіпті.

Пайдаланылған әдебиеттер

Ванновская О.В.Личностные детерминанты коррупционного поведения

Известия Российского гос пед ун-та им.А.И.Герцена -2009-102-323-328

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет негіздері Астана 2016

жүктеу/скачать 316,26 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: