ПӘннің ОҚу бағдарламасы (силлабус)

Кредит саны: 3

Шифр – мамандық атауы: 5В073100 «Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі»

Факультет, кафедра: Аграрлық, «Экология және қоршаған ортаны қорғау»

1 ӘЗІРЛЕГЕН

Құрастырушы

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының аға оқытушысы

Бакирова Л.С. ____________ «31 » 08. 2016 ж.

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ

2.1 Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отрысында

Хаттама № 1 «31» 09. 2016ж.

2.2 Аграрлық факультетінің оқу - әдістемелік бюросында

Хаттама № 1 «01» 09. 2016ж.
АФ ОӘБ төрайымы _________ профессор м.а. А.В. Тлеубаева

3 БЕКІТІЛДІ

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде мақұлданды және баспаға ұсынылды

Хаттама № 1 «08» 09. 2016ж.

проректор _________ профессор Г.К.Искакова

1. 
   Жалпы ережелер 4
   
2. 
   Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу 6
   
3. 
   Курс саясаты 11
   
4. 
   Баға қою саясаты 12
   
5. 
   Әдебиет және интернет – ресурстар 15
   

1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

Оқытушының аты-жөні, тегі Бакирова Ляйля Сапарбаевна

Ғылыми дәрежесі, атағы, лауазымы, т.ғ. магистрі, аға оқытушы

Аграрлық факультеті, Экология және қоршаған ортаны қорғау

Байланыс ақпараты – тел.: 87058880115, bakirova2010@mail.ru, № 8 оқу ғимараты, кабинет 127.
1.2 Пәннің қысқаша мазмұны

«Апаттық құтқару ісі» пәні табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды жою үшін құрылған апаттық құтқару қызметі мен құрамаларының ұйымдастырылуы мен қызметі кезінде қоғамдық қатынастарды, мемлекеттік төтенше жағдай қызметінің ұйымдастырушылық негіздерін, олардың ТЖ салдарын жоюдағы мүмкіндіктерін, төтенше жағдай уақытында апаттық-құтқару отрядтарын құру, оларды дайындау, жұмысқа пайдалану ретін және олардың жұмыстарын басқару. Сонымен қатар, зардап шегушілерді жедел іздеу және оларға дер кезінде көмек көрсету, ІҚЖ ұйымдастыру, үйлестіру, жетекшілік ету мен өткізу бойынша іс – шараларды қарастырады.

3. 
   Пәнді оқыту мақсаты
   

• 
  Төтенше жағдайлардың алдын-алу, жұмыс жүргізуді ұйымдастыратын мемлекеттік жүйені;
  
• 
  Азаматтық қорғанысқа байланысты шаралардың орындалатын түрлерін;
  
• 
  Төтенше жағдайлардан халықты қорғаудың тиімділігін арттыру мен негізгі жқмыс бағыттарын жақсарту жолдарын;
  
• 
  ТЖ сақтандыру, жұмыс жүргізудің мемлекеттік жүйесінің даму перспективасы туралы;
  
• 
  ТЖ қорғанудың озық тәжірбиелері туралы оқыту.
  
• 
  Қазақстан Республикасының төтенше жағдайлар құрылымындағы мамандықтарды дайындау.
  

5. 
   Құзыреті (оқыту нәтижелері)
   

• 
  ҚР аумағындағы құтқарушылар мен апаттық-құтқару құрылымдарын аттестатциялау туралы заңдылықтарды және олардың құрамдары мен міндеттері туралы түсінігі болу керек;
  
• 
  барынша қысқа уақытта, минималды шығынмен және залалмен, ІҚЖ толық жиынтығын жедел жүргізу бойынша күштер мен құралдардың тиімді қызметіне жағдай жасай білу керек;
  
• 
  төтенше жағдай уақытында апаттық құтқару отрядтарын құру, апаттар, табиғи апаттар кезінде халықты қорғау үшін шұғыл шараларды ұйымдастырып оны басқаруды білу керек;
  

• 
  табиғи сипаттағы апаттар мен катастрофалардан сақтандыру немесе салдарын жоюға бағытталған шараларды атқарудың ұйымдастырушылық негіздерін меңгеру керек;
  
• 
  ақпарат жинап, оны талдау және өндеу, нақты жағдайға баға беру, шешім қабылдау, жұмыстарды жоспарлау, жағдайдың үздіксіз мониторингі, болжамдарды өндеу және нұсқаларын дамыту;
  

• 
  радиациалық немесе химиялық залал жағдайын есептей бағалау, ТЖ кезінде атқарылатын жұмыстарды жоспарлауды ұйымдастыру дағдылары болу керек;
  
• 
  шынайы жағдайды бағалау, жұмыс жоспарының көлемін, сипатын өзгерісін анықтау, ТЖ факторының қауіптілік деңгейлерін, қауіпті аймақтар шекарасын анықтау, күштер мен құралдарды есептеу;
  
• 
  міндет қою және оны орындаушыларға жеткізу, барлық ІҚЖ қатысушыларының арасындағы үйлесімділік пен әрекеттестікті қамтамасыз ету, жұмыстың нәтижесін талдау.
  

• Тіршілік қауіпсіздігі;

• 
  Құтқару жұмыстарының тактикасы және төтенше жағдай салдарын жою.
  

1.8 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме

Оқу жұмыс жоспарының көшірмесі 1-кестеде келтірілген

2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ

Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу 2- кестеде келтірілген

2.1 1-2 аралық білімді бақылау тапсырмалары

Білім алушылардың үлгерімін ағымдағы бақылау - бұл жалпы білім беретін бағдарламаға сәйкес ағымдағы сабақ барысында өткізетін білім алушылардың білімдерін жүйелі тексеру;

Білім алушыларды аралық аттестаттау – білім алушының бір оқу пәнін оқып аяқтағаннан кейінгі бөлігінің немесе барлық көлемінің мазмұнын меңгеру сапасын бағалау мақсатында жүргізілетін рәсім;

Білім алушыларды қорытынды аттестаттау - олардың білім беру деңгейінің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартында көзделген оқу пәндерінің көлемін меңгеру дәрежесін анықтау мақсатында өткізілетін рәсім.

Ағымдағы бақылау – курс бөлімдерін меңгеру дәрежесін тексеру, теориялық оқытудың 7-ші (1-ағымдағы бақылау) және 15 – ші (2-ағымдағы бақылау) апталарында жүргізіледі және бақылау нәтижелері электронды журналға енгізіледі.

1. 
   Кіріспе. ҚР «Апаттық құтқару қызметі және құтқарушылардың статусы» заңы.
   
2. 
   Апаттық-құтқару қызметтері, олардың міндеттері мен атқаратын істері.
   
3. 
   ҚР апаттық - құтқару қызметтері, олардың міндеттері мен атқаратын істері.
   
4. 
   Апаттық-құтқару қызметіне байланысты негізгі түсініктер.
   
5. 
   Құтқарушылардың кәсіби дайындығы деңгейіне қойылатын талаптар
   
6. 
   Құтқарушылардың кәсіби дайындығы деңгейіне қойылатын талаптар, аттестаттау ережелері.
   
7. 
   Апаттық құтқару қызметін, апаттық құтқару құрылымдарын және құтқарушыларды аттестациялаудың негізгі ережелері, құқықтары мен міндеттері.
   
8. 
   Авариялық-құтқару қызметi мен құрамалары қызметiнiң негiзгi принциптерi.
   
9. 
   Апаттық құтқару қызметін, апаттық құтқару құрылымдарын және құтқарушыларды аттестациялауды жүргізу бойынша квалификациялық талаптар.
   
10. 
    Құтқарушылардың статус жүйесі. «Құтқарушы» біліктілігін беру реті.
    
11. 
    Құтқарушылар және олардың статусы. Құқықтары мен міндеттері.
    
12. 
    ТЖ құтқарушылардың іс-әрекеттерінің реттеудің заңдылық негізі.
    
13. 
    Азаматтық қорғаныс құрылымдарын, басқару құрамын дайындаудың жүйесі және төтенше жағдай кезіндегі іс әрекеттер бойынша халықты үйрету.
    
14. 
    Апаттық-құтқару істерінің негізгі түрлері. Жоспарды жасау реті. Жоспарлар жасауға қойылатын талаптар және мәліметтер.
    

1. 
   Іздеу құтқару жұмыстарын жүргізу кезіндегі еңбек қорғау. Еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету құралдары.
   
2. 
   Авариялық-құтқару қызметi мен құрамаларын мемлекеттік қолдау.
   
3. 
   Қорғаныс және іздеп табу құралдары – топтасуы. класстары. құрал – жабдықтары.
   
4. 
   Бейбіт кезіндегі ТЖ сақтандыру және оның салдарын жою үшін ТЖМ күштерінің әрекеттер жоспары.
   
5. 
   Құтқару жұмыстарын жүргізудегі күштер мен басқару органдарының байланыс, хабарлау, қорғау, барлау аспаптары құралдарымен жабдықталуы.
   
6. 
   Мемлекеттік ТЖ қызметінің жоспарлы істері, мазмұны. Жоспардың мақсаты, оған қойылатын талаптар, қажетті мәлімет.
   
7. 
   Құтқарушылардың ұжымдық және жеке қорғаныс құралдары
   
8. 
   Апаттық-құтқару жұмыстарына күшпен жабдықтарды пайдалану реті.
   
9. 
   Құтқарушыларды дайындаудың оқу бағдарламасы. Іздестіру – құтқару қызметі, құтқарушыларының кәсіптік деңгейін арттыру.
   
10. 
    Авариялық-құтқару қызметi мен құрамаларын төтенше жағдайларды жоюға тарту
    
11. 
    Құтқарушыларды тәжірибелік оқытудың полигондық – жаттығу кешені
    
12. 
    Құтқарушыларды жалпы жұмыс қабілеті мен арнайы физикалық қабілеттерін дамыту
    
13. 
    Табиғи сипаттағы ТЖ кезінде жүргізілетін апаттық-құтқару жұмыстары.
    
14. 
    Құтқарушылардың теориялық білімін және арнайы дайындықтарын бағалаудың белгілері.
    
15. 
    Техногендік сипаттағы ТЖ кезінде жүргізілетін апаттық-құтқару жұмыстары.
    

3 курс САЯСАТЫ

Сабаққа қатысу қатаң түрде, міндетті болып табылады. Егер қандайда бір себеппен студент сабаққа қатыса алмаған жағдайда, барлық меңгерілмеген материалға жауапты.

Бақылау тапсырмалары орындалуға міндетті және уақытылы тапсырылуы тиіс. Кешіктіріліп орындалған жұмыс автоматты түрде төмен бағаланады.

Аралық аттестациясының қорытындысы студенттің сабаққа қатысуы, белгіленген мерзімде өздік жұмыстарын орындауы, сабақ барысындағы ауызша немесе жазбаша жауаптары, сонымен қатар аралық бақылау нәтижесі ескере отырып қойылады.

Аралық аттестация қорытындысы студенттің сабаққа қатысу, өзіндік жұмысты уақытылы орындауына, сабақ кезіндегі ауызша және жазбаша түрдегі жауабына және аталған аралық бақылаудың нәтижесіне байланысты шығарылады.

Егер студент белгіленген мерзімде сәйкес келетін мекеменің растайтын құжатымен денсаулық жағдайына немесе басқа да дәлелді себептермен сабақ босатып, аралық бақылауды тапсыра алмаған жағдайда, студент аралық бақылауды индивидуалды түрде тапсыруға құқылы.

Кез-келген көшіру немесе плагиат (дайын тапсырмаларды көшіру, қолдану және басқа студенттің тапсырманы орындауы) жазасы аудиториядан шығару немесе бағасын «қанағаттанарлықсыз» деп тану түрінде болады.

Сабақ жүру барысында ұялы телефондар өшіріледі.

4 Бағалау саясаты

Басқа кредиттерден тәуелсіз әр пәнге бір академиялық кезең үшін 600 балл бөлінеді (1-7 апта – 270 балл және 30 балл сабаққа қатысқаны үшін, 8-15 апта – 270 балл және 30 балл сабаққа қатысқаны үшін).

Апта және білімді бақылау түрлері бойынша балл бөлу 3-кестеде көрсетілген.

3 - кесте

Апта және білімді бақылау түрлері бойынша балл бөлу

Білім алушы пән бойынша емтиханға кіруге егер оның пәннің пререквизиті болып табылатын семестрде жинаған жиынтық рейтингтік баллы 300-ден-600 баллды құраса және пән бойынша академиялық қарызы болмаған жағадайда ғана рұқсат етіледі.

Білім алушы пән бойынша емтиханға егер, семестрде жинаған жиынтық рейтингтік баллы 300-ден-600 баллды құраса және пәннің пререквизиті болып табылатын пән бойынша академиялық қарызы болмаған жағадайда ғана кіруіне рұқсат етіледі.

Пән бойынша емтихан бағасы ең жоғарғы оқу үлгерімі көрсеткіштері бойынша анықталады: қорытынды аттестация (60%), емтихан (40%), барлығы 100%. құрайды.

5. ӘДЕБИЕТ ЖӘНЕ ИНТЕРНЕТ-РЕСУРСТАР

1. Негізгі әдебиеттер:

1. Құтқарушы. Оқу құралы. Абдрахманов С.К. - Алматы, АҚ және ТЖ Республикалық курстары, 2009 - 247 б.

2. Абдрахманов С.К. Спасатель. Алматы. Республиканские курсы ЧС и ГО. 2008, 1 книга, 250с.

3. Аварии и катастрофы. Предупреждение и ликвидация последствий: Учебное пособие в 3-х книгах / Под ред. К.Е. Кочеткова, В.А. Котляревского и А.В. Забегаева. 2005, 350с.

4. С.К. Шойгу Учебник спасателя, М, МЧС России, 2007, 256c.

5. С.К. Шойгу Охрана труда спасателя, М, МЧС России, 2008, 189с.

6. Вахтин А.К. Меры безопасности при ликвидации последствий стихийных бедствий и производственных аварий. М., Энергоатомиздат, 2004, 226с.

7. Руководство по выполнению спасательных и других неотложных работ в условиях завалов и разрушения зданий и сооружений. М., ВНИИ ГОЧС, 2004, 156с.

8. Учебное пособие для занятий по ЧС и ГО. Республиканские курсы ЧС и ГО. Алматы, 2004, 124 с.

9. 
   http://sajt-spasatel.ru
   
10. 
    http://pojaru.net.ru
    
11. 
    https://nachkar.ru
    

2. Қосымша әдебиеттер:

   1. Цивилев М.П., Никрофанов А.А. Инженерно-спасательные работы. 2000ж.

   2. Атаманюк и др. Гражданская оборана. 2002ж.