ПӘннің ОҚУ-Әдістемелік кешені «жалпы химия»

Периодтық жүйенің ІІІ және ІҮ топтарының р-элементтері (алюминий, қалайы, қорғасын) Al, Sn, Pb- микроэлементтер, олардың ағзадағы мөлшері 0,002- 1∙10^-5мг. Тамақ өнеркәсібінде Al, Sn элементтерден консервілік банкалар жасайды. Алюминийден фольга, қақпақтар жасайды. Қорғасын улы зат, ол шынының, қағаз және полиэтилен қапшықтардың құрамына кіреді. Алюминий қанның сары суында,өкпе,бауыр,сүйек,бүйрек,тырнақ,шаш құрамына және адам миының жүйке қабығының негізгі құрамына кіреді. Адам тәулігіне 47 мг алюминий қабылдауы керек. Алюминий эпителий және байланыстырғыш қабаттардың дамуына,сүйектің қалыптасуына,фосфордың алмасуына әсер етеді. Сонымен бірге ферментативті процестерге,қанның түзілуіне,трансаминирлеу реакциясына катализатор етінде қатысады. Fe, Co, Ni – микроэлементтерге жатады. Тәулігіне адам ағзасына 5-25 мг темір қажет. Темірдің көп мөлшері сүтте, сырда, етте, алмада болады. Қан гемоглобинінің негізгі бөлігі темір. Кобальт В₁₂ витаминінің құрамына кіреді, зат алмасуын жақсартады. Егер ағзада кобальт жетпесе, адам анемияға ұшырауы мүмкін.