Пәннің ОҚУ-Әдістемелік кешені «Жаратылыстану»



бет33/203
Дата07.02.2022
өлшемі0,99 Mb.
#86512
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   203
Байланысты:
ed04d2c0-d947-11e4-b960-f6d299da70eeУММ жаратылыстану

Балдырлар
Балдырлар төменгі сатыдағы өсімдіктердің үлкен тобын қамтиды.
Күнге қаратылған аквариум әйнектерінің жұқа жасыл түске боялғандығын жиі көруге болады. Бұл хлорелла балдыры (Жасыл балдырлар т и п і).
Көп тұрып қалған су қоймасынан алынған суды микроскоппен қарап, одан жылдам жүзіп жүрген тірі жасыл нүктелерді көруге болады. Бұл да бір клеткалы жасыл балдыр — хламидомонада (Жасыл балдырлар типі). Ол жақсы дамыған екі талшықтарының көмегімен еркін жүзеді.
Ақырында су қоймасынан жасыл түсті ұзын жіпті табу оп-оңай. Бұл жіп пішінді балдырлар. Олардың ішінде вошерия, улотрикс, т. б. сол сияқты түрлері кең тараған. Олар көп клеткалы, бірақ құрылысы өте қарапайым болады. Сәл ғана үлкейтіп, микроскоппен қарағанда жіптің цилиндр тәрізді жеке клеткалардан ұштары арқылы өз ара жалғасып тұрғандығын көруге болады, бірақ олар бір-бірінен қабық арқылы мүлде оқшауланған. Сондай-ақ мөлдір қабық арқылы түссіз цитоплазмадан ашық реңді хлорофилл көрінеді, бірақ ол жоғары сатыдағы өсімдіктердегідей жеке дәнек түрінде емес, тұтаскан хроматофор қалпында болады. Спирогира балдырынын, хроматофоры ерекше әдемі.
Қоңыр балдырлар — теңізді мекендеушілер. Тынық мұхиттағы теңіздер мен солтүстік теңіздерінде ламинариялар өседі. Бұлар ірі балдырлар (ұзындығы 6 м-ге дейін жетеді). Ламинариялар ұрпақ алмастырып отырады. Ламинарияның өзі — жыныссыз ұрпақ. Ламинария тақтасында екі талшықты зооспоралар дамиды да, небары біраз клеткадан тұратын ұсақ өсімдік болып өнеді. Олардың бірінен сперматозоидтар, басқаларынан жұмыртқа клеткалар пайда болады. Жұмыртқа клеткалары ұрықтанғаннан кейін жаңа ламинария өсіп шығады.
Ақ теңізде қызыл балдырлар көп болады. Олардан мармелад әзірлегенде тоңбаны қатыру үшін шырын қайнатады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   203




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет