Перцептивті психиканың төменгі және жоғарғы деңгейі


Перцептивті психика дамуының жоғары деңгейі



бет3/6
Дата24.02.2022
өлшемі105,73 Kb.
#133122
1   2   3   4   5   6
Байланысты:
4тапсырма (2)

Перцептивті психика дамуының жоғары деңгейі
Перцептиті психика кезеңдері дамуының жоғарғы деңгейіне эволюция барысында тек жоғарғы омыртқалылардың өкілдері ғана жетті, олар – құстар мен сүтқоректілер. Осы денгейде жануарлар әлемінде кездесетін психикалық іс-әрекеттің біршама күрделі көрінулері байқалады. Кеңістіктік бейімделу осы жерде де так систердің негізінде іске асады; бағдарларды индивидуалды аста сақтаумен сипатталатын, мнемотаксистер қсылатын, троп-. тело- және ментоксистер. Жоғарғы омыртқалылардың өмірінде мнемотаксистер ерекше үлкен рөл атоқаратын болғандықтан, бейімделудің туа берілген тәсілдері бұл жерде өмір барысында индивидуалды жинақталған тәжірибемен мәнді байиды. Қоршаған ортаның компоненттеріне әсерленудің биологиялық адекваттылығы жоғарғы омыртқалыларда да жүріс-тұрыстың инстинктивті элементтерімен қамтамасыз етіледі. Биологиялық жағдайларға адекватты әсерлену тек белгілердің, объектілер мен жағдайлардың үнемелігінде ғана мүмкін, бұл жануар кілттік тітіргендіргішке әсерленген кездегі тектік бекітілген, туа берілген негізде өтеді. Сонымен инстинктивті әрекеттер жануарлар үшін әйгілі танымдық мәнге де ие болады, ол оғанқоршаған ақиқаттықпен танысқанда көмектеседі.
Инстинктивті жүріс-тұрыс дамуының ерекше жоғарғы денгейіне жоғарғы омыртқалыларда жануарлардың бір-бірімен рәсімденген қарым-қатынастары жетеді. Қарым-қатынас сферасында жүріс-тұрыстың инстинктивті формалары біршама көп таптауырындыққа қол жеткізіледі. Қатал бекітілген зоопрагматикалық құралдарсыз ақпараттарды беру негізгі бола алмайды. Толық қанды қарым-қатынас сондай-ақ жүріс-тұрыс ауданындағы жоғарғы интеграция үшін – жеке особтардың және тұтас қауымдастықтың жүріс-тұрысының интеграциясы үшін қажетті жағдай болып табылады.
Қозғалыстар. Бұл денгейдегі жануарлардың локомоторлы қозғалыстары біршама «автоматтанғандардың» қатарына жатады және олардың әртүрлілігі тіршілік етудің арнайы жағдайларына тәуелді болып келеді. Жоғарғы омыртқалылардың алдыңғы аяқтары, негізгі, сүйеніш-локрмоторлық қызметтен басқалары, әртүрлі заттармен манипуляция жасауда көрінетін қосымша қызметтер атқарады. Қосымша қызметтер жоғарғы омыртқалыларда ауыз аппаратына да тән, бұнда осы екі эффекторлық жүйелердің арасында қызметтік өзара әрекеттестік болады. Манипуляциялау әсіресе оларға деструктивті әсер етудің барысында заттарды кешендік тексеруне көмектеседі және жануарлардың танымдық қабілеттіліктерін дамытады. Осылайша, алдыңғы аяқтардың қосымша қызметтерінің прогрессивті дамуы психикалық дамудың факторы болып табылады.
Манипуляциялаудың түрлеріне комфорты жүріс-тұрыс та (денені тазалау) жатады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет