83
органдары айта алатын әр түрлі дыбыстардан туатын алған
әсерінен пайда болған бір нәрселердің бала үшін қызықтысын,
оны ынталандыратындарын қосақтап беріп отыруға тырысу
керек.
Баланы сөйлеуге үйрету үшін шешесі балаға табиғат өзінің
бар кереметімен әсер ететіндей, оның органдары еститіндей,
көретіндей, сезетіндей және тағы басқалай мүмкіндік жасауы
керек. Балада бірте-бірте көріп, есітіп, иіскеп және татып біліп
тұрмын деген ішкі түйсік ояна бастаған сайын, осы әсерлерін
білдіретін сөздерді білсем-ай шіркін, соларды пайдалансам деген
тілек пайда болады, басқаша айтқанда, осы туралы сөйлеп
үйренсем деген тілек күшейе түседі және осы білігін меңгеру
қабілеті арта береді. Шешесі дыбыстардың тартымдылығын осы
мақсатқа пайдалануға тиіс. Ол баласын тезірек сөйлеуге үйретуге
мүдделі болса, ал ол бұған сөз жоқ мүдделі, сөйлететін дыбыстар-
ды баласының құлағына біресе қаттырақ, біресе жайлап, бірде
әндетіп, енді бірде күлкісімен және тағы басқалай, әрдайым
әрқалай, ойнақы, көңілді етіп құйқылжытып жеткізуге тиіс,
сонда бала сөз жоқ шешесінің артынан қайталап, былдырлап
отырғысы келетін болады. Сонымен бірге шешесі сөздерді
айтқан сайын, олардың атауы баланың есінде қалу үшін, оның
бойындағы сол заттардан алған әсерді қоздырып, оған жан бітіріп
отыру керек. Баланың сол заттарды сезім мүшелерімен елестеткі-
зіп, сол суретті есінде қалдыру керек. Бала сол заттарды
Достарыңызбен бөлісу: