Пікіржазған химия ғылымдарының докторы, профессор С. М. Тәжібаева
жүктеу/скачать 3,1 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 5.5.Оптикалықағартқыштардыалу
| Натрийгипохлоритін
газ тә різ ді хлор ды сіл ті ері тін ді сі нен өт кі зу ар қы лы ала ды: 2NaOH + Cl 2 ↔ NaOCl + NaCl + H 2 O. Тауар лық өнім ді (нат рий ги пох ло ри ті нің 30-32 %-дық ері тін- ді сін) ар найы гу мир лен ген те мір жол цис тер на ла ры мен та сы мал- дап, гу мир лен ген не ме се ти тан ыдыс та рын да сақ тайды. Нат рий ги пох ло ри ті ері тін ді ле рі мен жұ мыс ба ры сын да қол да ны ла тын ар ма ту ра, сор ғыш тар жә не құ быр лар ти тан не ме се ар найы бо лат- тар дан жа са ла ды. Нат рий ги пох ло ри ті нің А мар ка лы 30 %-дық ері тін ді сі тү сі әр түр лі (сар ғыш-жа сыл дан қо ңыр ға дейін) сұй ық тық, NaOH-қа шақ қан да сіл ті нің мөл ше рі 10-20 г/л, хлор дың мөл ше рі – 190 г/л. Тауар лық өнім тәулі гі не 1 % (мас.) жыл дам дық пен бұ зы луы мүм кін. Суль фо нол да ғы СМҚ-ны са бын дау ға не ме се ал кил бен- 5.5.Оптикалықағартқыштардыалу 109 зол сульфо қыш қыл ды бейтарап тау ға ке те тін зат тың шы ғы ны ағар - ты ла тын өнім нің бір тон на сы на 10 кг ша ма сын құ рай ды. 5.5.Оптикалықағартқыштардыалу Қа зір гі таң да хи миялық құ ра мы әр түр лі 200-ден ас там оп ти- ка лық ағарт қыш тар өн ді рі лу де. Ұн тақ тә різ ді жә не бас қа да СЖҚ үшін оп ти ка лық ағарт қыш тар дың ас сор ти мен ті ке ңейіп жа тыр. Оп ти ка лық ағарт қыш тар қыз ме тін ұш тас ты рыл ған қос бай- ла ныс тар жүйесі бар аро мат тық жә не ге те ро цикл дік қо сы лыс- тар ат қа ра ды. Олар СЖҚ құ ра мы на 0,5 %-дан (мас.) ас пайт ын мөл шер де ен гі зі ле ді. Ке ңі нен та ра ған оп ти ка лық ағарт қыш тар – бе ло фор лар, ге лиофор лар, флоу рит тер, лей ко фор лар жә не т.б. Ағарт қыш тар дың жар ты сы на ши кі зат ре тін де диаминс тиль бен- ди суль фо қыш қыл дар алы на ды. Соң ғы кез де син те ти ка лық ма та- лар ға ар нал ған ағарт қыш тар пай да бо ла ды, олар ма та ны ағар тып қа на қой май, оның тү сін де жыл ты ра та ды. Цел лю ло за лық тал шық тар дың ағарт қыш та рын алу үшін ши- кі зат ре тін де диаминс тиль бенди суль фо қыш қыл дың туын ды ла ры қол да ны ла ды: Қа зір гі кез де оп ти ка лық ағарт қыш тар дың ба сым бө лі гі әр түр- лі X, Y орын ба су шы ла ры бар триази ни ла мин туын ды ла ры нан алы на ды: 5.Синтетикалықжуғышқұралдардыңнегізгібелсендікомпоненттеріналу 110 -OH, -NH 2 , OK (мұн да ғы K = Alk не ме се Ar) орын ба су шы лар ен гі зіл се, флуо рес цен ция мак си му мы спектр дің қыс қа тол қын ды бө лі гі не қа рай ығы сып, ағар тыл ған ма та ның күл гін рең кі кү шейе тү се ді. NH 2 C 6 H 4 R (мұн да ғы R = H, -CH 3 , -OCH 3 , -OC 2 H 5 , -Cl, -SO 3 Na, -COONa) тип тес қо сы лыс тар да ғы орын ба су шы лар дың ор ны ай- қын дал ма ған флуо рес цен ция мак си му мы спектр дің ұзын тол қын- ды бө лі гі не қа рай ығы са ды. -NRR′ (мұн да ғы R мен R′ = Alk, Ar, -NHC 6 H 4 SO 3 NHR, - NHC 6 H 5 , -CONHR) орын ба су шы лар ды ен гі зу флуо рес цен цияның ұзын тол қын ды бө лік ке әрі қа рай ығы су ына әке ліп, ағар тыл ған ма та ның көк реңк те рін кү шейтеді. Аце ти лен мо ле ку ла сын ен гіз се, 1,2,3-триа зол туын ды ла ры- ның ағарт қыш қа бі лет ті лі гі ар та тү се ді: Жүн мен по лиамид тік тал шық тар үшін ағарт қыш ре тін де ку- ма рин, диаминс тиль бенди суль фо қыш қыл жә не пи ро зо лин нің туын ды ла рын қол да на ды. По лиамид тік тал шық та ры ның ағарт- қыш та ры ре тін де 5.6.Карбоксиметилцеллюлозаныалу 111 жал пы фор му ла да ғы (мұн да ғы X, Y – орын ба су шы лар; М – сіл ті- лі ме талл не ме се Р) қо сы лыс тар қол да ны ла ды. Оп ти ка лық ағарт қыш тар ды тауар лық түр ле рі нің айыр ма шы- лық та ры ағарт қыш зат тар дың әр түр лі кон цент ра цияла ры мен, ен- гі зіл ген дис пер га тор лар жә не то лық тыр ғыш тар дың мөл шер ле рі- мен анық та ла ды. СЖҚ зауыт та ры на ағарт қыш тар ме талл не ме се ағаш бөш ке лер мен жет кі зі ле ді. СЖҚ құ ра мын да ғы оп ти ка лық ағарт қыш тар дың мөл шер ле рі су қой ма ла ры ның ла стану ына қа тыс ты қауіп сіз бо лып та бы ла ды. жүктеу/скачать 3,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|