Key words: рrogramming, gamification, computer science, methods, algorithmization,
game exercises.
Кіріспе Қазіргі әлемде технология білім беру процесін қалыптастыруда, әсіресе
бағдарламалау саласында шешуші рөл атқарады. Білім алушылардың бағдарламалауды
үйренуге деген қызығушылығын арттырудың ең тиімді әдістерінің бірі
–
геймификация.
Бұл әдіс білім алушыларды оқу процесіне тарту және оларды жаңа жетістіктерге
ынталандыру арқылы оқуды қызықты ойынға айналдыруға мүмкіндік береді. Соңғы
жылдары геймификация Қазақстанда және шетелде мектеп білім беру процесінде ерекше
танымалдылыққа ие болуда, онда мұғалімдер мен әдіскерлер оқу процесіне жаңа
технологияларды белсенді түрде зерттеп, енгізуде.
Геймификация
-
пайдаланушыларды ынталандыру және тарту мақсатында ойын
элементтері мен принциптерін ойын емес контексттерде қолдану процесі. Білім беру
контекстінде бұл оқушыларды оқуға және дамытуға ынталандыру үшін ұпайлар, деңгейлер,
жетістіктер және жарыстар сияқты ойын механикасын пайдалануды білдіреді.
Бағдарламалау саласында геймификацияны бағдарламалау тілдерінің негіздерін үйрету,
алгоритмдік ойлауды дамыту, есептерді шешу және жобаларды құру үшін қолдануға
болады.
Заманауи білім - жаңа технологиялар Оқыту процесі жай ғана ақпарат беру шеңберінен шықты, сабаққа белсенді қатысу
мен мотивация мәселелері басымдыққа ие болуда. Ойын технологияларын білім беру
процесінде қолдану жаңа идея емес. К.Д.Ушинский монотонды оқу процесін ойындар мен
жаттығулармен сұйылту керек екенін айтқан[1]. Расында да ойын барысында эмоционалды
компонент қатысады және сол арқылы материал жақсы сіңіреді. Бірақ бүгінгі таңда білім
берудің басты міндеті адамдарды ақпаратпен жұмыс істеуге, оқуға үйретуге, шын жүректен
қызығушылық танытуға және одан тек пайда ғана емес, сонымен қатар жан жылулығын
алуға үйрету болып табылады.
Геймификация
–
бұл бастапқыда ойынға жатпайтын процестер үшін ойын
технологиясын қолдану[2]. Білімге қатысты бұл оқу процесін әртараптандыруға және
оқушылардың жаңа білім алу және бекіту процесіне қатысуын арттыруға мүмкіндік беретін
құралдар жиынтығы. Геймификацияның басты ерекшелігі
-
бүкіл процесс компьютерлік
ойынға мүмкіндігінше ұқсайды, бірақ сонымен бірге шындыққа
проекциясы бар. Мұнда
барлығы ойыншылардың эмоционалды эмпатиясын, ортақ іске қатысу сезімін және т. б.
құруға бағытталған. Геймплейге үнемі назар аударуды қажет ететін нақты уақыттағы
сценарийлер қолданылады, ойыншыларға жетістіктері үшін марапаттар беріледі,
мәртебелер жоғарылайды, бәсекелестік элементі енгізіледі.
Бірлескен әрекеттердің тиімділігін арттыру үшін ойыншылар өзара әрекеттесе алатын
ойын процесінде әлеуметтік өзара әрекеттесуге көп көңіл бөлінеді. Осылайша,
компьютерлік ойындар жинақтаған қаражаттың барлық арсеналы енді нақты өмірде, атап
айтқанда оқытуда мәселелерді шешуге қол жетімді.
Геймификацияның екі түрі бар[3]:
-
мазмұнды -
ойын элементтерін күнделікті процестерге енгізу. Ол сабақтың мазмұнын
өзгерту, оны ойынға айналдыру үшін қолданылады
;
-
құрылымдық -
оқушыға мазмұнмен оңай әрі қызықты болу үшін ойын элементтерін
(стикерлер, қосымша ұпайлар және т.б.) қолдану. Ең бастысы, оқушы сыйлықты не