ПОӘК 14 07 20. 01/03-2013 03. 09. 2013 ж. №1 басылым



жүктеу/скачать 4,87 Mb.
бет35/54
Дата15.09.2017
өлшемі4,87 Mb.
#32890
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   54

Дәріс жоспары:

  1. Программа. Программа түрлері.

  2. Программалау тілдері.

  3. Программалау әдістері.

Есептеу техникасының аппараттық және программалық жабдықтардан тұратыны белгілі. Аппараттық жабдықтарға компьютердің барлық негізгі және шеткері құрылғыларын жатқызамыз. Ал программалық жабдыққа компьютердің барлық жұмысын басқаратын, қолданушы мен компьютер арасында байланыс орнататын, ақпаратты өңдеудің барлық аспектілерін қарастыратын программалық жүйені жатқызамыз.

Программа – компьютерге түсінікті алгоритмдік тілде жазылған реттелген нұсқаулар немесе командалар тізбегі.

Программаның мақсаты:


  1. аппараттық жабдықты басқару

  2. компьютердің қолданушымен байланысын орнату

  3. қолданушының мәселелерін шешу

  4. ақпаратты өңдеу

Программалар атқаратын қызметтеріне байланысты бірнеше топқа бөлінеді:

  1. базалық деңгейдегі программалар тобы –БИОС деп аталатын компьютердің ішкі күйлерін басқаруды қадағалайтын программалар.

  2. системалық деңгейдегі программалар тобы – программалар арасындағы байланысты орнатып, посредник қызметін атқаратын программалар, олар 1-ші және 3-ші программалар тобын біріктіреді, оларға сүйеу болады және сүйеніш бола алады.

  3. қызметшілік деңгейдегі программалар тобы – компьютер жүйесін автоматтандыру, тексеру, белгілі бір күйге келтіруді орындайтын программалар.

  4. қолданбалы деңгейдегі программалар тобы – белгілі бір салаға байланысты мәселелерді шешуге қолданылатын программалар.

Компьютерге орнатылған программаның жұмыс істеу режимі интерфейс деп аталады.

Интерфейс типтері:



  1. қолданушы интерфейсі – графикалық, графикалық емес деп бөлінеді. (толық экранды, көрнекі, диалогты, т.б.)

  2. аппараты – программалық интерфейс – арасында байланыс орнатушы программа

  3. программалық интерфейс - әртүрлі программалар арасындағы байланыс орнатушы программа

Системалық программалар. Олардың түрлері.


Программалардың ішіндегі ең мазмұны ауқымдысы системалық программалар. Оның анықтамасы, қызметі жоғарыда келтірілген. Түрлеріне тоқталсақ:

  1. Драйверлер

  2. Қабықша – программалар

  3. Операциялық қабықшалар

  4. Утилиттар

  5. Желілік программалар

Драйверлер – бұл программалар дискілік операциялық жүйенің енгізу-шығару құрылғыларын басқару, оперативті жадыны басқару, жаңа шеткері құрылғыларды қосу қызметтерін атқаратын программалар тобы.

Қабықшалар – компьютермен көрнекі түрде тіл табысуға көмектесетін, файлдар мен каталогтар жүйесін басқару қызметін атқаратын программалар. (NC, WC, DN, WN)

Операциялық қабықшалар – экранда мәзір құру, терезелермен жұмыс жасау, бірмезгілде бірнеше программамен жұмыс жасау, программалар арасындағы байланысты күшейту, басқару қызметтерін атқаратын программалар тобы (Windows, Gem, GeoWorks, Linux).

Утилиттар – компьютер мен қолданушыға қосымша көмек көрсетуге арналған программалар тобы. Олар бірнеше топқа бөлінеді:

  1. Архиваторлар (rar, zip, arj)

  2. антивирустік программалар (Kaspersky antivirus, Drweb, Antiviral)

  3. коммуникациялық программалар (BlookLin Bridge, DeskLink, Laplink, Telemate, BitFax, FaxIT)

  4. диагностикалаушы программалар (Norton Utilites, CheckIT, Calibrate, ControlRoom)

  5. жадыны басқару програмалары (SmartDrive, Ncashe, SuperPC)

  6. дискіні динамикалық қысу программалары (Stacker, DoubleSpace, SuperStar)

Желілік программалар - бір ғимаратта орналасқан немесе әр түрлі қашықтықта орналасқан компьютерлер арасында байланыс орнатушы программалар (LantaStic, NetWare Lite, Unix, WindowsNT, Novel).

Жазылған программаны түсінуі және орындауы үшін программист те компьютер де келесі тілдерді білуі қажет:



  1. Машиналық код тілі - компьютерге түсінікті екідік, және 16-қ кодталған символдардан құралған кодтар тізбегі;

  2. Программалау тілі – программистке түсінікті бірлігі – командалар тізбегі, тіл табысу деңгейі – мәтін болатын тіл.

  3. Бейнелер тілі – қолданушыға түсінікті мәтін, графика түріндегі тіл.

Программалау тілі дегеніміз – формуланы жазуды қамтамасыз ететін алгоритмді бейнелейтін таңбалық жүйе. Оның негізгі мақсаты – программистке қандай да бір есептің алгоритмін бейнелейтін әрекеттер тізімін беру.

Програмалау тілдері машиналық командаларға жақындығы мен алыстығына қарай екі топқа бөлінеді:



  1. Төменгі деңгейлі тілдер;

  2. Жоғарғы деңгейдегі тілдер;

Төменгі деңгейдегі тілдер Адам түсінетін табиғи тілден алшақ болады. Оларға машиналық кодтарды жатқызуға болады. Машиналық кодтар информацияны екілік кодтар жүйесіне аударады. Оған Ассемблер тілін жатқызуға болады.

Жоғарғы деңгейдегі тілдер 7 түрге бөлінеді:



  1. Сызықты – бұл тілдерде жазылған командалар тізбектеліп орындалады, процедура, функция деген түсініктер жоқ. Олар элементарлы математикалық есептеулер жүргізуге арналған. Олар 1949 жылдары қолданылған «Краткий код» тілі деп аталған.

  2. Процедуралық – модульдік программалау принципіне негізделіп құралған тіл, бұл тілде берілген мәселе бірнеше модульдарға бөлініп, сол модульдарды қажетті кезінде ғана шақырып қолдану үшін жасалған. Оған 1954 жылдары пайда болған Фортран тілін жатқызуға болады. Кейіннен 1957 жылы – Cobol, Lisp(1958), Algol(1958), APL(1960), Basic(1964), Pascal(1967), C(1972) тілдері пайда болды. Бұл тілдердің жетістіктері:

    • кішкентай модульді жазу оңай;

    • жалпы жағдайларға құрылған модульдарды бірнеше рет қолдануға болады, сол арқылы жаңа программаны құруға уақыт аз кетеді;

    • модульдың жұмысын негізгі программаға тәуелсіз тексеруге, орындауға болады.

  3. Логикалық – формальды логика мен буль алгебрасы жүйелерін құру принципіне негізделген. Бұл тілдер жасанды интеллект жасауға қатысады. Оған жататындар Prolog(1970), KLO, Mandala, Mercury тілдері.

  4. Нысанды бағытталған – объектілер түріндегі берілген кодты тарататын айнымалыларды, процедураларды, функцияларды класстарға біріктіру негізінде құрылған. Бұл тілдерді де модульды программалауға жатқызуға болады. Бұл тілдерді барлық салаларды автоматтандыру жұмысына араластыруға болады. Оған жататындар (1986) С++, Lava, C#, Delphi, Visual Basic тілдері.

  5. Деректер базасына сұраныстар құру тілі – белгілі бір таблица түрінде жинақталған деректер базасынан басқа, жаңа, қажетті жазуларды топтайтын таблица құруды орындауға арналған. Оған жататындар SQL тілі немесе Pl/SQL тілдері.

  6. Сценарийлер тілі – Web-сайттар, қосымшалар жасауға, HTML-құжатқа орнатылған программалар құруға арналған. Оларға жататындар Visual Basic Script, Visual Studio Net, Asp.net, JavaScript, Perl, PHP тілдері.

  7. Макростар тілі – жиі қолданылатын операцияларды автоматтандыруға арналған тілдер. Макрос дегеніміз бір команда сияқты орындалатын нұсқаулар жиынтығы. Олардың негізгі қызметі:

    • жиі қолданылатын командаларды жылдамдатуды қамтамасыз ету;

    • бірнеше жиі қолданылатын командаларды біріктіру;

    • әртүрлі мәселелерде тізбектеліп орындалатын күрделі әрекеттерді автоматтандыру.

Өзін тексеру сұрақтары



  1. Программа деген не?

  2. Программаның қандай түрлері бар?

  3. Программалау тілдерінің қандай түрлері бар?

Ұсынылатын әдебиеттер



  1. Е. Бидайбеков, Е. Медеуов, А. Ниязбаев. Информатика бастамалары (алгоритмдеу). Алматы, 1990ж.

  2. Вирт Н. Алгоритмы + структуры данных. Программы. – СПб, 2001ж.

  3. Симонович С., Евсеев Г.Практическая информатика: Инфорком- Пресс, 1998г.

  4. Острейковский В.А. Информатика, Москва, 2000 г.

  5. Петров А.В., Алексеев В.Е., Ваулин А.С., Петрова М.А., Титов М.А., Шкатов П.Н. Вычислительная техника и программирование, Москва, 1990.


Тақырып №14. «Структуралы және модульдік программалаудың негізгі принциптері»

Дәріс жоспары:

  • Структуралы программалау

  • Модульдік программалау

1997 жылдың аяғы 1998 жылдың басында Visual Basic программалау тілі пайда болған. Windows қосымшасының толық жүйелік қамтамаларын қанағаттандыратын бір пакетке орналасқан. Бұл программалау тілі көмегімен Windows қосымшасында редакторлеуге, жазуға және тест жүргізуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ көмекші файлдарға компиляция жүргізу басқару элементтерін тіпті Интернет қосымшасы мен де жұмыс жүргізуге болады. Visual Basic жүйелік программаларды жобалау ортасы деп аталатын немесе жай орта деп аталатын құрылым арқылы жұмыс атқарады. Программалық жобалауды құрудың 3 негізгі түсінігі бар:

  1. Экран қалпы

  2. Программалық модуль

  3. Программалық жобалау

Экран қалпы- Windows терезесінің қосымшасындағы графиктік терезе түрі. Экранның қалпы жалғыз объект "старт" сөзінен тұрады. Бұл объектілердің қосымша мүмкіндіктері: атынан, кнопка өлшемінен, кнопка түсінен және жазу кнопкасынан тұрады.

Программалық модуль – кейбір программалардың бір немесе оданда көп есептерді шешуге арналған құрылым. Файл кеңейткіштері bas болып келеді. Private sub- желілік процедура ; end sub- процедура соңы. Msgbox –хабарлама беру.

Программалық жобалау- Windows қосымшасының бір бөлігі болып табылады. Жобалау жеке файлдан кеңейткіші vbp – тан тұрады. Көптеген процедура программалық код немесе процедура жағдайы деп аталады. Код түсінігін программалық операторлар деп атауға болады. Программалық код жалғыз жалғыз процедура жағдайынан тұрады. Процедура аты – Click деп аталады.

Қолданушы программамен жұмыс істеу барысында элементтер тақтасы көрініп тұрады. Visual Basic –тің негізгі экрандық меню жолы мыналардан тұрады:



  1. Жүйелік меню белгісі

  2. Саймандар панелі

  3. Меню жолы

  4. Form (қалып)терезесі

  5. Form терезесінің өлшемдері

Ең бірінші жұмыс істеп бастаған кезде ашылатын терезе –Form деп аталады немесе оны қолданушының негізгі жұмыс аймағы деп атауға болады.
Өзін тексеру сұрақтары


  1. Структуралы программалау деген не?

  2. Модульдік программалау деген не?

Ұсынылатын әдебиеттер

  1. Е. Бидайбеков, Е. Медеуов, А. Ниязбаев. Информатика бастамалары (алгоритмдеу). Алматы, 1990ж.

  2. Вирт Н. Алгоритмы + структуры данных. Программы. – СПб, 2001ж.

  3. Симонович С., Евсеев Г.Практическая информатика: Инфорком- Пресс, 1998г.

  4. Острейковский В.А. Информатика, Москва, 2000 г.

  5. Петров А.В., Алексеев В.Е., Ваулин А.С., Петрова М.А., Титов М.А., Шкатов П.Н. Вычислительная техника и программирование, Москва, 1990.


Тақырып №15. «Есептеудегі тиімділік және алгоритмнің әсерлілігі»

Дәріс жоспары:

  • Күрделі есептеулер алгоритмдері.

  • Көпмүшеліктерді есептеу

  • Аргументті сызықты алмастыру арқылы көпмүшелікті есептеу

Көпмүшелікті Горнер схемасымен есептеу алгоритмі
y= a0xn+a1 xn-1+…+an-1 x + an теңдеуімен берілген көрсеткіші n-ге тең көпмүшеліктің мәнін есептеү керек.

Горнер схемасы бұл көпмүшеліктегі көбейту және қосу амалдарының санын максималды азайтады.

n=2 болсын, сонда көпмүшелік былай жазылады:

y= a0x2+a1x1+a2 -> 3көбейту, 2 қосу амалдары бар бұл өрнекті былай жазуға болады:

y= (a0x2+a1)x+a2 -> 2 көбейту, 2 қосу амалы болды.

n=3 болсын:

y= a0x3+a1x2+a2x+a3 – 9 амал бар

y= ((a0x+a1)x+a2)x+a3 – 6 амал бар. Сонда бұл әдіс алгоритмі 2 операциядан тұрады:



  1. x-ке көбейту

  2. келесі коэффициентті қосу



алг Горнер (бүт n, нақ x, y, нақ таб a[0, n])

арг n, x, a

нет y

басы бүт i

i:=0


y:=a[0] (немесе y:=a[i])

әзір i

қ. б.

i:=i+1


y:=y*x+a[i]

қ. с.



бітті

соңы

Аргументті сызықты алмастыру арқылы көпмүшелікті есептеу
полином берілсін. алмастыру жасау арқылы көпмүшелігін аламыз.

Мысалы:


жүктеу/скачать 4,87 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   54



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет