Полимерлі материалдар мен бұйымдар полимерлі материалдар (пластмассалар) түралы жалпы мəліметтер Полимерлер



бет1/11
Дата29.04.2023
өлшемі39,18 Kb.
#175701
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Байланысты:
10-дәріс. Полимерли материалдар мен бұйымдар (1)


ПОЛИМЕРЛІ МАТЕРИАЛДАР МЕН БҰЙЫМДАР


Полимерлі материалдар (пластмассалар) түралы жалпы
мəліметтер



Полимерлер – қарапайым кəдімгі молекулалы (молекуладан
тұратын атомдары аз) органикалық заттардың, яғни мономерлердің, өзара
əрекеттесіп, байланысуынан түзілетін үлкен молекулалы қосылыстар.
* Лигроин - мұнайды айырғанда бөлінетін бензиннен сəл ауыр зат (кейде оны "ауыр
бензин" - дейді).

** Мазут - мұнайдан бензинді, керосинді жəне газоильді айырып алғаннан кейінгі
қалдық.

Құрылыста жасанды жолмен алынатын синтетикалық үлкен
молекулалы органикалық қосылыстар пайдаланылады. Мұндай
полимерлер органикалық байланыстырғыш заттар тобына жатады.
Пластмассалар – негізгі синтетикалық полимерден тұратын, белгілі
бір температурада пластикалық икемді күйге жəне қысыммен керекті
пішінге айналатын жасанды материалдар. Пластмассалар тек қана
полимерден тұруы мүмкін. Мысалы, кəдімгі органикалық шыны, плексиглас - полиметилметакрилат полимерінен тұрады. Мұндай
пластмассаларға – полиэтилен, полистирол, т.б. мысал бола алады. Бұл
жағдайда "пластмасса" деген сөздің "полимер" деген сөзден
айырмашылығы жоқ. Дегенмен, көптеген пластмассалар органикалық
полимерлермен қатар, əртүрлі толтырғыштар мен үстемелерден тұрады.
Толтырғыштар біріншіден – полимерді үнемдейді, екіншіден –
түзілген пластмассаның техникалық қасиеттерін, атап айтқанда
беріктігі мен қаттылығын өсіреді. Ал өлшемінің шөгуін, яғни
мөлшерінің қысқаруы мен пластмассадан жасалынған
конструкциялардың күш əсерінен жылуын азайтады.
Үстемелер ретінде: пластификаторлар, қатайтқыштар, стабилизаторлар, бояғыштар, т.б. қолданылады. Пластификаторлар –
пластмассаның иілімділігін (созымдығын) арттырып, морттығын
азайтады. Пластификаторлар – полимердің үлкен молекулаларының
өзара жылжымалылығын арттырады, пластмассадан бұйымдарды сығу
арқылы өндіруді жеңілдетеді. Пластификаторлар – кіші молекулалы, жоғары температурада қайнайтын, аз ұшатын сұйық заттар
(сдибутилфталат, хлорпарафин). Бұлар қатты полимердің тұтқыр затқа
айналу температурасын төмендетеді. Мысалы, қатты полихлорвилл
тек 70°С температурада ғана иілімді болады, ал оған пластификатор –
сдибутилфталат қосса, ол кəдімгі үй температурасының өзінде де
(20°С) пластикалы болады. Полимердің құрамы мен қасиетіне
байланысты пластификаторларды 5-50°С- ке дейін қосады.
Қатайтқыштар – тұтқыр (сұйық) пластмассаларды қатты күйге
келтіру үшін қосылады. Мысалы, эпоксидті пластмасса малеинді, ангидрит қосқанда қатаяды. Қатайтқыштар – полимерлеу процесінің
инициаторы (ұйытқышы) болғандықтан, пластмассаның қатаю
уақытын жылдамдатады, соның нəтижесінде пластмассадан бұйым
жасауда технологиялық процестер тездетіледі.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет