Полимерлі материалдар мен бұйымдар полимерлі материалдар (пластмассалар) түралы жалпы мəліметтер Полимерлер
жүктеу/скачать 39,18 Kb.
|
10-дәріс. Полимерли материалдар мен бұйымдар (1)
химия дәрістер
- Бұл бет үшін навигация:
- Пластмассалар
|
ПОЛИМЕРЛІ МАТЕРИАЛДАР МЕН БҰЙЫМДАР Полимерлі материалдар (пластмассалар) түралы жалпы мəліметтер Полимерлер – қарапайым кəдімгі молекулалы (молекуладан тұратын атомдары аз) органикалық заттардың, яғни мономерлердің, өзара əрекеттесіп, байланысуынан түзілетін үлкен молекулалы қосылыстар. * Лигроин - мұнайды айырғанда бөлінетін бензиннен сəл ауыр зат (кейде оны "ауыр бензин" - дейді). ** Мазут - мұнайдан бензинді, керосинді жəне газоильді айырып алғаннан кейінгі қалдық. Құрылыста жасанды жолмен алынатын синтетикалық үлкен молекулалы органикалық қосылыстар пайдаланылады. Мұндай полимерлер органикалық байланыстырғыш заттар тобына жатады. Пластмассалар – негізгі синтетикалық полимерден тұратын, белгілі бір температурада пластикалық икемді күйге жəне қысыммен керекті пішінге айналатын жасанды материалдар. Пластмассалар тек қана полимерден тұруы мүмкін. Мысалы, кəдімгі органикалық шыны, плексиглас - полиметилметакрилат полимерінен тұрады. Мұндай пластмассаларға – полиэтилен, полистирол, т.б. мысал бола алады. Бұл жағдайда "пластмасса" деген сөздің "полимер" деген сөзден айырмашылығы жоқ. Дегенмен, көптеген пластмассалар органикалық полимерлермен қатар, əртүрлі толтырғыштар мен үстемелерден тұрады. Толтырғыштар біріншіден – полимерді үнемдейді, екіншіден – түзілген пластмассаның техникалық қасиеттерін, атап айтқанда беріктігі мен қаттылығын өсіреді. Ал өлшемінің шөгуін, яғни мөлшерінің қысқаруы мен пластмассадан жасалынған конструкциялардың күш əсерінен жылуын азайтады. Үстемелер ретінде: пластификаторлар, қатайтқыштар, стабилизаторлар, бояғыштар, т.б. қолданылады. Пластификаторлар – пластмассаның иілімділігін (созымдығын) арттырып, морттығын азайтады. Пластификаторлар – полимердің үлкен молекулаларының өзара жылжымалылығын арттырады, пластмассадан бұйымдарды сығу арқылы өндіруді жеңілдетеді. Пластификаторлар – кіші молекулалы, жоғары температурада қайнайтын, аз ұшатын сұйық заттар (сдибутилфталат, хлорпарафин). Бұлар қатты полимердің тұтқыр затқа айналу температурасын төмендетеді. Мысалы, қатты полихлорвилл тек 70°С температурада ғана иілімді болады, ал оған пластификатор – сдибутилфталат қосса, ол кəдімгі үй температурасының өзінде де (20°С) пластикалы болады. Полимердің құрамы мен қасиетіне байланысты пластификаторларды 5-50°С- ке дейін қосады. Қатайтқыштар – тұтқыр (сұйық) пластмассаларды қатты күйге келтіру үшін қосылады. Мысалы, эпоксидті пластмасса малеинді, ангидрит қосқанда қатаяды. Қатайтқыштар – полимерлеу процесінің инициаторы (ұйытқышы) болғандықтан, пластмассаның қатаю уақытын жылдамдатады, соның нəтижесінде пластмассадан бұйым жасауда технологиялық процестер тездетіледі. жүктеу/скачать 39,18 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|