Бергсон: «Нағыз дұрыс және алғашқы шындық - біртұтас өмір
Материя және рух, бір-бірінен бөлек алып қарасақ, өмір ыдырауының өнімдері
Өмірдің мәні - оның ұзақтығы арқылы, жасампаз эволюциясы мен өмірлік жігері арқылы ашылады»
Адамзаттың рухани тәжірибесіндегі өлім проблемасы Өлім (құру, ажал) — ағза тіршілігінің мүлде тыйылуы, биологиялық және физиологиялық үрдістердің тоқталуы Көптеген елдердің түсініктері бойынша, өлім - бұл адамның өлмейтін жанының денеден бөлініп шығып, ата-бабалардың жандарына қарай бағытталып кететін мезгілі Өлім туралы түсініктер дамуының бес кезеңдері 1. Ежелгі заманнан -XI ғ. дейін - «қолға үйретілген өлім» түсінігі: өлім — бұл кәдімгі, құтылмас құбылыс («бәріміз өлеміз ») 2. XII ғ. — «өзімнің өлімім», құдай өлгендерге жүргізетін жан түршігетін сот деген діни идеяның ықпалынан пайда болған индивидуалды сот туралы түсінік 3. Ағартушылық дәуірінде — «алыс және жақын өлім» туралы түсінік: өлім - адамды табиғаттан қорғайтын механимзмдердің күйреуімен байланысты жабайы ауыздықсыз нәрсе ретінде қарастырылған 4. Романтизм дәуірінде — «сенің өлімің» туралы түсінік. Сүйіктінің өлімі адамның өз өлімінің жақындап қалғанынан ауыр сезінеді. Романтизм өлімнен қорқуды әсемдік сезімге айналуына болысты.
Филипп Арьес
(1914-1984)
«Человек перед лицом смерти»
М. Хайдеггер: өмір «өлімге қарай бара жатқан болмыс»
М. Хайдеггер өлімді адам болмысының онтологиялық сипаттамасы ретінде көрсетеді. «Өлімді мүлде көз алдымызға елестету және түсіну мүмкін емес. Басқалардың өлу тәжірибесі өзіміздің өлу проблемамызды нейтрализациялауға көмектесе алмайды
Достарыңызбен бөлісу: |
