Материлдық емес активтердің кәсіпорыннан шығуының есебі Материалдық емес активтер кәсіпорыннан төмендегі себептер бойынша
есептен шығарылады: сатып-өткізілгенде; жарамсыздығы салдарынан
есептен шығарылғанда; сыйлық ретінде басқа тұлғаларға тегін берілгенде;
басқа субъектінің жарғылық капиталына қосқан үлес ретінде салынғанда.
Жоғарыда
аталған
жағдайлармен
кәсіпорыннан
шығарылған
материалдық емес активтер шоттар жоспарының 2730 «Басқа да материалдық
емес активтерң шотының кредитінде көрсетіледі. Материалдық емес
активтер кәсіпорыннан шығарылған кезде олардың баланстық және
амортизацияланған құндарының есептен шығарылуын төмендегі мысал
арқылы көрсетуге болады.
Жоғарыдағы мысалымызда қарастырылған бағдарламалық жабдықтау
сапалық тозуына байланысты есептен шығарылды делік, сатып алынған «1С
Предприятиең бағдарламасын 7 версиядан 8 версияға ауыстыру жөнінде
шешім қабылданды. Объектінің бастапқы құны 70 428 теңге, есептен
266
шығарылу сәтіндегі тозу сомасы – 36 000 теңге болды, яғни қалдық
(баланстық) құны – 34 428 теңге. Мұны төмендегі шот корреспонденциясы
арқылы көрсетуге болады.
а) Есептен шығарылған бағдарламалық жабдықтаудың баланстық
(қалдық) құнына:
ДТ КТ 7410 «Активтердің есептен шығуы бойынша шығыстарң 34 428 2730 «Басқа да материалдық емес активтерң 34 428 ә) Есептен шығарылған бағдарламалық жабдықтау бойынша
жинақталған амортизация сомасы есептен шығарылғанда:
ДТ КТ 2740 «Басқа да материалдық емес активтердің амортизациясың 36 000 2730 «Басқа да материалдық емес активтерң 36 000 Жылдың аяғында 7410 «Активтердің есептен шығуы бойынша шығыстарң
шоты жабылады, яғни шотта жинақталған шығынның сомасын жиынтық
табысты (зиян) азайту арқылы есептен шығарамыз:
ДТ КТ 5610 «Жиынтық табыс (зиян) 34 428 7410 «Активтердің есептен шығуы бойынша шығыстарң 34 428 Акционерлік қоғам сапалық жағынан ескірген бағдарламалық
жабдықтауды есептен шығарудан 34 428 теңгеге зиян шегеді.
Кәсіпорынның материалдық емес активті (бағдарламалық жабдықтауды)
сапалық тозуына байланысты есептен шығарудан шеккен зияны оның қаржы-
шаруашылық қызметінің нәтижесі жөніндегі қорытынды есебінде
көрсетіледі.
267
«Тұлпарңакционерлік қоғамы Типтік мекемеаралық №МЕА –2 нысан
Кәсіпорын, мекеме
Материалдық емес активтерді есепке алудың