Прокариоттар
жүктеу/скачать 32,27 Kb.
|
Абуталиев Ернар
| 30-сурет. Т-жүп фагының күрылысы. оны баспсн жалгастырады 1 – белок; 2 – ДНК; 3 – куыс; 4 – кдбыгы; ЖӘНС СОЛ Каналда ДНҚ-5 – гексогональдык табакша; б – күйрық НЫҢ МакрОМОЛСКуласы бо-жіпшелері.
лады. Фаг к,абыгыііын калгаи болігі бслоктық жаратылысқа жагалы (30-сурет). Г2 бактсриофагыныц імым монінде к.озгалыс органда-рі.і Аоііс оргадаіы молекулалармсн сок.гыгысуы салдарыиан сүііык. оргада орец жылжиды. Соіігіп ол бактериямен жана-сады. Фаі’ оныц сыргына “жіпше аяк,гарымсн” жабысады. Қүйрык. к.осалк.ысьшым үшыида бактерияның қабығын за-қымдаіііьіп жоис оны “ксміріп” шагын тесік жасайтын фер-мснт болады. Осы операциядан ксйін қосалқы фаг дснесіне таргылады (гармон тәрізді созылып жиырылады). ДНҚ бактериофагтың басынан қүйрық қосалқысының каиалы арқылы жөне бактсрия ьсабыргасында пайда болған тесік арқылы клеткаға енеді. Осының бәрі шприц арқылы дорі жіберу процедурасын еске түсіреді. Бас пен қосалқы-пың бслоктық қабыгы сыртында қалады, ал бактерияның клсткасына ДНҚ ғана енеді. Сөйтіп фаг ДНҚ-ның оздігінен осіп-көбеюі басталады. ДНҚ-ның макромолекула-сы бактсрияның “шикізаты” мен бүкіл ферменттік аппара-тын пайдалана отырып, өзінің есіп-көбею процесіне қаты-» суға можбүр стсді. ДНҚ-ныц бастапқы макромолекуласы-нан екі туынды пайда болады және тез арада-ақ олардың саны 8-Іб-ға дейін т. т. көбейс түседі. Жарты сағат өткен сон фаг ДНҚ-сының бастапқы молекулаларының бәрінен клсткада опың ’50-300 үрпағы болады, бүлар бактериофаг-тыц оасі,і мсн күйрық қосалк,ысы үшін бактериянын, белок жимактауына можбүр етеді. Клетка әуе шары тәрізді жары-лып кстеді, сол кезде қоршаған ортаға 150-300 бактериофаг гүссді, сойтіи олар дсреу кслссі бактсрияларға шабуыл жа-саііды. Ьүл процссс қайталапады жоне тағы бір жарты сагат откси еоң ортада ондаган мыц фаг пайда болады. Біраз уак,ыг откеннен кейін онда бірде-бір тірі бактерия қалмай-ды тск жсціскс жеткем бактсриофаггар қаптап кетеді. Элек-троидык. микроскоппен қараганда бактериофап-ың бактсри-ямси жаиасуыи, фагтың қандай бөлігі клеткаға енетінін жоие сыртқы жағында нс қалатынын айыру қиын. Осыған толмқ коз жеткізу үшін дол зерттеулер жүргізу керек. 1952 жылы екі американдық зерттеушілер А. Херши мсн М. Чейз радиоактивті изотоптарды (фосфор32 Р мен күкірт3<і5 бір мезетте қолданып тәжірибе жүргізді. Фосфор тск қана бактериофагтардың ДНҚ-сында кездеседі, ад күкірт олардың белоктарының қүрамына ғана ене алады. Бактсриялар жиыны биогсидік фосфордың көзі ретінде тск қана жүктеу/скачать 32,27 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|