Нәтижесін бағалау:
Келесі кестеде көрсетілген жауаптарды факторлар бойынша жинақтап, ретке келтіріп, әр фактор көрсеткіштерін орындау нәтижесін талдауға арналған жауаптар кілті бойынша бағалап шығу керек. Оқушылардың жауаптары кілтке сай келген кезде оның берген жауабы бір балл деп бағаланады, жауабы кілтке сай келмесе – оны 0 балл деп бағалау керек. Жауаптар кілті төменде берілген кестеде көрсетілген.
Әр фактор бойынша жиналған баллдар саны сол фактордың көрсеткіші болып табылады.
Жауаптарды факторлар бойынша жинақтау кестесі.
Факторлар
|
Сұрақтар нөмірі
|
1.Мектепішілік жалпы мазасыздануы
|
2,4,7,12,15,21,23,26,28,46,49,
50,51,52,53,54,55,56,57,58.
|
2. Әлеуметтік стресс жағдайында болуы.
|
5,10,15,20,24,30,33,36,39,42,44.
|
3. Табысты болу қажеттілік фрустрациясы
|
1,3,6,11,17,19,25,29,32,35,38,
41,43.
|
4. Баланың білімін тексеру мен бағалау жағдайынан қорқыуы
|
2,7,12,16,21,26.
|
5.Баланың өзін-өзі байқауы және бағалауы
|
27,31,34,37,40,45.
|
6.Айналасындағы адамдардың баладан үміт етуін ақтай алмаудан қорқуы
|
3,8,13,17,22.
|
7.Стресске психофизологиялық қарсы тұруының төмен болуы.
|
9,14,18,23,28.
|
8.Мұғалімнен қарым-қатынас жасауға қорқатынымен байланысты проблемалары
|
2,6,11,32,35,41,44,47.
|
Жауаптар кілті:
1
|
жоқ
|
13
|
жоқ
|
25
|
Ия
|
37
|
жоқ
|
49
|
жоқ
|
2
|
жоқ
|
14
|
жоқ
|
26
|
жоқ
|
38
|
Ия
|
50
|
жоқ
|
3
|
жоқ
|
15
|
жоқ
|
27
|
жоқ
|
39
|
Ия
|
51
|
жоқ
|
4
|
жоқ
|
16
|
жоқ
|
28
|
жоқ
|
40
|
жоқ
|
52
|
жоқ
|
5
|
жоқ
|
17
|
жоқ
|
29
|
жоқ
|
41
|
Ия
|
53
|
жоқ
|
6
|
жоқ
|
18
|
жоқ
|
30
|
Ия
|
42
|
жоқ
|
54
|
жоқ
|
7
|
жоқ
|
19
|
жоқ
|
31
|
жоқ
|
43
|
Ия
|
55
|
жоқ
|
8
|
жоқ
|
20
|
жоқ
|
32
|
жоқ
|
44
|
Ия
|
56
|
жоқ
|
9
|
жоқ
|
21
|
жоқ
|
33
|
жоқ
|
45
|
жоқ
|
57
|
жоқ
|
10
|
жоқ
|
22
|
ия
|
34
|
жоқ
|
46
|
жоқ
|
58
|
жоқ
|
11
|
ия
|
23
|
жоқ
|
35
|
Ия
|
47
|
жоқ
|
|
|
12
|
жоқ
|
24
|
ия
|
36
|
Ия
|
48
|
жоқ
|
|
|
Факторларға мазмұндық сипаттама:
1 Мектепішілік жалпы мазасыздануы – баланың мектеп өміріне енуінің әртүрлі формаларымен байланысты болады.Мұғалімдермен тіл табысуы,сабақтардан үлгерімі,оқушының табысты болуына мұғалімдер тарапынан тілектестіктің барлығы, бала табысты болғанда оның қуанышына шын көңілден ортақ болатындардың барлығы және жалпы эмоционалдық күй жағдайы.
2. Әлеуметтік стресс жағдайында болуы-баланың әлеуметтік қатынасының қалыптасқандығы, құрдатарымен қатынасуы,оқушылар арасындағы статусы,баланың бір салада өте табысты болуы,оған тәуелділердің барлығы, жолдастарының оның пікірімен санасатындығы,басқалар алдында беделдігі.
3. Табысты болу қажеттілік фрустрациясы - балаға табысты болуға мүмкіндік бермей отырған неше түрлі жағымсыз жағдайлар және олардың түрі, көптігі, баланың осы проблеманы шешуге мүмкіндігінің барлығы немесе жоқтығы, қажеттіліктерінің түрлері, спорттағы табыстылығы, оқу барысындағы жетістіктері.
4. Баланың білімін тексеру мен бағалау жағдайынан қорқуы, оқып, біліп алған нәрселерін тақта алдында айтып беруге ұялатындығы, әсіресе көпшілік алдында сәтсіздікке ұшыраудан қорқып,мазасыздануы.
Білген, оқып үйренген нәрсені көрсетуге шамасы келмей қалатындығы.
5.Баланың өзін-өзі байқауы және бағалауы – басқаларға өзінің мүмкіндіктерін көрсете алатындығы, оның шеберлігімен байланысты оң эмоциялары немесе олақтығымен байланысты жағымсыз эмоционалдық күйзеліс жағдайлары, осы жағдайдан шығу жолдарын іздейтіндігі.
6. Айналасындағы адамдардың баладан үміт етуін ақтай алмаудан қорқуы, ата-анасының алдында жауапкершіліктімін, оларды ренжітпеу керекпін деген ойы, төмен баға аламын деп уайымдауы және нашар бағаны күтуі. Осы сезімге байланысты қажетті жерде іскерлігі бола тұра, оны көрсетуге шамасы келмей қалуы.
7.Стресске психофизологиялық қарсы тұруының төмен болуы, өзінің іс-әрекеттерін ұйымдастыра алмауы, мектепішілік әрекеттерінде салақтық элементтерін көрсетуі, жаңалықты үйрену ерекшеліктері, көпшілік алдында ептілік білдіре алмауы, нәтижесінде қоршаған орта тітіркендіргіштері әсеріне реакциясының жоғары болуы.
8.Мұғалімнен қарым-қатынас жасауға қорқатынымен байланысты проблемалары, мұғалімдердің басым көпшілігімен қарым-қатынас жасауының қалыптаспауына байланысты мектептің балада теріс эмоция туғызуы.
Филлипстің «Оқушылардың мектепте мазасыздануының сипатын зерттеу» тесті
Сауалнама
1.Сыныптағы балалардың бәрімен тең дәрежеде қарым-қатынас жасау сізге қиын ба?
2.Мұғалім сіздің материалды қаншалықты жақсы меңгергеніңізді тексеремін деген кезде қобалжисыз ба?
3.Мұғалімнің барлық талаптарын орындау сізге қиын ба?
4.Кейде сабақты білмегеніңіз үшін мұғалімнің ашуланғаны сіздің түсіңізге кіреді ме?
5. Сізді сыныптасыңыздың біреуі ұрып соққан кезі барма?
6. Жаңа сабақ өтіп жатқанда өзіңіз жақсы түсінгенше мұғалім асықпаса екен дейтін кезіңіз жиі болады ма?
7..Тақта алдында тапсырманы орындау немесе жауап беру кезінде қатты қобалжисыз ба ?
8. Қандай да бір қателік жіберіп қоймайын деп ойлап сабақ үстінде өз ойыңызды жеткізуге қорқатын кезіңіз болған ба?
9. Тақтаға шығарғанда тізеңіз дірілдейді ме?
10.Әр түрлі ойын ойнағанда бірге оқитын балалар сізді мазақтайды ма?
11. Сіз күткен бағаңыздан төмен баға қойған кезі болдыма?
12. Екінші жылға сыныбымда қалуым мүмкін деген ой сізді қобалжытады ма?
13. Өзіңізді басқалар таңдап алмайтын шығар деген оймен таңдау жүргізілетін ойындардан қашқақтауға тырысасыз ба ?
14. Тақтаға шығарғанда әзілдесетін кезіңіз болады ма ?
15. Сіздің істегіңіз келген нәрсені бірге оқитын жолдастарыңыздың біреуініңде істегісі келмейтінін сездіңіз бе ?
16.Тапсырманы орындау алдында қатты қобалжисыз ба ?
17. Ата-анаңыз күткен бағаны алу сізге қиын ба ?
18. Сыныпта есеңгіреп қаламын деген қорқыныш сезімге жиі бөленесіз бе ?
19. Жауап берген кезде қателессеңіз жолдастарыңыз күледі ме ?
20. Бірге оқитындарға ұқсайсыз ба ?
21. Тапсырманы орындап болғаннан соң, оны дұрыс орындадым деп қобалжисыз ба ?
22. Сыныпта тапсырманы орындау барысында барлық орындау жолдарын есімде сақтаймын деген сеніміңіз күшті ме ?
23. Кейде тақта алдында жауап бере алмай тұрғаныңыз түсіңізге кіреді ме ?
24. Сыныптастардың көпшілігі сізге достық сезім білдіретіні рас па ?
25. Істеген жұмысыңыздың нәтижесін басқалардың салыстырғанын білсеңіз ынталана орындайсыз ба ?
26. Жауап беріп жатқанда азырақ қобалжуды байқайсыз ба ?
27. Кейде айтыс-тартысқа түсуге қорқасыз ба ?
28. Мұғалім сіздің сабаққа дайындығыңызды тексеремін дегенде жүректің қатты дүрсілдегенін сезесіз бе ?
29. Сіз жақсы баға алсаңыз жолдастарыңыздың ішінде кейбіреулері жағымпазданып баға алды деп ойлайды ма ?
30. Балалар ерекше көңіл аударатын жолдастарыңызбен өзіңізді еркін сезінесіз бе ?
31. Сыныптағы балалар сізге тиістіріп сөйлейтін кезі болады ма ?
32. Оқу жоспарын орындай алмаған оқушылар өзіңізге деген ықыласын жоғалтып алады деп ойлайсызба ?
33. Бірге оқитындардың көбісі сізге назар аудармайтындығы рас па ?
34. Ерсі көрініп қаламын деп жиі қымсынасыз ба ?
35. Жолдастарыңыздың ата-анасы сияқты сіздің ата-аналарыңыз мектептегі отырыстарды ұйымдастыруға көмектеседі ме ?
36. Мұғалімдердің сізге деген көзқарасына, ризасыз ба ?
37. Айналадағы адамдар сіз туралы не ойлайтындығы сізді қобалжытады ма ?
38. Бұрынғыға қарағанда қазір және келешекте жақсы оқитындығыңызға үміттенесіз бе ?
39. Сіз мектептегі жолдастарыңыздай жақсы киінемін деп ойлайсыз ба?
40. Сабақта жауап беру барысында басқалар сіз туралы не ойлап отыр екен деп ойланасыз ба ?
41. Сыныпта жақсы оқитын баланың басқалардан ерекше құқығы бар ма ?
42. Бірге оқитын балалардың кей біреуі жақсы табысқа жетсеңіз олар сізге ашуланады ма?
43. Сыныптағы оқушылардың сізге деген қатынасына ризасыз ба ?
44. Мұғалліммен оңаша қалсаңыз өзіңізді ыңғайлы сезінесіз бе ?
45. Сыныптастар сіздің қабілетіңізді,тәртібіңізді күлкіге көтереді ме?
46. Басқа балаларға қарағанда қобалжығышпын деп ойлайсыз ба ?
47. Егер жауап бере алмай қалсаңыз жылармандай болып қалғаныңызды сезінесіз бе ?
48. Төсекке жатқаннан соң ертең мектепте не болар екен деген ой сізді тынышсыздандырады ма ?
49. Күнделікті тапсырманы орындау барысында бұрын жақсы білгендеріңізді мүлдем ұмытқаныңызды сезесізбе ?
50. Тапсырманы орындау барысында қолыңыздың аздап дірілдеген кезі болады ма ?
51. Мұғалім тапсырма беремін деген кезде мазасызданып,қобалжығаныңызды сезесіз бе?
52.Біліміңізді тексерген кезде төмен баға аламын деп қорқасыз ба ?
53. Сыныпқа берілген тапсырманы орындай алмаймын деп қорқасыз ба?
54. Кейде түсіңізге сіз орындай алмаған нәрсені басқалар түгел орындағаны кіреді ме ?
55. Мұғалімнің түсіндіргенін басқалар сізден жақсы түсінгенін сезесіз бе ?
56. Мектепке бара жатқанда бүгін тексеру жұмысы болады деген ой сізді мазалайды ма ?
57. Тапсырманы орындау барысында әдеттегіден нашар орындап жатқаныңызды сезінесіз бе ?
58. Тақтаға шақырғанда сынып алдында тапсырманы орындау барысында қолыңыз аздап дірілдемей ме ?
Жауаптар кілті:
1
|
жоқ
|
13
|
жоқ
|
25
|
Ия
|
37
|
жоқ
|
49
|
жоқ
|
2
|
жоқ
|
14
|
жоқ
|
26
|
жоқ
|
38
|
Ия
|
50
|
жоқ
|
3
|
жоқ
|
15
|
жоқ
|
27
|
жоқ
|
39
|
Ия
|
51
|
жоқ
|
4
|
жоқ
|
16
|
жоқ
|
28
|
жоқ
|
40
|
жоқ
|
52
|
жоқ
|
5
|
жоқ
|
17
|
жоқ
|
29
|
жоқ
|
41
|
Ия
|
53
|
жоқ
|
6
|
жоқ
|
18
|
жоқ
|
30
|
Ия
|
42
|
жоқ
|
54
|
жоқ
|
7
|
жоқ
|
19
|
жоқ
|
31
|
жоқ
|
43
|
Ия
|
55
|
жоқ
|
8
|
жоқ
|
20
|
жоқ
|
32
|
жоқ
|
44
|
Ия
|
56
|
жоқ
|
9
|
жоқ
|
21
|
жоқ
|
33
|
жоқ
|
45
|
жоқ
|
57
|
жоқ
|
10
|
жоқ
|
22
|
ия
|
34
|
жоқ
|
46
|
жоқ
|
58
|
жоқ
|
11
|
ия
|
23
|
жоқ
|
35
|
Ия
|
47
|
жоқ
|
|
|
12
|
жоқ
|
24
|
ия
|
36
|
Ия
|
48
|
жоқ
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |