Қазақ Психология Қоғамының ақиқат мүшесі Психология ғылымдарының докторы Психология ғылымдарының халықаралық академиясының академигі Ресей жаратылыстану академиясының профессоры.
8-ден 11 жасқа дейінгі жас – періште жасы. Психикалық және физиологиялық даму жағынан қыз бала ұл балаға қарағанда (1-1,5 жыл) алда келеді. Бұл жас кезеңін періште жас кезеңі деп атау себебі әдет-ғұрыптарды сақтау міндеттелінді;
12 жастан 15 жасқа дейінгі кезең – бозбала жасы. Бұл мезгіл ұл мен қыздардың есейіп қалған кезі. Үйге қонақ келсе қыздар қонақтардың көзіне көрінбейді, ұлдарды үлкендермен табақтас етеді;
15 жастан бастап үлкендер жасы. Бұл кез ұлдарды үйлендіріп, еншісін бөліп беріп, қыздарды ұзату мезгілі болатын.
Бұл айтылған кезеңдерге қарай, сол кезеңдегі бала өзінің ісін соған түгелдей арнап отырған.
Э.Эриксон (1902-1979) тұлғаның психосоциалдық дамуының 8 сатысын бөліп көрсетті. Оның әрбірінде адам мағынасы сананың, психиканың қарама-қарсы жағдайларының арасындағы кикілжіңнің (конфликт) болып табылатын спецификалық тоқырауды (кризис) бастан кешіреді
1. Қоршаған әлемге сенім-сенімсіздік (0-1 жас);
2. Тәуелсіздік сезімі – ұят пен күмәнді сезіну (1-3 жас);
3. Ынталық – күнә сезімі (4-5 жас);
4. Еңбек сүйгіштік – жарты кештік сезім (6-11 жас);
5. Белгілі бір жынысқа сәйкестігін түсіну – бұл жынысқа сәйкес келетін мінез-құлық түрлерін түсінбеу (12-18 жас);
