Психология
жүктеу/скачать 10,53 Mb. Pdf көрінісі
|
| психикалық қыз-
меттердің ми қабыгында мекенді болу (локализированность) теориясы көтеріліп жүр. Жан үдерісінің миға қатынасы, пси- хикалық әрекеттің заттасқан негізі болған мидың жұмыс прин- циптері ғылым дамуышың эр кезеңінде эрқилы сипатталды. Мұның себебі адамның психикалық болмысына, олардың не гізі — миға деген түсінік, көзқарастардың біркелкі болмауынан. «Психикалық қабілеттердін мекендігі» теориясын бірізді жолға түсіруге күш салған Ф.А. Галль (ХІХғ. басы) болды. Оның болжамынша, эртүрлі психикалық «қабілеттердің» негізі (субстраты) осы қабілеттердін дамуымен өрбитін бас миы қабығындағы жүйке еттерінің (ткань) кішігірім ауданшалары. Осылай тұжырымдаумен, ғалым көптеген қасиеттердің мекенін белгілеп берді, мысалы, адалдық, ұқыптылық, махаббат ж. т. б. Зерттеушінің пікірі: эртүрлі қабілеттер адам миында нақты мекеніне не жэне ол мекенді бас сүйегіндегі шығыңқы томпақтардан байқауға болады. Мүндай шығыңқы — қабілет мекеніндегі қасиетке сай жүйке еттері көптеп өсіп, сыртқа тебу себебінен. Осы болжам негізінде «Френология» деген арнайы ғылым саласы пайда болып, мұнан былай адамның дара қа- білеті оның бас сүйегіңдегі төмпешіктерге қарай болжастыры- латын болды. Галль теориясы адам миы қызметінің мекендігі жѳніндегі алғашқы албырт-материалистік түсініктен туған еді. XIX ғ. 40 жылдары Галль френологиясына қарсы пікір топ- шылаған Флуранс болды. Ол бас ми бѳліктерін алып тастау тэжірибелерін жүргізу барысында ми қабығы мүмкіндікте- рінің тендей екендігі туралы болжамға келді. Бұл тендіктің се бебі ғалым пікірінше, ми — түтастай, бірлікті қызмет атқаратын біртекті зат. Ми қабығындағы қызмет мекендігі туралы осы заманғы ғылыми түсінімнің негізін 1861 ж. сѳйлеу орталығын ашумен француз ғалымы жүктеу/скачать 10,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|