Психология
жүктеу/скачать 10,53 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2) түгьірлы бастау бітістері
| 1) үстіртін бітістер
— тұлғаның біртекті негізіе ие болма- ған эрі тұрақсыз, өзара сыбайлас келген бірнеше эрекет-қылық- тық сипат- қасиеттері; 2) түгьірлы бастау бітістері — адамның әрекет-қылық қасиеттерінің түрақтьшығын аңдатып, кемелденген тұлғалық ой мен бой дэрежесін танытушы психологиялық жағдаяттар жиынтығы. Сонымен, түлга бітісі — бүл адамньің эрекет-цылыгында көрініс беретін, сонымен бірге әрңилы жагдайлар мен ме- зеттерде біртекті эрекет-қимыл жасауга бейімдестіруші психикалық дүние бірліктері (Р. Кеттелл). Тұлғаның көп түрлі ғылыми типологиясын шартты түрде бірнеше топқа келтіруге болады. Тұлға типологиясын аныктауға негіз болган ең ежелгі психологиялык таным жетістігі — гуморалдъщ (сұйықтық) теори- ялар. Бұл теориялар бойынша тұлға типі адам (жануар) ағзасындағы қандай да сұйықтық (қан, шырын жэне т. б.) түрі- мен байланыстырьыады. Бұл орайда типологиялық ажырату- дың бастау көзін ежелгі грек ғалым-дэрігері Гиппократ берген. Ол тұлға типін ағзадағы төрт сұйықтыққа байланыстырады — К ан, өт, цара және сары шырын (запыран). Осылардың қай бірінің басымдылығы темперамент типіне ықпал жасайды: сангвиник, холерик, флегматик, меланхолик. А л Гален темпераменттің аталған түрлерін артериялық жэ не веноздық қан ңүрылымдарыньщ өзара қатьінасымен байла ныстырады. Қанныц сапальщ ерекшеліктерінің түлга цасиеттерімен байланыстылыгы И. Кант теориясына да арцау болады. Ол темпераменттерді келесідей бөлістерге келтіреді: жүктеу/скачать 10,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|