Психология

кілері бойынша ажыратылады. Бала белсенділігі бірізді, даму 
барысындағы тәрбиелік ықпалдарға орай саналы, мақсат бағ- 
дарлы іс-әрекетке айнала бастайды. Өмірінің алғашқы кезеңінде- 
ақ ол іс-әрекеттің қарапайым формаларын қалыптастырады.
Солардың ең біріншілерінен — 
ойын 
өмірдің тамаша 
кұбылыстарынан, бір қарағанға пайдасыз, бірақ өте қажетті іс- 
эрекет. Адам ойынының мәні-дүниені бейнелей отырып, оған 
өзгеріс енгізуге ұмтылу. Адамның осы қабілеті алғашқыда 
ойында пайда болып, осы ойында қалыптасады эрі орнығады. 
Ойында баланың дүниеге ықпал жасау қажеттіті туындайды — 
ойынның жалпы маңызы да осы. Ойын еңбекпен байланысты, 
бірақ одан өзгеше. Еңбек пен ойынның ортақтығы да, ерекшелігі 
де ең алдымен оларды жүзеге келтіретін сеп-түрткілер маз- 
мұнында.
Ойын жэне еңбектік іс-эрекеттің арасындағы айырмашы- 
лық әрекетке болған қатынастың ерекшелігінде. Ойын бары- 
сында адам өз қызығуы мен қажетсінуіне орай эрекетке келеді, ал 
еңбекке адамды оның қалауы емес, практикалық мүддесі мэж- 
бүрлейді. Ойын қатысушылары қандай да тұрмыстық не қоғам- 
дық қажеттікке тэуелді емес, ал еңбеьске байланысты іс-эрекет 
орындап жатқан адам, мысалы, дәрігер сырқатты емдеуде 
өзінің кэсіби не қызметтік міндеттерін атқарады, ал бала «дәрі- 
герлікті» қызықтаудан, сол кэсіпті ұнатудан ойнайды. Ойын 
арқылы бала өз мүмкіндіктеріне орай қажеттіктері мен талап- 
тарын іске асырып барады. Ойынға байланысты бала нақты 
жағдайды өз санасында қиялға айналдырып, сезімдері мен 
эмоцияларын іске қосады. Белгілі мэнді ойнай отырып, бала 
бөтеннің болмысына түсіп қана қоймастан, өз болмысын 
байқатады, кеңейтеді, терендете түседі. Осылай бала өзінің тек 
қиялын ғана дамытпай, ойлау, ерік, тіпті 

жүктеу/скачать 10,53 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: