«ҚР зайырлы мемлекет екенін дәлелдеңіз» тақырыбына қысқаша эссе және тақыпты нақтылайтын ақпарат
жүктеу/скачать 18,01 Kb.
|
апта екіншіБӨЖ
|
«ҚР зайырлы мемлекет екенін дәлелдеңіз» тақырыбына қысқаша эссе және тақыпты нақтылайтын ақпарат Эссе
Мен бұл заңның не және не үшін қажет екендігі туралы тарихи және заңды тұрғыдан түсіндіретін ақпаратты таптым. Егер маған осы мәселе бойынша менің пікірім туралы айту керек болса, онда Мен әрқашан гуманды көзқарасы бар халықтың жағында боламын. Адамдардың әр түрлі нәрселерге деген көзқарастары ешқашан бірдей бола алмайды және егер әркім барлығын түбегейлі өзгертіп, бәрін өзіне сендіргісі келсе, онда біз осы уақытқа дейін мыңдаған төңкерістерге тап болар едік. Менің байқауым бойынша, біздің халқымыз бастапқыда субъективті нәрселерге ешқандай шектеулер қоймады. Мұны тарихи оқиғалардан көруге болады, олардың кейбіреулері біздің бастамамыз болды. Менің ойымша, бұл заңды қабылдау - әртүрлі көзқарастағы адамдардың проблемаларын ақылға қонымды және барабар шешім. Z ұрпағының өкілі ретінде мен кішкене масштабта нүктелік мысал келтіре аламын. 2003 жылдан бері көп нәрсе өзгерді. Тек өзінің сеніміне, сөзіне сүйеніп басқаға зиян келтірген адамдарды өз көзіммен көрдім. Адамдар моральдық тұрғыдан қашқысы келетін нәрсені жасауға мәжбүр болды. Осы оқиғалардың нәтижесі көпшілікті қате терең түйіндерге әкелді. Менің айналам. Менің отбасым, туыстарым, достарым, таныстарым және т. б. адамдар бар. Тиісінше, мүлдем әртүрлі контингентті адамдар. Не өзгерді? Бізді қазір не біріктіреді? Бұл адамгершілік және басқаны түсінуге тырысу. Біз қаншалықты түрлі айналадан болсақ та, бір-бірімізді мерекелермен құттықтаймыз, қолдаймыз. Прогресс қандай да бір мағынада адамзатқа қарсы тұрудың қажеті жоқ екенін түсіну осы Заңның мәнін түсінуге және оны қабылдауға мүмкіндік береді. Зайырлылықтың негізгі қағидаттары қандай? Қазақстан Республикасы Конституциясының 1-бабының 1-тармағында «Қазақстан Республикасы өзін зайырлы, ашық, құқықтық мемлекет ретінде орнықтырады» делінген. «Зайырлы» ұғымы мемлекеттің барлық салаларда, соның ішінде дін саласында да ашық, айқын саясат ұстанатынын, азаматтардың ар-ождан бостандығын қамтамасыз ететінін, діннің мемлекет саясатына араласпайтынын білдіреді. Яғни зайырлылық – дінсіздік немесе дінді терістеушілік емес, ол – мемлекеттің діни емес, құқықтық қағидаттармен басқарылуы. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаев: «Зайырлы мемлекет пен қоғам бұл – біздің тарихи таңдауымыз. Зайырлы атеистік дегенді білдірмейді. Зайырлы дегеніміз бұл – озық, толерантты, ашық қоғам. Біз дәстүрлі діндерге қолдау көрсетіп, кез келген экстремизм түрін үзілді-кесілді мойындамаймыз» деп атап көрсетті «Зайырлы» сөзі қазақ тіліне «ашық», «айқын», «сыртқы» деген мағыналарды білдіретін араб тіліндегі «захири» сөзінен енген. «Зайырлы» ұғымы латын тіліндегі «laicus» («лаицизм»), «saecularis» («секуляризация») сөздерімен үндеседі. «Саясаттың діннен оқшаулануы, оның табиғи-тарихи үрдіске айналуы» деген мағына береді. «Зайырлылық» ұғымының ауқымы кең. Зайырлылық аясына гуманистік құндылықтар, соның ішінде адамның ар-ұждан және наным-сенім бостандығын еркін пайдалануы кіреді. Яғни зайырлылық – әр адамның дүниетанымдық еркіндігін құптай отырып, қоғамның рухани саласындағы көптүрлілікті мойындау. Мемлекеттік-конфессионалдық қарым-қатынастардың қазақстандық үлгісі либералды заңдар, діни толеранттылық, дінаралық диалог және плюрализм сияқты маңызды қағидаттарға негізделген. Осы қағидатардың жүзеге асуының бір көрінісі елімізде қазіргі күнде 18 конфессияны құрайтын 3 мыңнан аса діни бірлестіктердің бір шаңырақтың астында тату тәтті өмір сүруде. Діни толеранттылық – мемлекеттік-конфессионалдық қарым-қатынастардың қазақстандық үлгісінің маңызды қағидаттарының бірі болып табылады. Еліміздің бейбітшілік пен келісімге негізделген саясаты мемлекеттік-конфессионалдық қатынастардың тиімді үлгісі ретінде әлемдік қауымдастықта жоғары бағаға ие болуда. – мемлекет азаматтармен қарым-қатынастарда олардың діни көзқарастарына емес, азаматтық-құқықтық жағдайына сүйенеді. Осылайша, азаматтық қағидатты бәрінен де жоғары қояды; – мемлекет іс жүзінде барлық діндер мен азаматтардың құқықтық теңдігін жүзеге асыруға ұмтылады; – мемлекет өзінің ішкі және сыртқы саясатында діни-теологиялық қағидаттарға сүйенбейді және олармен басшылық жасамайды; – мемлекеттік және діни құқықтар бір-бірінен ажыратылады. Қоғамдық-құқықтық және азаматтық мәселелерді шешуде мемлекеттің үстемдігі жарияланады. Діни құқықтың әрекет ету аясы діни институтпен шектеледі. Діннің мемлекеттен бөлектігіне байланысты мемлекет дін істеріне араласпайды. Зайырлы мемлекеттегі барлық діндер тең құқылы және олардың бәріне бірдей талаптар қойылады. Мемлекеттік органдар діни бірлестіктердің ішкі ісіне (заң бұзылмаса) араласпайды, сондай-ақ, діни бірлестіктер мемлекеттік міндеттерді атқармайды. Мемлекет тарапынан көмек немесе қолдау көрсетуге конфессиялық ерекшеліктер негіз болмайды. Зайырлылық қағидаты – діни догманы мемлекеттен алшақтату, бірақ дінді қоғам өмірінен ажырату емес. Зайырлылықтың құндылықтар жүйесі адамның ойлау мәнері мен машықтарынан бастап киім үлгілеріне дейінгі мәдени феномендерді қамтиды. Мемлекеттің зайырлылығы діннен бөлектігінен ғана емес, сонымен бірге басқа дүниетанымның басымдығын мойындамауымен сипатталады. Зайырлы мемлекетте діннің өзіндік орны бар. Дін мемлекеттен бөлек болғанмен, халықтың болмысынан, тұрмыс-тіршілігінен бөлек емес. «Зайырлылық» ұғымы мемлекеттің дінге деген ұстанымының демократиялық сипатта екенін, діни сенім бостандығының қамтамасыз етілетінін білдіреді. Мемлекет пен діннің арасында зайырлы әрі рухани құндылықтарға сүйенген жанды байланыстар орнаған. Зайырлы мемлекеттің маңызды сипаттарының бірі – діни сенімдері мен көзқарастары әр түрлі азаматтардың бейбіт қатар өмір сүруі. Яғни зайырлы мемлекет рухани саладағы көптүрлі қарым-қатынастың құқықтық негіздерін қамтамасыз етеді. Қазір әлемдік тәжірибеде мемлекет пен дін қатынасының екі типі кең таралған. Біріншісі – мемлекет пен дін бөлек, екіншісі – мемлекетте белгілі бір дінге (дәлірек айтсақ, конфессияға немесе діни ұйымға) басымдылық немесе мемлекеттік мәртебе беріледі. Бірінші үлгідегі діннің мемлекеттен ажыратылу қағидатының саяси-құқықтық мағынасы төмендегідей: – ар-ождан бостандығы – ол тек діни таңдау бостандығы емес, одан кеңірек – дүниетанымдық, соның ішінде діни емес таңдау. Осы таңдау құқығын мемлекет адамға (азаматқа) қалдырады және оның шешімімен келісуге, қабылдауға, оны қорғауға міндеттенеді; жүктеу/скачать 18,01 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|