Рационал теңдеулер


Айнымалы модуль таңбасының астында болатын теңдеулер



бет2/3
Дата08.02.2022
өлшемі121 Kb.
#98070
1   2   3
Байланысты:
Реферат та ырыбы Те деулер азалы 2015ж те деулер
Реферат та ырыбы Те деулер азалы 2015ж те деулер
Айнымалы модуль таңбасының астында болатын теңдеулер. Модуль таңбасы бар теңдеулердің ең қарапайым түрі
(1)
- функциялар.
Осындай теңдеулерді шешу үшін f(x)= q (x) теңдеуінің х≥0 болғандағы шешулерін, одан соң f(-x)= q (x) теңдеуінің х<0 болғандағы шешулерін табу керек.
Басқаша айтқанда (1) теңдеуді шешу үшін, әрқайсысы екі теңдеуден тұратын екі жүйені шешу керек. Олар:

.
3.1-мысал. /х/ = х2 + х -2 теңдеуін шешейік.
Шешуі. Берілген теңдеуді өзімен пара-пар екі жүйемен алмастырамыз.

х = х2 + х – 2 х1= - , х2=


х≥0 х≥0

- х= х2 + х – 2 х3=-1- , х4= -1 +


x<0 х<0

Жауабы: , -1- .
Белгісізі модуль таңбасымен алынған теңдеулер
а санының модуль таңбасы(белгіленуі /а/ ) былайша анықталады:
а, егер а>0 болса;
/а/ = - а, егер а<0 болса;
0, егер а=0 болса.
Мысалы, /10/= 10, /-1/3/=1/3 , /-100/ = 100 т.с.с. [3]
х-тің әрбір мәніне /х/-ның белгілі бір мәні сәйкес болады.
Сондықтан у=/х/ теңдігі бойынша у шамасы х-тің қандай да бір функциясы ретінде анықталады.
х>0 болғанда, /х/ =х ал, х<0 болса /х/=-х, сондықтан у=/х/ түзуі х>0 болғанда ух түзуімен дәл келеді.
Кейбір теңдеулерде белгісізі модуль таңбасымен алынған болады. Мұндай теңдеулерге, мысалы: /х-1/=2, /6-2х/=3х+1 т.с.с. Бұл сияқты теңдеулерді шешкенде анықтамаға сүйенеді, атап айтқанда: егер қандай да бір х санының абсолют шамасы оң а санына тең болса, онда ол х санының өзіне а-ға, не -а-ға тең болады.
Мысалы, егер /х/=10 болса, онда х=10 не х=-10 болады.
3.2-мысал. /х-1/=2 теңдеуін шешу керек.
х-1 өрнегі 2-ге, не -2-ге тең болуға тиіс. Егер х-1=2 болса, онда х=3; ал егер х-1=-2 болса, онда х=-1. Тексеріп көргенде бұл екі мәннің де берілген теңдеуді қанағаттандыратындығы шығады.
Ж а у а б ы : Берілген теңдеудің екі түбірі бар: х1=3, х2=-1.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет