Реферат Тақырыбы: Бүйрекүсті безі Орындаған: Махмұт Н.Ғ Қабылдаған: Тажиметов Б. М тобы: 108
жүктеу/скачать 87,26 Kb.
|
Бүйрекүсті безі
- Бұл бет үшін навигация:
- ІІІ Қорытынды
- ІV Пайдаланылған әдебиеттер
Бүйрекүсті безінің эмбриогенезі1. Қыртысты зат - бүйрек үсті безінің қыртысы 5-ші аптада төселген мезентерия түбірі аймағындағы целомдық эпителий аймағынан эмбриогенез оң және сол біріншілік бүйректің бассүйек полюсінде (демек бүйрек үсті безінің қыртысының басқа атауы - аралық дене); - біріншіден, іріден тұратын біріншілік (ұрықтың) қыртысы түзіледі ацидофильді эндокриноциттер; - эмбриогенездің 10-шы аптасынан бастап, сол көзден,ұсақ ацидофильді түрде ұсынылған түпкілікті бүйрек үсті қыртысы эндокриноциттер; - туылғаннан кейін ұрық қыртысының эндокриноциттері өледі, демек кортекстің жалпы қалыңдығы төмендейді; - бүйрек үсті безінің қыртысының толық дамуы кейін пайда болады жыныстық жетілу; - бүйрек үсті безінің қыртысының ретикулярлық аймағының даму көзі жыныс бездерінің рудиментіне жақын орналасқан, бұл жасушалардың қабілетінің себебі болып табылады қасиеттері ұқсас андрогендік гормонды өндіру үшін кортикальды аймақтар тестостерон. 2. Милы заты - бүйрек үсті безінің миы қыртыстыққа қарағанда кешірек қаланған эмбриогенездің 6-7-ші аптасы) симпатикалық ганглийлерге ортақ рудименттен – жүйке қыртысы; - симпатобласттар бүйрекаралық денеге ауысады, көбейеді, хромаффинді ұлпаның церебральды эндокриноциттерін түзеді. Осылайша, кортекс мезодермадан ерекшеленеді (целомдық эпителийден), ал медулла – эмбрионнан жүйке жасушалары (хромаффинобласттар) ІІІ ҚорытындыБүйрекүсті безінің жас шамалық ерекшелігі: Бүйрек үсті бездерінің ұлпалары интерренал жүйесіне жататын, ал милы қабаты адреналдар жүйесіне жататын клеткалардан тұрады . Интерренал клеткалары адренал клеткаларынан бұрын дами бастайды. Ұрық кезінде бұл бездерде аздап гормондар түзіле бастайтыны анықталған. Ұрық бездерінде түзілетін гормондар ересек адамдардың гормондары іспетті, бірақ жаңа туған сәбилер және 3 жасқа дейінгі балалар мен ересектердің безінің айырмашылығы көп болады. Жаңа туған сәбидің без клеткаларында ұрықтық кезден қалған клеткалары 50-54%. Бала туғаннан кейін жаңа клеткалар пайда болады да, Бұл клеткалар ығыстырылып, алғашқы 1 жасқа дейін жалпы салмағы төмендейді, бірақ көп үзамай бездің жаңа клеткалары өскендіктен салмағы қайтадан арта бастайды. Без клеткалары күшті өсіп, жетіліп жас өспірімдік мерзімде ересектің безінің салмағына жақындайды (5-кесте). Жалпы алғанда бүйрек үсті бездерінің салмағы, қызметі және қызмет белсенділігі түрақсыз, тез озгеріп тұратын бездер. Сонымен қатар Бұл бездердің қызметі сыртқы ортаның әсеріне (температура, ауа райы), баланың жейтін тамағының құрамына тікелей байланысты. Дене еңбегінің, қара жұмыс тың әсерінен без ұлпалары ұлғаяды да, оның қызметі артады. Мұны зерттеушілер бұлшық еттердегі зат алмасуынан деп санайды. Ұзақ мерзім тұрақты спортпен шүғылдан у гипофиз-гипоталамус-бүйрек үсті безінің жүйесіне жағымды әсер етеді деген мәліметтер баршылық. Жаңа туған нәрестенің қыртысты қабаты милы қабатынан көбірек болады. 1 жастағы баланың безінің қыртысты қабаты милы қабатынан 2 есе қалың. Тек 10 жасқа жақындағанда милы қабаттың без ұлпасы тез өсе бастайды да, қыртысты қабаттан асып түседі. Бүйрек үсті бездерінің қыртысты қабатының өсуі 11-12 жасқа дейін аяқталады, ал милы қабатының өсуі 6-20 жасқа дейін созылады. Жалпы алғанда бала туғаннан кейін опың безінің қыртысты қабатының ұрықтық кезде пайда болған ұлпаларының орнына жаңа клеткалар өніп, ескілері солып, жойылады. Бездің салмағы 2-3 аптаның ішінде 2 ссе азаяды. Милы қабаттың безі Бұл кезде жетілмеген, дифференцияланбаған жеке-жеке клеткалар тобынан тұрады . 6 айға толғанда ұрықтық қыртысты заттар 3 есе кеміп, жаңа клеткалары көбейеді де, 7 жасқа дейін жетіледі. Милы қабаттың хромаффиндік клеткалары 3-4 жаста дифференциацияланады да тез өсе бастайды. Осы мерзімнің ішінде милы қабаттың жалпы салмағының 28-29% қалыптасады. Содан соң 8 жасқа дейін өспейді де қалған мөлшері 8-10 жас арасында тез өсіп, одан әрі ақырындап, жалпы өсуі 16-20 жасқа дейін созылады. ІV Пайдаланылған әдебиеттерИ.В.Гайворонский, Г.И.Ничипорук ФУНКЦИОНАЛЬНАЯ АНАТОМИЯ ЭНДОКРИННОЙ СИСТЕМЫ Т.А. Адайбаев, Ә.Б. Әубәкіров, Ф.М. Сүлейменова, Ғ.З. Хайрлы (Анатомия-2) «Эндокриндік жүйе», Самрад, Астана, 2015 ж; Ғаламтор желілері: https://medkenes.kz/patfiz-entsiklopediya/balaly-sha-ta-y-endokrindi-b-zylysty-erekshelikteri https://kk.wikipedia.org/wiki/Бүйрекүсті_безі https://kznews.kz/bilim/bujrek-usti-bezdin-bez-zaty/ жүктеу/скачать 87,26 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|