II. Негізгі бөлім 2.1 Зерттеу объектісіне қарай ғылымның жіктелуі Ғылымның классификациясы – белгілі бір критерийлер негізінде ғылыми білімді жүйелеу. Бұл критерийлер әртүрлі болуы мүмкін, бірақ ең көп тарағандары зерттеу объектісіне және зерттеу әдістеріне сәйкес жіктеу болып табылады.
Ғылымның зерттеу объектісі бойынша жіктелуіне гуманитарлық, жаратылыстану, әлеуметтік және техникалық ғылымдар жатады. Гуманитарлық ғылымдар тарих, тіл, әдебиет, философия сияқты мәдениет пен қоғамдық қатынастарға байланысты құбылыстарды зерттейді. Жаратылыстану ғылымдары физикалық және химиялық құбылыстарды, сонымен қатар жабайы табиғатты, соның ішінде биология, физика, химия, астрономия және жер туралы ғылымдарды зерттейді. Әлеуметтік ғылымдар экономика, әлеуметтану, саясаттану және психология сияқты әлеуметтік құбылыстарды зерттеумен айналысады. Инженерлік ғылымдар өндіріс процестерін және жаңа технологияларды, соның ішінде инженерия, информатика және машина жасауды зерттейді.
Ғылымды зерттеу әдістері бойынша жіктеуге құбылыстарды эксперименттік әдістерді қолданатын эксперименталды ғылымдар, теориялық модельдер мен математикалық зерттеу әдістерін қолданатын теориялық ғылымдар және әлеуметтану, психология және блокчейн технологиялары сияқты әдістерді біріктіретін ғылымдар жатады.
Ғылымдардың зерттелуі мен жіктелуінің ғылыми қоғамдастық және жалпы қоғамдық даму үшін маңызы зор. Бұл әртүрлі салалардағы білімді ретке келтіруге және құрылымдауға көмектеседі, әртүрлі ғылыми бағыттарды талқылауды жеңілдетеді және ғылыми зерттеулерді тиімдірек басқаруға ықпал етеді.
Ғылымның зерттеу объектісі бойынша жіктелуі жалпы қабылданған және ең кең тараған классификация, ол барлық ғылымдарды зерттеу объектісінің жалпылығына қарай белгілі бір сыныпқа жатқызуға болатындығына негізделген. Гуманитарлық ғылымдар мәдениет пен қоғамдық қатынастарға байланысты құбылыстарды зерттейді, олардың ерекшелігі субъективті ұғымдар мен сипаттамалармен айналысады. Жаратылыстану ғылымдары физикалық және химиялық құбылыстарды, сонымен қатар тірі табиғатты объективті заңдылықтар мен фактілерге сүйене отырып зерттейді. Әлеуметтік ғылымдар экономика, әлеуметтану, саясаттану және психология сияқты әлеуметтік құбылыстарды объективті деректерге және сандық көрсеткіштер ретінде квалификациялауға болатын сапалы сипаттамаларға негізделген зерттеумен айналысады. Техникалық ғылымдар математиканың, физиканың, химияның және басқа жаратылыстану ғылымдарының нақты принциптерін жаңа материалдарды, машиналарды және адамзатқа пайдалы басқа да объектілерді жобалау үшін пайдаланады.
Ғылымды зерттеу әдістері бойынша жіктеу ғалымдардың зерттеуде қолданатын әдістеріне негізделген. Зерттеу әдістері бойынша жіктеуді анықтағанда ғылымның үш тобын бөліп көрсетуге болады. Эксперименттік ғылымдарға лабораторияда жүргізілген тәжірибелер негізінде объектілерді зерттеумен айналысатын физика, биология, химия сияқты ғылымдар жатады. Керісінше, теориялық ғылымдар эксперименттік жағдайлар мүмкін емес немесе қолайсыз болған кезде объектілерді зерттеумен айналысады. Олар объектілерді зерттеу үшін математикалық модельдеу және эмпирикалық емес, логикалық әдістерді пайдаланады, мысалы, математика, теориялық физика, философия және т.б. Соңында, әлеуметтану сияқты әдістерді біріктіретін ғылымдар