Республикасы Білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 1,59 Mb. Pdf көрінісі
|
Ташкенбаева Жалпы психология
|
Ниет (мотив) – адамның белгілі қажеттіліктерді қанағаттандырудағы іс - әрекетке байланысты психологиялық көңіл - күйі. Қажеттілік – адамның белсенді әрекетін тудыратын қозғушы күш делінсе, ал ниет - сол қажеттіліктің нақты көрінісі. Ниет адамды түрлі әрекеттерге ұмтылдырады. Олар мазмұнына нақты мақсатына қарай айқын ниет және көмексі ниет болып бөлінеді. Ниеттердің бір - бірімен алмасуы адамның қоғамдық - тарихи жағдайына байланысты. Адамдардың ниеті бірнеше сатылардан құрылады. Олар: әуестену, ықылас - ынта. Мүдде – адамның мақсаты тілекке жетуінің жоғары сатысы. Адам өз мүддесіне жету үшін еңбектенеді, оқып білім алумен шұғылданады, спортпен айналысып, өнер түйренеді. Мұның бәрі, мүдденің мазмұнын білдіріп, ақыл кірудің белгісі болып саналады. Қызығу – адамның танымдық қажеттіліктерді сезіп, олардың мән – жайын айқын түрде түсіндірудегі жан дүниесінің сілкінісі. Қызығу барысында адам өзінің әр нәрсені танып білуі қажеттілігін қанағаттандыру үшін әр қилы ірекеттерді белсенді түрде меңгеру керектігін түсінеді. Адамның танып білу әрекетінің қозғаушы күші ретінде қызығу мазмұнына, мақсатына, кеңдігі мен тұрақтылық қасиеттеріне орай топтастырылып қарастырылады. Сенім – адамның белгілі бір түсініктеріне сәйкес қажеттіліктерін қанағаттандыру жүйесі. Өз қажеттілігін орындау мақсатында адам дүниетанымдық көзқарасында, табиғт пен ұоғам заңдылықтары жөніндегі ұғымдарына, өмір тәжірибесіне сүйене отырып іс - әрекет жасайды. 42 42 Ұмтылу – адамның іс - әрекеті атқаруға талаптанып, белсенділігн қуаттайтын ниеті. Адам өз қажеттілігін өтеудің жағдайын нақты болжамдап, көз алдына елестете алмаса да , көздеген мақсатына жету үшін күш - қуатын жұмсап, талаптанады. Талаптанудың (ұмтылудың) тақты түрі – арман. Бұл – қалаған нәрсенің бейнесін қиял арқылы жасау әрекеті. Ұмтылуға құмарлықта жатады. жүктеу/скачать 1,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|