Республикасындағ ы Жер Ресурстары

Қазақстан 
Республикасындағ
ы Жер Ресурстары 
және Оны Ұтымды 
Пайдаланудың 
Шешу Жолдары
Қазақстан - әлемдегі ең ірі мемлекеттердің бірі, оның аумағында әртүрлі 
табиғи ресурстар бар. Жер ресурстары - бұл елдің экономикалық және 
әлеуметтік дамуының негізі.
by Alisher Zhalgas
AZ

Қазақстанның жер 
ресурстарының жалпы 
сипаттамасы
Жалпы аумақ
Қазақстанның жалпы аумағы 
2,72 миллион шаршы 
километрден асады.
Жердің түрлері
Жер ресурстарына шөлдер, 
далалар, ормандар, таулы 
аймақтар кіреді.
Топырақтың түрлері
Қазақстанда қара топырақ, сұр топырақ, құмды топырақ және 
басқа да топырақ түрлері кездеседі.

Ауыл шаруашылығындағы жер пайдалану
Егістік жерлер
Қазақстанда егістік жерлердің аумағы шамамен 22 
миллион гектарды құрайды.
Негізгі дақылдар: бидай, күріш, жүгері, қант қызылшасы, 
күнбағыс.
Жайылымдар
Жайылымдар ауыл шаруашылығының маңызды бөлігі 
болып табылады.
Мал шаруашылығы: қой, сиыр, ешкі, жылқы.

Өнеркәсіптегі жер 
пайдалану
1
Өнеркәсіптік 
аймақтар
Қазақстанда металлургия, 
мұнай-газ өндіру, химия 
және басқа да салалар 
дамыған.
2
Кен орындары
Кен байлықтары - 
Қазақстанның негізгі табиғи 
ресурстарының бірі.
3
Инфрақұрылым
Өнеркәсіптің дамуы үшін жолдар, электр желілері, су және газ 
құбырлары қажет.

Қалалардың дамуы және 
жер ресурстары
1
Қалалық кеңістік
Қалалардың өсуі жер ресурстарына қысым жасайды.
2
Инфрақұрылымды дамыту
Тұрғын үйлер, мектептер, ауруханалар, саябақтар салу 
қажет.
3
Қалалық жоспарлау
Қалалық кеңістікті тиімді пайдалану маңызды болып 
табылады.

Жер деградациясының 
проблемалары
1
Топырақ эрозиясы
Жел және су топырақтың жоғарғы қабатын алып кетеді.
2
Шөлдену
Шөлді жерлердің кеңеюі, өсімдіктердің жойылуы.
3
Ластану
Өнеркәсіптік қалдықтар, ауыл шаруашылығында 
химиялық заттардың қолданылуы.

Жер ресурстарын тиімді 
пайдаланудың 
стратегиялық бағыттары
Топырақты қорғау
Эрозияға қарсы шаралар
Су ресурстарын басқару
Судың тиімді пайдаланылуы
Экологиялық тұрақты ауыл 
шаруашылығы
Қоршаған ортаны қорғау 
технологиялары

Экологиялық тұрақты жер 
пайдалану 
технологиялары
Дәлдік ауыл шаруашылығы
Тыңайтқыштардың және суарудың тиімді пайдаланылуы.
Суару жүйелерін жақсарту
Суды үнемдеу, тиімді суару технологияларын қолдану.
Жаңартылатын энергия көздері
Күн энергиясы, жел энергиясы, биомассаны пайдалану.

Заңнамалық база және 
реттеу механизмдері
1
Жер кодексі
Жер ресурстарын 
басқарудың заңнамалық 
негіздері.
2
Экологиялық заңдар
Қоршаған ортаны қорғау, 
жер деградациясын 
болдырмау.
3
Регуляторлық органдар
Жер ресурстарын басқаруды бақылау, мониторинг жүргізу.

Қорытынды және 
ұсыныстар
Қазақстанның жер ресурстарын тиімді пайдалану - елдің экономикалық 
және әлеуметтік дамуы үшін маңызды. Жер деградациясын болдырмау, 
экологиялық тұрақты жер пайдалану технологияларын енгізу, 
заңнамалық базаны жетілдіру қажет.