Рибосоманың құрылысы және клеткада атқаратын қызметі. Центросома (клетка орталығы) құрылысы, қызметі. Жоспары
жүктеу/скачать 2,3 Mb.
|
5. Рибосома. Клетка орталығы
Рибосоманың құрылысы және клеткада атқаратын қызметі. Центросома (клетка орталығы) құрылысы, қызметі.Жоспары:
Рибосома (лат. rіbes — ағыс және грек. some — дене) — ақуыз синтезін жүзеге асыратын жасуша-ішілік органоид. Рибосомалар - үлкен және кіші суббірліктерден тұрады. Нәруыздар биосинтезін (нәруызда аминқышқылдарды қосады) іске асырады.
Рибосоманың құрылысы 70S 70S Рибосома ядросы жоқ прокариоттар жасушаларында болады. Рибосомасының 60 — 65%-ы РНҚ және 35 — 40%-ы ақуыздан 80S 80S Рибосома эукариоттардың цитоплазмасында болады. Рибосомасының 50%-ы РНҚ-дан, 50%-ы ақуыздан құралады Рибосомалар үлкен және кіші суббөліктерден тұрады. Рибосомалар цитоплазмада топтасып (5-70-тен) орналасып, полисомалар (полирибосома) түзеді. Рибонуклеопротеидтен құралған ( пен РНҚ) рибосомалар жасуша цитоплазмасында базофилді боялады, олардың құрамында ферменттер де кездеседі Рибосомалар жасушада ақуыз синтезіне қатысатын құраушыларды ұстап тұру, оларды бір-бірімен байланыстыру қызметін атқарады. Эндоплазмалық тордың жарғақшасындағы рибосомалардың бірнешеуі бірігіп полирибосома құрайды. Олар жасуша жасуша тіршілігіне қажетті ақуызды синтездейді. Рибосомадағы ферменттер, магний мен кальцийдің тұздары зат айналым өзгерістеріне қатысады.Рибосомалар жасушада ақуыз синтезіне қатысатын құраушыларды ұстап тұру, оларды бір-бірімен байланыстыру қызметін атқарады. Эндоплазмалық тордың жарғақшасындағы рибосомалардың бірнешеуі бірігіп полирибосома құрайды. Олар жасуша жасуша тіршілігіне қажетті ақуызды синтездейді. Рибосомадағы ферменттер, магний мен кальцийдің тұздары зат айналым өзгерістеріне қатысады.Рибосомада минералдық элементтерден азот,фосфор, темір және мыс кездеседі. Эндоплазмалық торда және оның жасушаларында орналасқан биосинтез бен ақуызды тасымалдайтын бірыңғай жүйе болып саналады. Рибосома митохондриялар құрамында да болады.Бос рибосомалар жасушаның өзіне керекті протеиндерді, ал эндоплазмалық тор қабырғасындағы рибосомалар жасушадан сыртқа шығарылатын протеиндерді түзуге қатысады.Клеткада атқаратын қызметі Центросома - (centrosoma, лат. centum — орталық, soma-дене) жасуша каңқасын жасайтын, митоздық бөлінуді іс жүзіне асыратын және жасуша қозғалысын қамтамасыз ететін жарғақсыз органелла. Центросома немесе жасуша орталығы — жасуша ядросы мен Гольджи кешеніне жақын орналасады.Центросома - (centrosoma, лат. centum — орталық, soma-дене) жасуша каңқасын жасайтын, митоздық бөлінуді іс жүзіне асыратын және жасуша қозғалысын қамтамасыз ететін жарғақсыз органелла. Центросома немесе жасуша орталығы — жасуша ядросы мен Гольджи кешеніне жақын орналасады.Центросоманы Флемминг пен Бенеден 1875-1876 жылдары ашты. Бұл органелла негізінен адам мен жануарлардың барлық жасушаларында және кейбір өсімдіктер жасушаларында кездеседі, ал жоғары сатыдағы өсімдіктер мен қарапайымдарда болмайды. Центросома екі денешіктен (центриольден) тұрады. "Центросома" деген терминді Г. Боверн 1875 жылы ғылымға енгізгенЦентросома (клетка орталығы) Жасуша орталығының негізгі қызметі 1. Жасушаның бөлінуіне қатысады. 2.Цито қаңқаның тұрақтылығын ұстап тұрады. жүктеу/скачать 2,3 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|