Айқындауыштық қатынастағы құрмалас сөйлемдер. Профессор Т.Ермекованың топтастыруы: - а) субъект-предикаттық қатынастағы құрмаластар; ə) атрибутивтік қатынастағы құрмаластар; б) нысандық қатынастағы құрмаластар.
В) адвербиалдық қатынастағы құрмаластар. Субъект-предикаттық қатынастағы құрмалас сөйлемдер. - Субъект-предикаттық қатынас – сөйлемді ұйымдастырушы негізгі синтаксистік амал, ой білдірудің, мазмұнның жəне тема-ремалық мүшеленудің ұйытқысы.
Мұндай сөйлемдердің субъектісі не предикаты сұрау есімдіктерінен жасалады: - Кім сүйіспеншілікпен жұмыс істесе, сол кез келген жұмысқа поэзия ендіреді (Н.Г. Чернышевский). Кім тер төксе, сол алады. - Шіркін, Жетісудың табиғаты қандай, тау да, өзен-көл де, көк те, шөп те көп (“Парасат”).
- Мысалы: Не көп, тор жайған аңшы көп (Ə.Тəжібаев). Осы күні ауылда не көп, жігіт көп (С.Мұқанов). Екінші компонентте алғашқы компонентте сұралған, ізделген субъектінің жауабы беріліп тұр. Кім сөзге алдырмаса, дауда сол жеңеді (С.М.). Бағаналы даугері дұрыс айтып отыр ғой, жорықты кім бастаса, жосыққа сол жауапты ғой (С.Б.)
Достарыңызбен бөлісу: |
