«рухани жаңғыру бағдарламасын іске асыру аясында мектепке дейінгі балаларға ұлттық ойындар арқылы дене тәрбиесін дамыту» деп алып, ғылыми тұрғыдан зерттеу жұмысын жүргіздім. Зерттеу тақырыбы

Балалармен қарым-қатынас құрылымы келесі компоненттерден тұрады.
1) Сөйлесу. Ойын атауын жарияламас бұрын әңгімелесу өткізіледі, ол өткен топтағы ұлттық туралы білімі туралы ақпараттандырады. Ойынның атауы шыққаннан кейін, ойынға арналған мәдениеттің аспектісі туралы әңгіме жүргізіледі.
2) Ойынға атрибуция жасау. Болашақ ойынға балалардың өздері үшін күрделі атрибуттар жасау мүмкін емес.
3) Ойын өткізу.
4) Шығармашылық тапсырмалар.
Алынған білімдерді нығайту үшін әдебиеттер, өлеңдер, әшекейлерді пайдаланып, суреттер жасау, мектеп жасына дейінгі балалар мен ата-аналардың шығармаларының көрмесін ұйымдастыру сияқты шығармашылық жұмыстарды жүзеге асыруға болады. Әр тақырыптың соңында шығармашылық сабақ жүргізіледі, онда халық мәдениеті туралы алынған мәліметтер жинақталып, жүйелендіріледі. Сынақтар, суреттер, ұлттық мерекелер немесе балалар өздері өзгерткен ойындар болуы мүмкін [18, б.113].
Халық ойынының мақсаты әрқашан үш аспекті бар:
1) когнитивтік (балаларды халық мәдениетімен таныстыру, оқушылардың дәстүрлер, әдет-ғұрыптар, қазақ халықтарының өмір сүру жолдары туралы білімдерін кеңейту)
2) сындарлы мәдениетаралық диалогты қалыптастыру дағдыларын дамытуға жәрдемдесу;
3) білім беру (тиімді этносаралық қатынастар мен өзара түсінушілік үшін әлеуетті дамыту).
Көрнекті кеңес мұғалімі Надежда Крупская: «Ойын - өсіп келе жатқан балалар ағзасының қажеттілігі. ойын, баланың дене күшін дамытады ойын, иілгіш дене, дәлірек көзге қарағанда қиын, тапқырлығын, тапқырлығын және бастаманы дамыту. Ойын балаларға арналған ұйымдастырушылық дағдыларды дамытады, шыдамдылықты дамытады, мән-жайларды өлшеуге қабілетті». Балалар өмірін ойынсыз, күлкілі, шулы, ән айтып, санап, жұмбақтарды елестету қиын. Қызықты ойындар - біздің балалық шағымыз. Ойын - балалық шағының маңызды компоненті. «Ойын - бұл балалардың өмір сүріп жатқан әлемнің біліміне деген көзқарасы» - деді А.М. Горький. Халықтық ойын - бұл дәстүрлі педагогика құралы. Қатысушыларға қатысушылардың ар-намыс, батылдық, батырлық, күшті, ептілік және тұрақтылыққа деген ұмтылысын қалыптастырады. Ойындар ғана емес ойын-сауық және көңілді болып, сонымен қатар жұмысқа үйрену, пән, ережелер құрметтеу, оның іс-әрекетін бақылау мүмкіндігін қалыптастыру, дұрыс және объективті басқалар іс-әрекеттерін бағалау, және әділдік сезімін дамытады.
Елімізді мектеп жасына дейінгі балаларға арналған ойындар педагогикалық тұрғысынан құнды болып табылады халық, ақыл білім үлкен әсер бар, сипаты және моральдық сезімдерін дамытады, физикалық және халық шығармашылығына деген қызығушылығын арттырады. Халық ойындары мектепке дейінгі жастағы балалардың халықаралық, көркем және дене тәрбиесінің ажырамас бөлігі болып табылады. Қозғалыстың қуанышы балаларды рухани байытумен біріктіріледі. Отанға деген сүйіспеншілік пен адалдық, тұрақты қызығушылық, туған елінің мәдениетіне құрметпен, патриоттық сезімді дамыту үшін оң эмоциялық негіз жасайды. Олар ойдың белсенді жұмысына, көкжиектерді кеңейтуге, әлем туралы идеяларды түсіндіруге, барлық психикалық процестерді жақсартуға, баланың денесін дамудың жоғары сатысына көтеруге ынталандырады. Сол себептен ойын баланың жетекші қызметі - мектепке дейінгі жастағы балалардың бірі ретінде танылады. Халық ойынының білім беру құндылығын бағалай алмайсыз, сондықтан тәрбиеші оларды оқу үдерісінде пайдалана алады. Ойындарды ұйымдастыру және таңдау кезінде көптеген факторларды ескеру керек:

• 
  Ойынның жасына.
  
• 
  Ойындарға арналған орын.
  
• 
  Ойынға қатысушылардың саны [19, б.14-15].
  

Қазақ халқының ұлт ойындары жайындағы деректемелерді қағаз бетіне, кітапқа түсіргендердің бірі – Венеция елінің саяхатшысы Марко Поло болды. Ол сол кездегі өзінің Қазақстанға жасаған саяхатында Жетісу бойындағы қазақ ауылының мерекелі тойларында болып, ойын-сауықтарын көріп, көптеген ұлт ойындарына талдау жасап, олардың шығу тарихына, қалыптасу дәуірлерінде де көптеген болжамдар айтқан.
Ұлт ойындары жайында бұл ғалымдардан басқа да, тіптен Қазақстан жерінде болмаған көптеген шетел ғалымдарының осы бір көшпелі халықтың тарихы мен этнографиясы, тұрмыс-салт, халқы турасында жазған зерттеулерінде де кездеседі. Мәселен, Австралияның атақты саяхатшысы дипломаты С.Герберштейн 1516-1517-ж және 1526-1527-жылдары Ресей елінде болып, Қазақстанда болған орыстардың ауызша айтуларынан жинаған материалдарынан жазған 1549 жылы латын тілінде жарық көрген «Записки о Московских делах» атты еңбегінде Қазақстан туралы ойлары бар. Сонымен қатар Италияның ғалымы П.И Новокамский 1525 жылы Римде орыстың сол жылдар кездегі белгілі елшілердің бірі Дмитрий Герасимовпен кездесіп, соның айтуымен, «Книга о Московском посольстве» атты еңбегін сол жылы жазып, кітап ретінде жарыққа шығарды.
Қазақтың күнделікті жұмысындағы көңілашар, демалыс уақыты осы ойын сауықтары екені жайында Қазақстанда болғaн ағылшын саяхатшысы Гомер Аткинсон «Средняя Азия и Западная Сибирь» атты еңбегінде жазған. «Халықтың ойын-сaуықтары ең aлдымен ақындар айтысынан басталады. Бұл ақындар айтысы келесі ойындарға қатысушылардың арасындағы тартысты күшейте түсетіндігін байқатады. Қазақтардың ақындар айтысын тыңдағандай, ертедегі гректер Томасты өйтіп тыңдамаған болар» дейді.
Сондай-ақ қазақтың ұлт ойындары жайындағы мағлұматтар сол кезеңдегі күнделікті басырып шығатын газеттер мен журналдардың беттерінде көптеп берілген. ХІХ ғасырдың екінші жартысында шығып тұрған «Воскресный досуг» журналының 77-78-сандарында «Қырғыздар» атты көлемді мақала басылған. Бұл мақала негізінен қазақ халқының өмірін, тұрмысын, әдет-ғұрпын, салт-дәстүрін, ойын-сауықтарын баяндаған. Көшпелі халықтың осындай тұрмысын, ойын-сауық, көші-қонын айта келіп «Воскресный досуг» журналы «Әрбір мереке, той-думанның жаны қыз-келіншектер, олар той үстінде жігіттермен өлең жарысына, айтысқа да шыға алады» деп көрсеткен [20, б.85]