Руководство к типовой учебной программе дошкольного воспитания и обучения

• 
  Кемпір-ау, маған бауырсақ пісіріп берсеңші, - дейді.
  
• 
  Неден пісірейін? Ұн жоқ қой.
  

• 
  Әй, кемпірім-ай! Қойманың түбін қырнап көрсеңші, бауырсақтық ұн табылып қалар.
  

Кемпірі қойма түбін қырып-қырып екі уыс ұн табады да, қаймаққа шылап, қамыр илеп, майға бауырсақ пісіреді. Оны терезенің алдына суытып қояды.

Бауырсақ суып тұрып тұрып, бір кезде домалай жөнеледі. Домалап келіп терезе алдындағы орындыққа, орындықтан еденге, еденнен дәлізге, дәлізден аулаға, ауладан сыртқа, одан әрі домалай береді, домалай береді.

• 
  Бауырсақ, Бауырсақ! Мен сені жеп қоямын! – дейді.
  
• 
  Қоян, сен мені жеме. Мен саған өлең айтып беремін, онан да соны
  

Балқаймаққа шылаған, Пісіріп маймен сылаған, Суытып та сынаған, Бауырсақпын зулаған! Атайдан да құтылдым, Әжейден де құтылдым. Қоян сенен құтылу Қиын емес бұл маған!

Бауырсақ алға қарай домалай жөнеледі, қоян аңырап қала береді. Бауырсақ орман ішіндегі соқпақпен зымырап бара жатса, қарсы

алдынан қасқыр шыға келеді:

• 
  Бауырсақ! Мен сені жеп қоям!
  

• 
  Сен мені жеме, мен саған өлең айтып берейін. Бауырсақ әндете жөнеледі:
  

Әжей қойма қырнаған, Екі уыс ұн жинаған.

Балқаймаққа шылаған, Пісіріп маймен сылаған, Суытып та сынаған, Бауырсақпын зулаған!

Атайдан да құтылдым, Әжейден де құтылдым, Қояннан да сытылдым, Қасқыр, сенен құтылу, Қиын емес бұл маған!

деп, Бауырсақ домалай жөнеледі. Қарсы алдынан қорбаңдап аю шығады.Ол:

• 
  Әй, Бауырсақ! Мен сені жеп қоямын! – дейді.
  

• 
  Жоқ, сен мені жеме, мен саған өлең айтып берейін, - деп жауап береді Бауырсақ.
  

148
Әжей қойма қырнаған, Екі уыс ұн жинаған.

Балқаймаққа шылаған, Пісіріп маймен сылаған, Суытып та сынаған, Бауырсақпын зулаған!

Атайдан да құтылдым, Әжейден де құтылдым, Қояннан да сытылдым, Қасқырдан да құтылдым, Маймақ, сенен құтылу Қиын емес бұл маған!

Бауырсақ зымырап бара жатса, қарсы алдынан түлкі шыға келеді:

• 
  Амансың ба, Бауырсақ! Көргендерге ұнайды, жүзің қызылшырайлы! Бауырсақ мақтағанға мәз болып, өлеңін айта бастайды. Түлкі болса құмарта тыңдаған боп, қыбырын білдірмей, бауырымен сырғып, оған жақындай береді.
  

Әжей қойма қырнаған, Екі уыс ұн жинаған.

Балқаймаққа шылаған, Пісіріп маймен сылаған, Суытып та сынаған, Бауырсақпын зулаған!

Атайдан да құтылдым, Әжейден де құтылдым, Қояннан да сытылдым, Қасқырдан да құтылдым,Аюдан да сытылдым, Түлкі сенен құтылу

Әдемі өлең екен! – дейді түлкі. – Айналайын-ай, қартайған шағым ғой, құлағымның мүкісі бар. Кәне, менің мына тұмсығыма шық та,

өлеңінді тағы бір шырқап жіберші.

Бауырсақ өлеңін мақтағанға мәз болып, түлкінің тұмсығына қарғып шығады да:

• 
  Әжей қойма қырнаған...– деп өлеңдете бастағанда түлкі бауырсақты «ап» деп бір-ақ асапты.
  

Баяғы бір заманда шал мен кемпір болыпты. Олардың бақшасы бар екен. Бірде шал шалқан отырғызады. Шалқан үп-үлкен боп өседі. Бір күні шал шалқанды жерден суырып алмақшы болады. Ары тартады, бері тартады. Бірақ шалқанды шығара алмайды.

Шал көмекке кемпірін шақырады. Кемпір шалдан, шал шалқаннанұстап, ары тартады, бері тартады. Бірақ орнынан қозғалта да алмайды.

Кемпір көмекке немере қызын шақырады. Немересі кемпірден, кемпір шалдан, шал шалқаннан ұстап, ары тартады, бері тартады. Тағы да суырып шығара алмайды.

Немере қызы итін шақырады. Ит қыздың етегінен, немересі кемпірден, кемпір шалдан, шал шалқаннан ұстап, ары тартады, бері тартады. Шалқанды суыра алмайды. Енді ит көмекке мысықты шақырады. Мысық иттің құйрығынан, ит қыздың етегінен, немересі кемпірден, кемпір шалдан, шал шалқаннан ұстап, ары жұлқиды, бері жұлқиды. Шалқан шықпайды.

Мысық болса, тышқанды шақырады. Тышқан келіп мысықтың

149
құйрығынан, мысық иттен, ит немересінің етегінен, қыз кемпірден, кемпір шалдан, шал шалқаннан ұстайды. Олар тарта-тарта ақыры шалқанды суырып шығарады.