І Б Ө Л І М
МЕТАЛЛТАНУ
1 Т А Р А У
МЕТАЛДАРДЫ ӨҢДЕУДІҢ НЕГІЗГІ ӘДІСТЕРІ
1.1.
Құю өндірісінің негіздері
Негізгі ақпарат
. Құю - бұл белгілі бір конфигурацияның қуысын сұйық металмен
толтырып, содан кейін оны нығайту жолымен немесе бұйымды дайындау əдісі. Құю арқылы
алынған битумдар немесе бұйымдар құйылған деп аталады.
Құю өндірісі – машина жасаудың барлық салаларының негізгі шығару базасы.
Дəнекерлеушілер ең арзан жəне механикалық өңдеуге арналған ең төменгі жəрдемақыға ие.
Құйындылар шойын жəне болат, алюминий, магний, титан, мыс жəне т.б.
негізінде
жасалған түсті металл қорытпаларынан жасалады. Көптеген құйма құймаларын əдетте электр
пештерінде өткізеді. Бұдан басқа, күмбез құйма темірді балқыту үшін қолданылады. Құю
құймаларын жоғары
сүйыққұйылуға
ие
болуы тиіс, бұл олардың қалыптқа құйылу
мүмкіндігін анықтайды.
Қаттыру жəне салқындату кезінде құйманың сызықтық жəне көлемдік өлшемдері
төмендейді, металдар мен қорытпалар қысқарады. Күшті шөгу,
шөгілтін қабықшалар,
кеуектіліктің, сызаттардың, беттерін жамаулар пайда болуына əкелуі мүмкін.
Құмды қалыптарға құю.
Құмды қалыптарға құймаларды өндіру кезінде, берілген
композициялар балқытылған
метал формасына құйылады, одан қатырылып, салқындатудан
кейін дайын құймалар алынады.
Құймадан құм құймаларын өндіру үшін
модельді комплект қажет, модельдерден,
айналмалы қораптардан (егер құймалардың ішкі қуыстары болса), жүйелері элементтерінің
үлгілері, пайда жəне желдеткіштерден тұратын үлгі жиынтығы ұсынылуы керек.
Құйма қалыпының нобайы № 1.1 (а) суретте берілген. Құйма қалып
- бұл балқытылған
металды құю кезінде, құйылған металдан жұмыс бетін құрайтын элементтер жүйесін
ұсынады
Қалыпты екі жарты метал рамадан жасалады, оларды шынақтар дейді (жоғарысы 3 жəне
төменгісі 7).
4
