Кейде шойынға қасиетін жақсарту үшін қоспалаушы элементтер қосады (Ni, Cr жəне
т.б.). Ресейде құрамында: %: 3 Cr дейін; 1 Ni; 0,2 Ti немесе 0,2 V табиғиқоспалы шойын
беретин Орско-Халилов жəне Елизавет кенорындары бар.
Соныме, шойынның графиттенуінің деңгейін анықтайтын нагізгі фактор көміртектің,
кремнийдің құрамы, салқындату жылдамдығы болып табылады. Химиялық құрамын жəне
салқындату жылдамдығын 4.10.б. суреттегі диаграммаға сəйкес құю кезінде керек
шойынның құрылымын алуға болады.
Шойынның құрамы жəне микрақұрылымы. Шойынның микроқұрылымы металлды
негізден жəне графитті қоспалардан тұрады. Шойынның құрамы металды негіздің құрамына
жəне графитті қоспалардың сипатына тəуелді болады.
Егер 0,8 % көміртек цементит түрінде болып, ал қалған көміртек графит түрінде болса –
металды негіз перлитті болуы мүмкін; егер көміртек мөлшері цементит түрінде 0,8 % кем
болса жəне ферритті болса – ферритті-перлитті болады. Металды негіздің құрылымы
шойынның қаттылығын көрсетеді.
4.3 кестеде металды негізбен ферритті турінің құрылымына байланысты шойынның
жапылама топтастырылған.
4 . 3 к е с т е .
М е т а л д ы н е г і з б е н ф е р р и т т і т у р і н і ң
қ ұ р ы л ы м ы н а б а й л а н ы с т ы ш о й ы н н ы ң ж а п ы л а м а ж і к т е м е с і
150
Металды негіз
Достарыңызбен бөлісу: 
