3-тапсырма.
Шешендік ӛнердің әртҥрлі топтастыруларымен
танысыңыз. Әрбір топтаманың негізі не болып табылатындығын
анықтаңдар.
Сөз ҥш тҥрлі болады: басқаша қандай да бір жеке тҥрде
ерекшеленеді, біз оны іздегендей, бірақ ҥшеуінің барлығына
жататындар өте аз. Шешендер болды, айтар болсақ, велесөйлеу,
ойының маңыздылығы бірдей ҧлы жəне сөздері тамаша, кҥшті, сан
алуан, төгілмелі, маңызды, адамдарды толғандыруға əрі қызықтыра
білетін əрі соған дайындайтын, оған қоса, біреулері бҧл сөзге өткір,
қатал, дөрекі, аяқсыз əрі жинақы сөздерімен, басқалары-бір келкі,
желілі əрі аяқталған сөзі арқылы қол жеткізді. Бҧған керісінше, сөзі
қҧрғақ, талғампаз, бəрін анық əрі кеңінен жеткізе білетін, сөзі нақты,
ҧшталған əрі ықшам; бҧл типтегі адамдардың сөзі епті, бірақ
өңделмеген жəне дөрекі əрі икемсіз сөздермен əдейі ҧқсастырылған,
ал басқаларында осындай жҧтаңдыққа əуезділік пен əсемдікке қол
жеткізілді, тіпті тҥлді əрі бірқалыпты көпірме сөздер болды. Сонымен
бірге, олардың арасында орташа жəне екіншінің əсемділігі де,
біріншінің өткірлігі жоқ, екеуімен аралас, екеуіне де жат, екеуінің
қҧрамына кіретін, дҧрысы екеуі де емес; осындай тҥрдегі буын,
бірыңғай ағынмен ағады, жеңілдік жəне бір қалыптылықтан басқа
ештеңе де байқатпастан: гҥлдесте секілді бірнеше шоқтарға қоса
өріледі, сөз бен ойды салмақты жинақтап, сөзді əрлендіреді
(Цицерон.
Шешен).
Достарыңызбен бөлісу: |
