С. Ж. Пралиев, Ш. Молдабеков Екі томдық оқу құралы I i том Түркістан 2008 ббк 35я7
жүктеу/скачать 6,16 Mb.
|
Химтехнология 2 том
- Бұл бет үшін навигация:
- 10.6.3 Қатты отынды газификациялаудың ерекше түрлері
Кестедегі мәліметтерден бағалы компоненттерге көміртегі оксиді және сутегіге ең бай -сулы және булы оттегілі генератор газдары екендігі көрінеді. 10.6.3 Қатты отынды газификациялаудың ерекше түрлері Қатты отынды газификациялау процесі нұсқаларының бір идеясын 1888 жылы Д.И.Менделеев ойлап тапқан тас көмірді жер астында шахтасыз газификациялау (ЖГҚ) (ПГУ) әдісі болып табылады. Бұл әдіс жер асты газогенераторы болып табылатын, отынды жер үстіне шығармастан газификация тікелей көмір қабатында жүргізіледі. Бүл әдіс еңбекті көп қажет ететін тау жұмыстарын болдырмайды және жер телімдерінің ашылуынан сақтайды. ЖГК кезінде жер үстінен көмір қабатына дейін бір - бірінен 25-30 м қашықтықта тұратын скважина бұрғылайды. Сонан соң бұл скважиналардың забойын газификация каналымен көмір қабаты бойынша жалғастырады. Скважиналардың бір бөлігі үрлеу үшін (үрлеу скважиналары, екіншісі - түзілген газды бөліп алуға) арналған. Осының нәтижесінде жердің астында үрлейтін және газ бөлінетін скважина жүйесінен тұратын, реакциялық каналмен жалғастырылған газогенератор түзіледі (10.12 - сурет). 1  0.12 – сурет. Қатты отынды газификациялау технологиялық үлгісі.
ЖГК станциясы скважинаның тереңдігі 500 м дейін болған кезде тас және қоңыр көмірмен жұмыс істейді және қуаты бойынша жылына 100 - 400 мың тонна көмір өндіруге эквивалентті. ЖГК әдісінің негізгі кемшілігі оның өнеркәсіптік пайдалануын шектейтін газдағы сутекпен көміртегі оксиді кұрамының төмендігі және жану жылуының аздығы (3000-4400 кДж/м3) болып табылады. ЖГК дегі прогрессивті бағыты көмірді плазмохимиялық өңдеу процесі болып табылады. Плазма пайдаланылатын басқа процестердің арасында олар айрықша орын алады, өйткені ірі өнеркәсіптік өндіріс болып табылады. Көмір өнеркәсібіндегі плазмохимиялық әдісінің артықшылықтары: - белгіленген құрамдағы газдарды жоғары шығыммен алуға мүмкіндік беретін; - әдістің жоғарғы селективтілігі; - қатты отынның әр түрін өңдеу мүмкіндігі; - жоғары өнімділігі және аппараты габаритінің кішілігі; - атмосфераға күл, азот және күкірт оксидтерінің тасталмауы себепті экологиялық таза технология болып табылады. Плазмада қатты отынды газификациялау үшін түрлі конструкциялы плазмотрондар пайдаланылады. Олар: - плазма генераторы; - қатты (отын) және газ (плазма) фазаларын араластырғыш; - доғалы немесе көмір ұнтағын немесе бірге беретін плазма ағынды типті плазмохимиялық реактор; - шыққан газды жылдам салқындату үшін шыңдау қондырғысы; - реакция өнімдерін бөлу және жинау жүйесі. Тас көмірді плазмохимиялық газификациялаудың принципиальді үлгісі 10.13 суретте көрсетілген. 
10.13 – сурет. Плазмохимиялық газификациялаудың приципті үлгісі. 1 - плазма генераторы; 2 - қатты отын мен плазманы араластырғыш; 3 - плазмохимиялық реактор; 4 - шынықтыру қондырғысы.
- ыдырау температурасына дейін көмір ұнтағын қыздыру; - ұшқыш заттарды бөлу және кокс түзе көмірді деструкциялау; - плазманың газ фазасында ұшқыш өнімдерге айналуы; - реакция температурасына дейін коксты қыздыру; - кокстың газ тәрізді ыдырау өнімдері мен плазма түзетін газбен әрекеттесуі. Түзілген генератор газы 18000K температурада реактордан 5000K температураға дейін 107 К/с кем емес жылдамдықта алғашында бензин, сонан соң су шашып салқындататын шыңдау қондырғысына түседі. жүктеу/скачать 6,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|