Құдайбергенұлы Болат
Кандидат исторических наук, и.о. заместителя директора по научной работе ИИиЭ имени Ч.Ч. Валиханова. Казахстан, Алматы.
E-mail: k.bolat75@mail.ru
Түйіндеме. Ғалым Г.Ф. Дахшлейгердің шығармаларын қолданудың негізінде жазылған бұл мақалада оның Қазақстан тарихын зерттеуде және Қазақстан тарихы тарихнамасының қалыптасуы мен дамуына қосқан үлесі қарастырылды. Ол отандық тарих ғылымының қалыптасуы мен даму кезеңдерін белгілеп, тарихтың толыққанды зерттелмеген, дискуссиялық мәселелерін алға қойған.
Ғалым Түркістан – Сібір темір жолының, Ертіс көпірінің салыну тарихын зерттеп, олардың тек бейбіт кезде ғана емес, Ұлы Отан соғысы жылдарындағы тигізген пайдасында көрсетті. Оның еңбектерінде Қазақстанның колхоздастыруға дейінгі кезеңдегі ауыл мен деревняның әлеуметтік-экономикалық тарихының келелі мәселелері қарастырылып, хронологиялық үш кесікке: 1920, 1925-1926 жж., 1927-1928 жылдарға ғылыми негіздеме берілген. 1920 жылдың соңы-1921 жылдың басында жүргізілген салғырттың өлке шаруа шаруашылығының мүмкіншілігіне кейде тіпті сай келмейтұғыны туралы нақты мысалдар келтірілінген. ЖЭС, ғалымның пікірінше, кездейсоқ, уақытша шара емес, социализмге өту кезеңіндегі мемлекеттің ойлаған саясаты. Коллективтендіруге дейінгі қазақ қоғамындағы халықты, оның әл-ауқатына, малының саны, немесе егіндік жер көлемі бойынша әлеуметтік топтарға жіктеп зерттеуі Г.Ф. Дахшлейгердің Қазақстан тарихына қосқан қомақты үлесі. Ғалым көтерген мәселелер бүгінге дейін өз құндылығын жойған жоқ.
Түйін сөздер: тарихнама, әдіснама, өнеркәсіп, ауыл, қоғам, Түрксіб, дискуссия, көпір, теміржол, даму.
IRSTI 03.20.00
G.F. DAHSHLEIGER’ S CONTRIBUTION TO HISTORICAL SCIENCE AND HISTORIOGRAPHY DEVELOPMENT IN
THE HISTORY OF KAZAKHSTAN
Igibaev S.K.
doctor of historical sciences, professor, department of history of Kazakhstan at the East Kazakhstan State University named
after S. Amanzholov, Ust-Kamenogorsk, Kazakhstan
Достарыңызбен бөлісу: |
