С. В. Кожанова Жалпы иммунология
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
| іп \ііго
дакылдағанда, бір-біріне карсы бласттык трансформацияға ұшырамайды; • НЬА-антигендер сәйкессіз екі лимфоидты популяциялар іп уііго дакылдағанда, бір-біріне карсы бласттык трансформацияға ұшырайды. Егер донорлык ағза өліктен болса, онда 4 -6 күн ішінде АЛД серпілісін қоятын мүмкіншілік болмайды, сондыктан донор мен реципиентті НЕА-антигендері бойынша іріктеу үшін МЛЦТ әдісі тиімді болады. Кейінгі кезде донор мен реципиенттің гендерін тез және сапалы, жаңа, сезімтал ПТР көмегімен аныктайтын іріктеу әдісі ашылған. ПТР сәйкесті гендердің ДНК молекулаларын талдауға мүмкіндік береді, сондыктан бұл әдіс молекулярлы-генетикалық іріктеу эдісі деп аталған. ПТР әдісін Кэрри Б. Мюллис ғалымы жасап шығарған; сол үшін Но- бель сыйлығына ие болған. ПТР көмегімен іріктеу сезімталдығын арт- тырып, НЬА жана аллельдік гендерін ашуға мүмкіндік табылды. 362 III Бөлім. Адаптивті иммунитет ҚАЛЫПТЫ ИММУНДЫ СУПРЕССИЯЛАУШЫ ЕМДЕУ Трансплантат бітісуі табысты болу үшін, аллогенді транспланта- циялау иммунды супрессияны талап етеді. Иммунды супрессиялы әсері көп кезде арнайылығы жок болғандықтан пайдалы емес бола- ды, өйткені олар реципиентте жалпы иммунды супрессия аркылы ин- фекцияларды көбейтеді. Одан баска, көпшілікті иммунсупрессиялы шаралар активтелген лимфоциттердің бөлінуін басады. Әр түрлі тез бөлінетін иммунды емес жасушаларға да (ішектің эпителиялы жасу- шаларында немесе сүйек кемігінің бағаналы жасушаларында) әсерін көрсететіндіктен, иммунсупрессиялы шаралар өмірге салмақты және кауіпті кедергілерге алып келуі мүмкін. Иммунды супрессиялаушы пре- параттарды қолдану қолайлы трансплантация өткізу ушін өте маңызды, өйткені олар турақтамау серпілісін тежейді және реципиенте сәйкессіз донорлық антигендеріне төзімділік тудыруға қажет. Иммунды депрессивті терапияның негативті нәтижелерін минимумға дейін төмендету үшін иммунологиялык мониторинг ке- рек. Трансплантация жасаған пациентке өмір бойы әр кезде иммундык статусын багалап тұру керек, ен біріншіден, жасушалык адаптивті иммунитеттін және сол көрсеткіштерге байланысты, иммунодепрес- санттарды колдануды коррекциялау кажет (препараттың мөлшерін көбейту, не азайту, не алып тастау, не кайта колдану, не препараты баскасына ауыстыру). ДӘСТҮРЛІ ЖАЛПЫ ИММУНДЫ СУПРЕССИЯЛАУШЫ ТЕРАПИЯ Митоздың ингибиторлары. Азатиоприн (имуран) — митоздын күшті ингибиторы, жиі тура трансплантациялаудын алдында және трансплантациядан кейін колданьшады, ол салынған тіннін аллоантигендеріне карсы Т-лимфоциттердін бөлінуін азайтады. Аза- тиоприн жасушаларға жасушалык циклдың 5 фазасында, инозиндык кышкылының синтезін тежейді. Инозиндык қышкылы — адениндік және гуаниндік кышкылдар пуриндарының бастаушысы болып келеді. Азатиоприн әсері аркьшы Т-лимфоцитердің де, В-лимфоциттердін де бөлінуі азаяды. Азатиоприн колданған кезде аралас лимфоциттер культура реакциясы (АЛК), Т-жасушалык цитотоксикалык серпіліс 18-Тарау. Трансплантациялық иммунитеиің негіздері 363 және теріішілік сынамалар сиякты функиионалды иммундык жауап айтарлыктай азаяды, ол Т-лимфоциттердін жалпы саны азайғанын айғактайды. Кейбір кезде баска екі ингибиторларды да колданады — олар цикло- фосфамид және метотрексат деп аталатын препараттар. Циклофосфа- мид — ол ДНҚ тізбегіне кондырылып және айкаса-әрекеттесіп, ДНК тізбегін үзетін алкилдеуші препарат. Бұл касиеті әсіресе тез бөлінетін жасушаларға карсы өте тиімді, сондыктан колданған кезде циклофос- фамид сол процесс аркылы, трансплантаттағы Т-лимфоциттерінін бөлінуін тоскауылдайды. Метотрексат болса, фолий кышкылынын антагонисті сиякты пуриндердін биосинтезін тежеу аркылы әсерін аткарады. жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|