С. В. Кожанова Жалпы иммунология
-Тарау ВАКЦИНАЛАР ЖӘНЕ ВАКЦИНАЛЫ
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
| 22-Тарау
ВАКЦИНАЛАР ЖӘНЕ ВАКЦИНАЛЫ ПРОФИЛАКТИКА Активті және пассивті иммунизация жөнінде түсінік. Вакциналардын негізгі түрлері: вакциналар түріндегі өлі микроорганизмдер; тірі аттенуацияланган вакциналар; поливалентті (ассоциацияланған) вак- циналар; суббірлікті және капсулалы вакциналар; вакцина түріндегі синтетикалык пептидтер; рекомбинантты вакциналар; антиидиотиптік вакциналар; табиғатта аналогы жоқ жасанды иммунизациялаушы молеку- лалар; генетикалык вакциналар (ДНҚ-вакциналар); тағамдықвакциналар. Вакцинация кезінде дамитын асқынулар. Адъюванттар. Адъюванттардың негізгі топтары: алюминий туындылары негізіндегі адъюванттар; май-сулы және су-майлы эмульсиялары; бактериялы адъюванттар; жаңа буын адъ- юванттары; иммунды ынталандырушы адъюванттар; адъювант ретіндегі цитокиндер. Француздың ұлы ғалымы Л. Пастер 100 жыл бұрын вакцинацияның ғылыми негіздерін ашты және «вакцина» деген терминді енгізді. Иммунизациянын негізін калаушы кағида — иммуногендер ретінде микроорганизмдердің әлсіз (аттенуацияланған) штамдарын колдану. Вакцинация аркасында бүкіл әлем шешек, кұтыру, күйдіргі, күл, сал, көкжөтел, кызылша, сіреспе, газды гангрена сиякты жұкпалы ау- рулармен, соньщ ішінде аса қауіпті жұкпалармен де күресуде үлкен жетістіктерге жетті. Олардың кейбіреулері толык жойылды. 1978 ж. БДҰ жер шарында шешекке карсы егу аркьшы шешек ауруы жойылды деп жариялады. Осыдан кейін көптеген елдерде, сонын ішінде КСРО-да шешекке карсы егу тоқтатылды (22.1-сурет, түрлі түсті жапсырманы караңыз). Бірак, Пастердін классикалык принциптерін колдана отырып, көптеген жұкпалы коздырғыштарға карсы (тұмау, ЖИТС, соз, мерез, геморрагиялык қызба, паразиттік аурулар) тиімді вакциналарды алуға мүмкіндік жок. Көптеген адамдарда вакцинациядан кейін күрделі асқынудын дамуы салдарынан оларды дайындаудың жана тәсілдерін 480 IV Бөлім. Иммунды патология және иммунды профилактика (синтетикалык, рекомбинантты, генді инженерлі, антиидиотипті, ДНҚ- вакциналар) іздестіруді, сондай-ак вакцинациянын жана кестелерін кұрастыруды кажет етуде. Вакцинацияның негізгі мақсаты — жасанды иммунитетті қалып- тастыру. Вакцинадан кейін дамитын иммунитетте үш кезең ажыратылады. Бұл кезеңдер жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|