С. В. Кожанова Жалпы иммунология
-Тарау ЖОҒАРЫ СЕЗІМТАЛДЫҚ
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
| 19-Тарау
ЖОҒАРЫ СЕЗІМТАЛДЫҚ МЕХАНИЗМДЕРІ Жоғары сезімталдык туралы түсінік. Аллергендердің түрлері. Кумбс пен Джелл бойынша жоғары сезімталдык механизмдерінің жіктелуі. Атопиялык аллергияньщ патогенезі мен клиникалык мысалдары. Атопиянын пайда болуындағы тұкымкуалаушылык бейімділіктін манызы. Атопиялык аллергияның зертханалык диагностикасы. Анафилаксиялыкшоктыңпатогенезі. ЖогарысезімталдыктынІІтүрінін (цитотоксикалык, цитолиздік серпілістер) патогенезі мен клиникалык мысалдары. Жоғары сезімталдыктын III түрінің (иммундык кешен ау- рулары) патогенезі мен клиникалык мысалдары. ИКА пайда болуына ыкпал ететін жагдайлар. Жоғары сезімталдыктын IV түрінің (ЖБТ) патогенезі мен кпиникалык мысалдары. Аллергия (грекше аііоз — баскаша, ег§оп — әсер, яғни өзгерген әсер) деп иммунологиялык реактивтіліктің өзгеруіне байланысты ағзаның әр түрлі заттарға жогары сезімталдылығын айтады. Алғаш рет бұл терминді австриялык ғалым Пирке (Уоп РігциеС, 1906) антигендік ынталандыруға адамнын өзгерген реактивтілігін белгілеу үшін ұсынған болатын. Аллергия кезінде ағзаның жоғары сезімталдығы арнайы бола- ды, яғни ол тек сенсибилизация калпын тудырған антигенге ғана катысты дамиды. Аллергенмен кайта кездескенде байкалатын жогары сезімталдыктың клиникалық көріністері аллергиялық серпілістер деп аталады. Аллергиялык серпілістерді тудыратын антигендерді аллергендер деп атайды. Аллергендер ретінде нәруыздар, нәруыздык-полисахаридті, нәруыздык-липидті кешендер, нәруызды емес күрделі органикалык косылыстар (полиқанттар, синтетикалык полимерлер) және гап- тен болып табылатын салыстырмалы түрдегі карапайым химиялык косылыстар, соның ішінде жеке элементтер (бром, йод) болуы мүмкін. Олар ағзаның өзіндік нәруыздарымен косылып, оның кұрылысын өзгертіп, нәтижесінде ағзада жаңа кешендік антигендер құрайды. 380 IV Бөлім. Иммунды патология және иммунды профилактика Аллергендерді екі үлкен топка бөледі: экзоаллергендер жэне эндо- аллергендер. Экзоаллергендер ағзаға сырттан түседі, эндоаллерген- дер ағзанын өзінде аутоиммундык аурулар, созылмалы вирустык жұкпалар, жаракаттар, күйік, үсік және т.б. жағдайлардын нәтижесінде түзіледі. Кейде «өзінің» нәруызын аутоаллергенге айналдыру үшін тіпті нәруыздын физиологиялык кызметін өзгертпейтін аз ғана әсердін өзі жеткілікті. Кешендікантигендер де эндоаллерген бола алады. Олар ағзаға түскен дәрі-дәрмек, өндіріс және түрмыстык химиялык өнімдері, тағам бояғыштар, консерванттар және баска гаптендердін өзіндік тіндердін меншікті нәруыздарымен байланысу нәтижесінде түзіледі. Жщпалы аутоаллергендерге ағзаға түскен микроб уыттары және баска жұкпалы өнімдердің меншікті тіндердін жасушалар мен нәруыздарымен байланысуы нәтижесінде түзілген кешендер жатады. Мұндай кешендік аутоаллергендер, мысалы, стрептококк компоненті дәнекер тін нәруызымен косылуынан пайда болуы мүмкін. Ағзаның меншікті жасушасының плазмалык мембранасын- да вирустык геном бөлігінің экспрессиялану нәтижесінде түзілген эндоаллергендерді де жұқпалыларға жаткызады (вируспен әсерленген кешендік антигендер). Экзоаллергендер шығу тегі бойынша: • жұкпалы емес аллергендер (тұрмыстык, эпидермистік, тағамдык, шаң-тозаңдык, дәрілік, өндірістік және тұрмыстык химиялык косылыстар); • жұкпалы аллергендер (бактериялык, саңыраукұлактык, вирустык) болып бөлінеді. Табиғаттары эр турлі аллергендердің бірдей антигендік детер- жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|