Сызудан қосымша практикалық сабақ жоспарлары

а) дамытушылық: өзіндік практикалық әрекет ортасын қалыптастыру,

ой қорытып, нақты шешім жасауға үйретіп, ойлау

қабілетін дамыту.

қажетті өлшемдерін түсіруге үйрету.

жасап, бір-бірін тыңдай білуге үйрету, мәдениетті

болуға тәрбиелеу.

в) Сабақтың түрі: жаңа сабақ, меңгеру сабағы.

г) Сабақтың әдіс- тәсілі: түсіндірмелі, сұрақ-жауап, деңгейлік тапсырмалар.

Сабақтың көрнекілігі: сызба үлгілері, деталь модельдері, проекция

жазықтықтарының модельдері т.б.

Даярлау.

3. Жаңа сабақ.

Жаңа сабақты бекіту: І-деңгей

Бір көрінісімен анықталатын заттың сызбаларын орындау, өлшемдерін түсіру. 1-тапсырма: Қалыңдығы 2 мм, ұзындығы 50 мм, ені 25 мм болатын тік бұрыштық сызбасын сызу, қажетті өлшемдерін түсіру.

2-тапсырма: қалыңдығы 3 мм, диаметрі 30 мм болатын детальдың сызбасын сызу. Өлшемдерін түсіру.

а) дамытушылық: оқушылардың жалпы сызу жөнінде сана-сезімін

дамыту.

ә) білімділік: сызу және техника жөнінде оқушыларға қысқаша

мәлімет түсіндіру.
б) тәрбиелілік: оқушыларды жалпы ұйымшыл болуға тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі: оқулық, сызғыш құралдары, конструктор,

плакаттар т.б.

2. Оқушыларды жалпы сабаққа дайындау.

3. Жаңа сабақ.

Жаңа сабақ: Адам әр түрлі приборлармен мониторларды мектептерде, үйлерінде көреді. Бұларды игеру үшін жұмысшы геотехнизаторды бөлу үшін шығара білуі керек. Егер адам сызуды оқи білетін болса, талапты қандай болса да, ел сызуды ұғынады. Проекциялау процесінен шыққан фигураны нәрсе проекциясы деп атайды. Проекциялау тәсілі кеңістікте кез келген А нүктесін және қандай болмасын 4 жазықтығының қайсыбір А нүктесінде қиып өтетін етіп А нүктесі арқылы түзу жүргізеді. Сонда кіші А нүктесі үлкен А нүктесінің проекциясы болады. Нәрсенің проекциясы түсетін проекциялау маңызы деп аталады.

Қорытынды: Бүгінгі өткен сабақты қорыта келе оқушыларға бүгінгі өткен сабақ бойынша сұрақ қойылады. Сабаққа жақсы жауап беріп, белесенді қатысып отырған оқушыға жақсы баға қойылады.
Үйге тапсырма: Сызу және техника дегеніміз не? Сол сұраққа жауап беріңдер.
Сабақты бағалау, оқушылардың үй жұмысын тексеру.
Сабақты қорытындылау.

ІІІ. Сабақтың тақырыбы: Нәрсенің негізгі екі көрінісі бойынша оның үшінші негізгі көрінісін салу.


Сабақтың мақсаты:

а) дамытушылық: Сабақ оқытудың негізгі үрдісін есте қалдыру,

оқушы санасына терең сіңіру.
ә) білімділік: Оқушыларға сызу құралдарын қолдану амал тәсілін

үйрету, жаңа мағлұмат беру және т.б.

үйрету.
Сабақтың көрнекілігі: Қарындаштар, ақ қағаз, шеңберсызар, сызғыш, 9-сынып оқулығы және т.б.

Нәрсенің берілген негізгі екі көрінісі бойынша оның үшінші негізгі көрінісін салу – сызу пәнінің басты есептерінің бірі. Осындйа есептер оқушылардың кеңістікті елестету қабілетін дамытуға әсерін тигізеді. Сондықтан бұл есепті оқушы шығара алуы тиіс. Берілген екі көрініс бойынша үшінші көріністі тұрғызу үшін нәрсенің кеңістіктегі пішінін көз алдымызға елестетіп, түсініп алуымыз керек. Басқаша айтқанда , сызбаны оқи білу керек. Сызбаны оқудың екі әдісі бар. Бұлардың біреуі талдау әдісі, екінші толықтыру әдісі. Бұл әдістердің екеуі де гоеметрилық қарапайым денелердің проекцияларын қалай кескінделетінін білуге негізделген.

Талдау әдісі, Бұл әдісті қолданғанда берілген күрделі нәрсені өзімізге белгілі қарапайым геометриялық денелерге ажыратамыз. Қарапайым геометриялық денелерге призманы, пирамиданы, конусты, цилиндрді және шарды жатқызамыз.

Толықтыру әдісі. Бұл әдісті қолданғанда берілген нәрсеніің пішінін түсіну үшін оны бұрыннан белгілі қарапайым денеге дейін толықтырады. Одан кейін алынған қарапайым геометриялық денені жазықтықтармен немесе басқа бететрмен қия отырып, бірнеше бөлікке ажыратамыз.

а) дамытушылық: оқушылардың таным қабілетін, педагогикалық

ойлау қабілетін дамыту.
ә) білімділік: оқушылардың білімдерін тексеру, сызу

сызу заңдылықтарын меңгеру.

Сызбаны орындағанда көріністер саны ең аз болуы, бірақ нәрсенің пішінін осы сызба бойынша анықтауға жеткілікті болуы керек дегенбіз. Бір көрініс жеткіліксіз болса, нәрсенің екінші көрінісін салады. Бұл да жеткіліксіз болса, нәрсенің үшінші көрінісін салуға болады. Алайда іс жүзінде пішіні сызбадағы көоіністер көмегімен ғана анықталмайтын тетікбөлшектерді кездестіруге болады. Қима – сызбаны оқуды жеңілдету үшін пайдаланылатын шартты кескін. Қима деп нәрсні жазықтықпен ойша қиғаннан шыққан фигураның

кескінін айтады. Қимада нәрсе ойша кесіледі де, оның қиюшы жазықтықта орналасқан бөлігі ғана кескінделеді. Нәрсенің қиюшы жазықтықтың арғы және бергі жағында орналасқан бөліктері қимада сызылмайды.

а) дамытушылық: өзіндік практикалық әрекет ортасын қалыптастыру,

ой қорытып, нақты шешім жасауға үйрету.
ә) білімділік: детальдың күрделілігіне қарай сызбаларын сызу,

қажетті өлшемдерін түсіруге үйрету.

бір-бірін тыңдай білуге үйрету.

Нәрсенің ішкі көрінбейтін беттерінің нұсқаларын сызбада үзілме сызықпен жүргізіп көрсетуге болады. Бірақ мұндай үзілме сызықтар сызбаны оқуды

қиындатып жібереді. Көқрінбейтін сызықтардың проекциялары көрінетін сызықтардың проекцияларымен бірігіп түсуі мүмкін. Ішкі құрылысы күрделі тетікбөлшек көріністеріне қарап, оның пішінін түсінуге болмайды. Оның үстіне көрінбейтін сызықтарға өлшемдерді және басқа да түрліше шартты белгілерді түсіруге болмайды.

Сондықтан қимамен қатар тілік деп аталатын тағы да бір шартты кескін қолданылады. Тілік нәрсенің ішкі құрылысынсызбада анық және түсінікті етіп көрсетуге мүмкіндік береді. Бір немесе бірнеше жазықтықпенойша қиылған тетікбөлшектің кескінін тілік деп атайды. Тілікте нәрсенің қиюшы жазықтықтың өзінде (қима фигурасы) және оның ар жағында жатқан бөліктері кескінделіп көрсетіледі. Тілік пен қиманы шатастырмау керек. Олардың арасындағы айырмашылықты жақсы түсініп алған дұрыс. Қиманы салғанда тек қиюшы жазықтықтың тікелей өзінде жатқан фигура ғана көрсетіледі. Ал тілікті салғанда қима фигурасына қиюшы жазықтықтың ар жағында жатқандарды да қосу керек.