Сабақ №2 Күні Тақырыбы: Әдеби тіл туралы түсінік

(Оқушыларды сабақ процесіне дайындау

1. 
   Тілдің атқаратын қызметтерін атап беріп,мысалмен дәлелдеңдер.
   
2. 
   Ана тілі дегеніміз не?
   

Әдеби тіл-күнделікті ауызекі сөйлеу түрінен жоғары көркем тіл. Ол -сол халықтың бәріне ортақ түсінікті тіл.

(Интерактивті тақтада мәтін беріледі) Мұғалім екі мәтінді оқиды.

І.Кәрі әже күндегі машығы бойынша бесік жырын айтады. Өте бір өзгеше,ескі жыр. Абайдың өз әжесінен басқа ешкімнен естімеген жыры. Кішкентай күнінде Абай өзі де енш сайын осы жырдың тербеуімен ұйықтайтын.Сол күндерден бір ырғағы ауыспаған, бір сөзі өзгермеген,ана жүрегіндей айнымас жыр. (М.Әуезов.)

ІІ. ... Бір уақытта бай бәйбішесін оятады.

-Мына ит ұйықтады білем. Түсір асыңды тез! Уақытымен асымызды жегізбеді ғой ит!-дейді.

... –Қазы орнына шандыр бердің, май орнына тезек бердің, алжыған!..-деп ,аяқпен кемпірін бір тебеді.

Кемпірінң басы жарылып, ойбайлап қалады.

Екі мәтіннің қайсысын әдеби тілге жатқызуға болады? (Оқушылардың пікірлері тыңдалады.)

диалект сөздер орысша сөзді араластырып сөйлеу

Жазбаша тіл

(Баланың ата-анасымениәңгімелесуі) (газет-журналдарды, кітап оқу)

в) Жаттығу жұмыстары

5-жаттығу.Мәтінді тыныс белгілерін қойып көшіріп жазыңдар. (жазбаша)

Қарамен жазылған сөйлемнің мәнін түсіндіріңдер.

(Мақалдарда берілген көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойыңдар.)

1. 
   Еңбек пен бақыт- ...
   
2. 
   Күш-...,
   

3.Айтылған сөз- ... оқ.

4. Ер-намысының ...

Керекті сөздер: құлы, егіз, атылған,білімде
г) Бекіту

ауызша тіл ұқсатығы жазбаша тіл


д) Үйге тапсырма

7-жаттығу.Мәтінді қатесіз көшіріп жазыңдар.

Тіл,сөз туралы ойдан 2-3 мақал ойлап жазыңдар.