Мына қалаларды топтастыр.
Қазақстан картасынан солтүстікте орналасқан қаланы ата.
Оңтүстікте орналасқан қаланы ата?
Батыста орналасқан қаланы ата?
Шығыста орналасқан қаланы ата?
Ең, ең, ең .................
Ең ірі қолтырауын – Ніл қолтырауыны.
Ең ірі адам тектес маймыл – гарилла.
Оңтүстік Америкадағы мысықтұқымдастардың ішіндегі ең ірі жыртқыш – ягуар Оның салмағы 135 кг.
Ең қарапайым аңдар – кәдімгі қасқыр, сары түлкі, солтүстік бұғысы.
10- сабақ
Кеңістік және бағытты анықтау
Көкжиек тұстарына байланысты бағытты анықтау бағдарлау деп аталады.
Бағдарлау бақылаушының өзі тұрған жерін байланысына, көкжиек тұстарына және жер бедері элементтерінің өзгешеліктеріне қарап анықтауы. Бағдарлау компас немесе карта көмегімен, Күнге, Айға, жұлдыздарға қарап, сондай -ақ жарық радио және дыбыс толқындары бойынша да жүргізіледі. Аспан мен жердің астасқан жерінен ойша сызық жүргізсек, оны «көкжиек» сызығы дейміз. Адам көкжиекке жақындаған сайын, ол алыстай береді.
солтүстік
Көкжиек
батысшығыс
18 оңтүстік
« Дұрыс жауапты тап» дидактикалық ойыны.
«Иә» немесе «жоқ» деп жауап бер.
Солтүстік көкжиек тұстары Оңтүстікке қарама – қарсы орналасқан. ( иә )
Компас – ол ауа-райын өлшеу құралы. ( жоқ )
Заттардың сұлбасы – ол оның үстіңгі көрінісі. ( иә )
Сурет сұлбасы мен ара қашықтықты анықтауға бола ма? ( иә )
«Ойлан тап!»
Қазақстан картасынан солтүстікте орналасқан қаланы көк түсті дөңгелектермен белгіле. ( Петропавл )
Оңтүстікте орналасқан қаланы қызыл түспен белгіле. ( Шымкент )
Күлгін түсті дөңгелекпен батыста орналасқан қаланы белгіле. ( Орал )
Сары түспен шығыста орналасқан қаланы белгіле. ( Өскемен )
Тест әдісі
Барлық жерде адамдарды не қоршап тұрады?
А) заттың көлемін және ұзындығын кішірейтіп көрсететін сан
Ә) зат сұлбасы
Б) заттың сызбасын даярлау
11-сабақ.
Қазақстанның пайдалы қазбалары
Пайдалы қазбалар деп қазіргі техникалық даму деңгейінде, табиғи түрінде немесе өңделгеннен кейін шаруашылықта пайдалануға болатын минералдар мен тау жыныстарын айтады. Әдетте, таулы аймақтарда және шөгінді қабығынан айырылған платформаларда рудалы қазбалар кені көптеп кездеседі.
Ал шөгінді түріндегі пайдалы қазбаларды ( мұнай, газ, уран т.б. ) шөгінді қазбалары бар платформаларда ( жазықтарда ) кездестіруге болады.
Пайдалы қазба орындары жанатын, кен және кенге жатпайтын болын үшке бөлінеді.
Тапсырма. Топтастыру.
Пайдалы қазбалар түрлерін ата.