Мектеп:Наурызбай батыр Құтпанбетұлы атындағы орта мектеп МДШО КММ
Күн: 23.02.2017 24.02
Мұғалімнің аты-жөні: Таңқай Қ.
Сынып: 10Б 10А
Қатысқан оқушы: Қатыспаған оқушы:
Сабақ тақырыбы: 9,5. Толық тізбек үшін ом заңы. 9,6. Кирхгоф ережесі.
оқу мақсаттары
Оқушылар тұрақты токтың пайда болу шарттарын ұғынады. Электр энергиясы көзінің электр қозғаушы күшінің маңызын біліеді. Тізбек бөлігіндегі ом заңын ұғынады. Электр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей және параллель қосудың мәні мен айырмашылығын біліеді. Күнделікті өмірде ажыратып қолдана біледі.
3. Тізбектей және параллель жалғаудың сызбасын сызып көрсетіңдер.
Ғалымдардың суреті
Плакат
Сабақтың ортасы
көзінде Аб=qε бөгде күштердің жұмысы есебінен электр өрісі пайда болады. Бұл өріс сыртқы тізбекте де (тұтынушы) Aэл1=UR∙q, ішкі тізбекте де (ток көзінің ішінде) Аэл12=Ur∙q зарядтың орын ауыстыруы бойынша жұмыс атқарады. Энергияның сақталу заңына сәйкес Аб=Aэл1+Аэл2 немесе εq=URq+Urq, яғни ε=UR+Ur
UR=I∙R, Ur=I∙r
I= ε/R+r
Тұйық тізбектегі ток күші ток Ток көзінің ЭҚК-нің шамасына кері пропорционал және тізбектің ішкі, сыртқы кедергілерінің қосындысымен анықталатын толық кедергісіне кері пропорционал.
Егер R>>r болса, онда I= ε/R немесе ε=IR, яғни ε=U
Егер R=0 болса, I= ε/r=max. Бұл құбылыс қысқа тұйықталу деп аталады.
Тізбекте кем дегенде үш өткізгіш тоғысатын нүктелер түйіндер деп аталады.
Токтардың үзіліссіздік заңы: түйінге кіріп жатқан ток күштерінің қосындысы түйіннен шығып жатқан ток күштерінің қосындысына тең:
∑Ii=∑Ii Кирхгофтың І ережесі.
Кез келген тұйықталған контурда кедергілердегі кернеудің түсулерінің қосындысы осы контурдағы ЭҚК-тердің қосындысына тең болады.
∑εi=∑UiКирхгофтың ІІ ережесі.
А түйінінде: I1=I3+I5
С түйінінде: I1=I2+I4
М түйінінде: I3=I4+I6
ВСКМОАВ контуры үшін:
ε1- ε2+ ε3=I1r1+I1R1+I2r2+I6R3+I3r3
СДЕМС контуры үшін:
ε 4+ ε2=I4r4-I6R3-I2r2
Тізбекте кем дегенде үш өткізгіш тоғысатын нүктелер түйіндер деп аталады.
Токтардың үзіліссіздік заңы: түйінге кіріп жатқан ток күштерінің қосындысы түйіннен шығып жатқан ток күштерінің қосындысына тең:
∑Ii=∑Ii Кирхгофтың І ережесі.
Кез келген тұйықталған контурда кедергілердегі кернеудің түсулерінің қосындысы осы контурдағы ЭҚК-тердің қосындысына тең болады.
∑εi=∑UiКирхгофтың ІІ ережесі.
А түйінінде: I1=I3+I5
С түйінінде: I1=I2+I4
М түйінінде: I3=I4+I6
ВСКМОАВ контуры үшін:
ε1- ε2+ ε3=I1r1+I1R1+I2r2+I6R3+I3r3
СДЕМС контуры үшін:
ε 4+ ε2=I4r4-I6R3-I2r2
Интербелсенді тақта
Электрондық оқулық
Сұрақ парақшалары
слайд
Сабақтың соңы
қорытындылау
V-тапсырма. Топтық жұмыс.
Тест тапсырмаларын орындау.
1. электр қозғаушы күштің өлшем бірлігі:
А. В. Б. Дж. С. А. Д. Кл. Е. С
2. Өткізгіштерді тізбектей жалғаған кезде тең болатын шамалар:
А. Ток күші. Б. Кедергі. С. Тең болатын шама жоқ. Д. Кернеу.
Е. Ток күші мен кернеу.
3. ішкі едергінің формуласы:
А. I= ε/R+r Б.ρ=RSl. C.ρ=Rl/S. Д. R=U/I. Е. ρ=RS/l
4. Ток тығыздығы дегеніміз не?
А. Кедергі мен ток күшінің көбейтіндісіне тең.
Б. Кернеу мен кедергінің қатынасына тең.
С. Ток күшінің өткізгіштің қима бет ауданының қатынасына тең..
Д. Кернеу мен ток күшінің қатынасына тең.
Е. Токтың тығыздығын білуге болмайды.
5. төментегі тізбек қандай жалғау:
А. Үстіңгісі тізбектей жалғау,
астыңғысы параллель жалғау.
Б. Үстіңгісі параллель жалғау,
астыңғысы тізбектей жалғау.
С. Екеуіде ралас жалғаужалғау.
Д. Ажыратуға келмейді.
19-жаттығу 3,4 есептерін шығарады.
Жеке жұмыс: сұрақтарға жауап беру.
Толық тізбек үшін Ом заңы жайында не білесіңдер?
Кирхгоф ережелері жайында не білесіңдер?
Күнделікті өмір мен тұрмыстан мысал келтіріңдер.
Кері байланыс:оқушылар өздерінің ой – пікірлері мен ұсыныстарын жазады.
көзінде Аб=qε бөгде күштердің жұмысы есебінен электр өрісі пайда болады. Бұл өріс сыртқы тізбекте де (тұтынушы) Aэл1=UR∙q, ішкі тізбекте де (ток көзінің ішінде) Аэл12=Ur∙q зарядтың орын ауыстыруы бойынша жұмыс атқарады. Энергияның сақталу заңына сәйкес Аб=Aэл1+Аэл2 немесе εq=URq+Urq, яғни ε=UR+Ur
Д. Кернеу мен ток күшінің қатынасына тең.
С. Екеуіде ралас жалғаужалғау.